Od korbki do cyfrowej rejestracji. Ekologia w produkcji filmowej

Oryginalny artykuł naukowy; materiał recenzowany; zgłoszono: 2025.06.10; zrecenzowano: 2025.07.07; przyjęto: 2025.08.05

Filip Kovčin

f.kovcin@filmschool.lodz.pl
Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera (Polska)
https://orcid.org/0009-0003-1933-2451

Abstrakt

Autor analizuje wpływ rozwoju technologii filmowej na środowisko w perspektywie historycznej – od kinematografu po systemy cyfrowe, stawiając tezę, że energochłonne systemy analogowe ewoluowały w kierunku efektywnych modeli cyfrowych. Proponowaną analizę historyczno-technologiczną uzupełniają zestawienia porównawcze systemów produkcyjnych. Autor przedstawia kaskadowe zależności technologiczne: kolejne innowacje pociągały za sobą wielorakie modyfikacje procesów produkcyjnych, prowadząc do wykładniczego wzrostu zużycia energii i materiałów. Mechanizm ten dobrze ilustruje studium przypadku – Czarnoksiężnika z Oz (The Wizard of Oz) Victora Fleminga z 1939 r. – wskazujące na bezprecedensowe zużycie energii systemu Technicolor. Wykorzystując studia nad infrastrukturą medialną, ekologię mediów i ich archeologię, autor podkreśla konieczność ekologicznej reinterpretacji historii kinematografii jako systemu techniczno-przemysłowego oraz bada oddziaływanie technologii cyfrowych na środowisko.


Oświadczenie o konflikcie interesów

Autor nie zgłosił żadnego potencjalnego konfliktu interesów.

Słowa kluczowe:

technologia filmowa, zrównoważona produkcja filmowa, ekologia w kinie, rotacyjna kinematyka aparatury, ślad węglowy, kaskadowe zależności technologiczne

Casetti, F. (2024). Protective Media. W: N. Baer, A. van den Oever (red.), Technics: Media in the Digital Age (ss. 153-167). Amsterdam: Amsterdam University Press.
  Google Scholar

Cubitt, S. (2005). EcoMedia. Amsterdam: Rodopi.
  Google Scholar

Cubitt, S. (2017). Finite Media: Environmental Implications of Digital Technologies. Durham – London: Duke University Press.
  Google Scholar

Gabrys, J. (2011). Digital Rubbish: A Natural History of Electronics. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
  Google Scholar

Harmetz, A. (1998). The Making of The Wizard of Oz. New York: Hyperion.
  Google Scholar

Kääpä, P., Vaughan, H. (2022). Film and Television Production in the Age of the Climate Crisis. Cham: Palgrave Macmillan.
  Google Scholar

Marks, L. U., Clark, J., Livingston, J., Oleksijczuk, D., Hilderbrand, L. (2020). Streaming Media’s Environmental Impact. Media+Environment, 2 (1). https://doi.org/10.1525/001c.17242
  Google Scholar

Mattern, S. (2013, lipiec). Infrastructural Tourism. Places Journal. https://placesjournal.org/article/infrastructural-tourism
  Google Scholar

Parikka, J. (2015). A Geology of Media. Minneapolis: University of Minnesota Press.
  Google Scholar

Parks, L. (2009, 6 marca). Around the Antenna Tree: The Politics of Infrastructural Visibility. Flow Journal. https://www.flowjournal.org/2009/03/around-the-antenna-tree-the-politics-of-infrastructural-visibilitylisa-parks-uc-santa-barbara
  Google Scholar

Parks, L., Starosielski, N. (red.). (2015). Signal Traffic: Critical Studies of Media Infrastructures. Urbana – Chicago: University of Illinois Press.
  Google Scholar

Sorrell, S. (2009). The Evidence for Direct Rebound Effects. W: H. Herring, S. Sorrell (red.), Energy Efficiency and Sustainable Consumption (ss. 23-46). Basingstoke: Palgrave Macmillan.
  Google Scholar

Starosielski, N. (2012). Warning: Do Not Dig: Negotiating the Visibility of Critical Infrastructures. Journal of Visual Culture, 11 (1), ss. 38-57. https://doi.org/10.1177/1470412911430465
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-09-30

Cited By / Share

Kovčin, F. (2025) „Od korbki do cyfrowej rejestracji. Ekologia w produkcji filmowej”, Kwartalnik Filmowy, (131), s. 128–154. doi: 10.36744/kf.4508.

Autorzy

Filip Kovčin 
f.kovcin@filmschool.lodz.pl
Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera Polska
https://orcid.org/0009-0003-1933-2451

Reżyser, montażysta filmowy (PSM), scenarzysta, superwizor technologiczny nadzorujący efekty specjalne i postprodukcję filmów fabularnych i dokumentalnych. Koproducent i producent towarzyszący filmów dokumentalnych i fabularnych. Wykłada w PWSFTviT w Łodzi. Publikował artykuły dotyczące technologii filmowej, analizy filmów i montażu w kwartalnikach „Film & Tv Kamera” oraz „FilmPRO”. Współautor (wraz z dr. Piotrem Kucią i Jerzym Rudzińskim) dwóch książek o cyfrowej technologii filmowej: Oświecenie (2021) oraz Iluminacja (2022). Pierwsza z nich, wydana również w języku angielskim, stanowi też oficjalne wydawnictwo British Society of Cinematographers (BSC). Twórca programów telewizyjnych, reklam i teledysków. Zdobywca nagród Yach Film oraz Fryderyk, a także Złotej Płyty przyznawanej przez ZPAV (Związek Producentów Audio i Video w Polsce) za album Yugoton.



Statystyki

Abstract views: 4
PDF downloads: 0


Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Filip Kovčin

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.