Bez aktorów, bez ról, bez postaci. „Pieniądz” jako przykład Bressonowskiej „historii prawdziwej”

Andrzej Michalski

Abstrakt

Michalski dokonuje strukturalnej analizy filmu Bressona Pieniądz. Zwraca uwagę na zaskakującą i pozornie niekonsekwentną linię narracyjną, która rozwija wątki przypisane określonym postaciom, a następnie porzuca je bez wyraźnego powodu. Michalski twierdzi, że aby uchwycić sens filmu, należy wyłowić z całości powtarzający się schemat zestawień obrazu i dźwięku: zaskoczenie – wprowadzenie kluczowego wydarzenia – potwierdzenie. Schemat ten nabiera znaczenia dopiero z perspektywy czasu, z punktu widzenia zakończenia. Z tego punktu widzenia historia tylko jednego bohatera jest opowiedziana od początku do końca; jest to historia Yvona, który poniósł najbardziej druzgocące konsekwencje wprowadzenia do obiegu sfałszowanego banknotu. Nie ma jednak ciągłości w historii, która nie jest opowiadana wprost, ale poprzez serię nakładających się na siebie pozornie drobnych i nieistotnych sekwencji ujęć. Seria wydarzeń nieuchronnie powoduje nieodwracalne zmiany w jego życiu. Ostateczna decyzja Yvona o oddaniu się w ręce policji udowadnia jednak, że istnieje szansa na odmianę losu za cenę autodestrukcji.