Przekształcanie historii w filmie
Abstrakt
W niniejszym eseju autor odnosi się do dwóch grup zagadnień. Po pierwsze zastanawia się, jaka jest relacja między narracją historyczną a przeszłością i jakimi modelami narracyjnymi posługują się historycy oraz filozofowie historii. Po drugie bada, jak filmy przekształcają przeszłość historyczną i jakie są różnice między historycznymi strategiami w dyskursach filmowych w opozycji do pisanych. Najważniejszym punktem odniesienia jest tu trzeci tom dzieła Ricoeura Time and Narrative, pod tytułem Narrative Time. Ricoeur określa powinności historyka. Ma on wiernie rekonstruować przeszłość, przede wszystkim szukając wsparcia w dokumentach jako śladach tego, co było. Modele historycznej mimesis Ricoeur identyfikuje, odwołując się do Platońskiej koncepcji „najwyższych rodzajów”, w zależności od stosunku historyka do badanej przeszłości: przeszłość może być traktowana jako to, co tożsame, to, co różne, i to, co analogiczne. Kolejno omawiane przez Ricoeura stanowiska Collingwooda, Certeau i White’a są egzemplifikacją powyższych modeli dyskursu. Następnie Guynn zastanawia się nad tym, jak funkcjonuje filmowy dyskurs historyczny, odwołując się do teorii filmu. Pod tym kątem analizuje dwa filmy historyczne: dokument montażowy Upadek dynastii Romanowych radzieckiej reżyserki Esfir Szub oraz fabularną Podróż komediantów Theo Angelopoulosa.
- Tekst jest tłumaczeniem rozdziału Refiguring History in Film z książki Williama Guynna Writing History in Film, Routledge, New York 2006. © 2006 by Taylor & Francis Group LLC – Books.
Ze względu na ograniczenia praw autorskich artykuł jest dostępny tylko w wydaniu papierowym.
Słowa kluczowe:
historia w filmie, narracja, Paul RicoeurBibliografia
Barthes Roland, S/Z, tłum. M. P. Markowski, M. Gołębiewska, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999, s. 62.
Google Scholar
Brogan Terry V. F., The New Princeton Handbook of Poetics Terms, Princeton University Press, Princeton 1994, s. 299-300.
Google Scholar
Collingwood Robin George, The Idea of History, Clarendon Press, Oxford 1946, s. 213, 215, 217-218.
Google Scholar
de Certeau Michel, L’operation historique, w: L’Ecriture de l’histoire, Gallimard, Paris 1975, s. 82, 100, 130.
Google Scholar
Ducrot Oswald, Tzvetan Todorov, The Encyclopedic Dictionary of the Science of Language, tłum. C. Porter, John Hopkins University Press, Baltimore 1979, s. 86.
Google Scholar
Ferro Marc, Cinéma et Histoire, Denoël et Gonthier, Paris 1977.
Google Scholar
Joly Martine, L’image et les signes, Nathan, Paris 1994, s. 58.
Google Scholar
Mink Louis O., Historical Understanding, Cornell University Press, Ithaka 1987.
Google Scholar
O’Grady Gerald, Theo Angelopoulos Retrospective – February 16 to March 4 1990, Museum of Modern Art, New York 1990, s. 9, 12-13.
Google Scholar
Platon, Sofista, Polityk, tłum. W. Witwicki, oprac. D. Gromska, PWN, Warszawa 1956, s. 254 b.-259 d.
Google Scholar
Ricoeur Paul, Czas i opowieść, t. 3: Czas opowiadany, tłum. U. Zbrzeźniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, s. 201-204, 209-217, 219, 224.
Google Scholar
Rosenstone Robert A., Visions of the Past: The Challenge of Film to Our Idea of History, Harvard University Press, Cambridge 1995, s. 61, 63, 70-71.
Google Scholar
Schaeffer Jean-Marie, Pourquoi la fiction?, Éditions de Seuil, Paris 1999, s. 153.
Google Scholar
White Hayden, Tropics of Discourse, Johns Hopkins University Press, Baltimore 1978, s. 73, 91, 220.
Google Scholar
Zemon Davis Natalie, Any Resemblance to Person Living Or Dead: Film and the Challenge of Authenticity, „The Yale Review” 1987, t. 76, nr 4, s. 464.
Google Scholar
Autorzy
William Guynnkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Sonoma State University Stany Zjednoczone
Teoretyk filmu, emerytowany profesor filmoznawstwa w Sonoma State University. Autor książek: Writing History in Film (2006) i The Routledge Companion for Film History (2010).
Statystyki
Abstract views: 39Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 William GuynnAutor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
