Kino zmutowane. Nowa estetyka komiksu filmowego na przykładzie „X-Men” Bryana Singera
Abstrakt
Kino i komiks pozostawały w orbicie wzajemnych zainteresowań przez niemal cały wiek XX, a efekty owych obustronnych inspiracji zmieniały się w zależności od panujących mód artystycznych i możliwości technologicznych. Celem artykułu jest zarysowanie historycznej ewolucji filmowych adaptacji komiksów, dla której momentem przełomowym jest rok 2000, kiedy miała miejsce premiera adaptacji komiksu X-Men w reżyserii Bryana Singera. Film ten, powszechnie uważany za symboliczny początek „złotej” ery ekranizacji komiksów, wprowadził do owego specyficznego gatunku filmowego nowe elementy estetyczne i narracyjne, których pokłosie można odnaleźć w niemal każdej współczesnej filmowej wersji opowieści obrazkowych. Inicjując werystyczny – tzn. maksymalnie bliski ideologicznym i graficznym cechom komiksowego oryginału – nurt w ramach okołokomiksowej kinematografii, X-Men okazują się ważnym punktem odniesienia dla badania późniejszych ekranizacji, stanowiących bliższe lub dalsze mutacje pomysłów zawartych w oryginalnym filmie Singera.
Słowa kluczowe:
komiks, Bryan Singer, adaptacjaBibliografia
Birek, W. 2014. Z teorii i praktyki komiksu. Propozycje i obserwacje. Poznań: Centrala
Google Scholar
Booker, M. K. 2007. May Contain Graphic Material. Comic Books, Graphic Novels and Film. Westport: Praeger
Google Scholar
Christiansen, H. Ch. 2000. Comics and Film: A Narrative Perspective. W: Comics and Culture. Analytical and Theoretical Approaches to Comics. Eds. A. Magnussen, H.Ch. Christiansen. Copenhagen: Museum Tusculanum Press/University of Copenhagen
Google Scholar
Cohen, M. 2007. Dick Tracy. In Pursuit of Comic Book Aesthetic. W: Film and Comic Books. Eds. I. Gordon, M. Jancovich, M. P. McAllister. Jackson: University Press of Mississippi
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt2tvg67.5
Google Scholar
Gardner, J. 2012. Projections. Comics and the History of Twenty-First-Century Storytelling. Stanford: Stanford University Press
Google Scholar
Hendrykowska, M. 1993. Śladami tamtych cieni. Film w kulturze polskiej przełomu stuleci 1895-1918. Poznań: Oficyna Wydawnicza „Book Service”
Google Scholar
Jackiewicz, A. 1975. Antropologia filmu. Kraków: Wydawnictwo Literackie
Google Scholar
Johnson, D. 2013. Media Franchising. Creative License and Collaboration in the Culture Industries. New york: New York University Press
Google Scholar
Lefèvre, P. 2007. Incompatibile Visual Ontologies? The Problematic Adaptation of Drawn Images. W: Film and Comic Books. Eds. I. Gordon, M. Jancovich, M. P. McAllister. Jackson: University Press of Mississippi
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt2tvg67.4
Google Scholar
McLean, T. J. 2009. Mutant Cinema. The „X-Men” Trilogy from Comics to Screen. Edwardsville: Sequart Research & Literacy Organization
Google Scholar
Mętrak, K. 1980. Mentalność komiksowa. “Film na świecie”. 7. 122-127.
Google Scholar
Rauscher, A. 2010. The Marvel Universe on Screen: A New Wave of Superhero Movies? W: Comics as a Nexus of Cultures. Essays on the Interplay of Media, Disciplines and International Perspectives. Eds. M. Berninger, J. Ecke, G. Haberkorn. Jefferson: McFarland & Company
Google Scholar
Scivally, B. 2011. Billion Dollar Batman. A History of the Caped Crusader on Film, Radio and Television from 10 cent Comic Book to Global Icon. Wilmette: Henry Gray Publishing
Google Scholar
Sean, H. 2013. Niezwykła Historia Marvel Comics. Tłum. B. Czartoryski. Kraków: Wydawnictwo SQN
Google Scholar
Szyłak, J. 2000. Komiks i okolice kina. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar
Autorzy
Tomasz Żaglewskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Dr, adiunkt w Instytucie Kulturoznawstwa UAM. Publikował m.in. w „Kulturze Współczesnej”, „Przeglądzie Kulturoznawczym”, „Panoptikum” i „Studiach Kulturoznawczych”. Obecnie zajmuje się teorią komiksu w kontekście współczesnej kultury medialnej i audiowizualnej, czego efektem ma być książka poświęcona filmowym adaptacjom komiksu. Laureat stypendium Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Statystyki
Abstract views: 39PDF downloads: 45
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Tomasz Żaglewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
