„Aleksander Ford”, człowiek zmyślony. Tożsamość i polityka w „Sabrze” (1933) i „Drodze młodych” (1936)
Abstrakt
Autor analizuje dwa spośród zachowanych filmów zrealizowanych przez Aleksandra Forda przed 1939 r.: Sabrę (1933) i Drogę młodych (Mir kumen on, 1936). Celem analizy jest wykazanie obecności w nich wyraźnych śladów ideologii internacjonalizmu komunistycznego, stojących w sprzeczności z ideą bucharinowskiego socjalizmu w jednym kraju, realizowaną przez Forda w Młodości Chopina (1951) i poniekąd w Krzyżakach (1960). Rachwald bada obecność wątków etnicznych w wymienionych filmach, zwracając uwagę na wskazaną przez Forda siłę więzi klasowych oraz słabość i tymczasowość więzi etnicznych oraz narodowych. W tle tych obserwacji Rachwald umieszcza praktykę zmieniania nazwiska przez twórców pochodzenia żydowskiego pracujących w polskim przemyśle filmowym dwudziestolecia międzywojennego (Ford, Waszyński). Efektem jest profil ideowy młodego reżysera, bliższego wówczas – mimo zaangażowania w KPP – Drugiej, a nie Trzeciej Międzynarodówce.
Słowa kluczowe:
Aleksander Ford, Żydzi, komunizm, tożsamośćBibliografia
Beylin, Stefania. Na taśmie wspomnień. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1962
Google Scholar
Gross, Natan. Film żydowski w Polsce. trans. A. Ćwiakowska. Kraków: Rabid, 2002
Google Scholar
Heymanowa, Stefania. „Sabra”. „Kino” 49 (1932)
Google Scholar
Janicki, Stanisław. Aleksander Ford. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1967
Google Scholar
Leder, Andrzej. Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2014
Google Scholar
Micińska, Magdalena. Inteligencja na rozdrożach. 1864-1918. Warszawa: Instytut Historii PAN, Neriton, 2008
Google Scholar
Nowaczyński, Adolf. „Obowiązek cenzury”. „Film” 11 (1936)
Google Scholar
Olczak-Ronikier, Joanna. W ogrodzie pamięci. Kraków: Znak, 2002
Google Scholar
Sierpowski, Stanisław, Stanisław Żerko. Dzieje Polski w XX wieku. Poznań: Kurpisz, 2002
Google Scholar
Urbański, Krzysztof. Kino żydowskie w Kielcach w latach 1909-1939 na tle kinematografii krajowej. In: Kultura Żydów polskich XIX i XX wieku. red. R. Kołodziejczyk, R. Renz. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 1992
Google Scholar
Wolman-Sieraczkowa, M. Sabra. Korespondencja własna „Głosu Kobiet”. „Chwila” 4781 (1932)
Google Scholar
Zahorska, Stefania. „Skonfiskowany film”. „Wiadomości Literackie” 18 (1936)
Google Scholar
Zajiček, Edward. Poza ekranem. Polska kinematografia w latach 1896-2005. Warszawa: Stowarzyszenie Filmowców Polskich, Studio Filmowe Montevideo, 2009
Google Scholar
Zajiček, Edward. Poza ekranem. Kinematografia polska 1918-1991. Warszawa: Filmoteka Narodowa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1992
Google Scholar
Zieliński, Konrad. „Polski i żydowski ruch robotniczy w Królestwie Polskim w latach I wojny światowej”. „Studia Judaica” 1 (2004).
Google Scholar
Autorzy
Tomasz Rachwaldkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Doktorant nauk o sztuce na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Publikował w „Panoptikum” i „Fragile”. Zajmuje się metodami perswazji w kinie socrealistycznym.
Statystyki
Abstract views: 40PDF downloads: 22
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Tomasz Rachwald
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
