Scenarzysta i reżyser. Kaufman i „Synekdocha, Nowy Jork”

Monika Franczak

kwartalnik.filmowy@ispan.pl
badaczka niezależna (Polska)

Abstrakt

Tekst jest poświęcony debiutowi reżyserskiemu Charliego Kaufmana – filmowi Synekdocha, Nowy Jork (2008). Produkcja ta, będąca efektem dwóch lat pracy nad scenariuszem, jest imponującym freskiem z życia niejakiego Cadena Cotarda – znerwicowanego reżysera teatralnego, który wkracza w zaawansowany wiek średni i postanawia zrealizować swoje dzieło życia, nadając mu spektakularną formę. Cotard wynajmuje opuszczony magazyn i tam, rok po roku, buduje odzwierciedlenie swojego świata w naturalnej skali. Zatrudnia aktorów, by odgrywali postaci z jego życia, dobudowuje kolejne ulice, sklepy, mieszkania etc. Autorka prezentuje rozmaite aspekty tego iście Baudrillardowskiego projektu Cotarda, a zarazem tropi i komentuje zawiłości fabularne, rozszyfrowuje Kaufmanowskie gry językowe, wskazuje różne możliwości interpretacyjne. Franczak zauważa również, że czas i przestrzeń w Synekdosze niejako przenikają się wzajemnie, tak jak wewnątrzfilmowa realność i jej hiperrealne odzwierciedlenie w sztuce, którą latami reżyseruje Cotard. Autorka zwraca też uwagę, że rygorystycznie skonstruowany scenariusz został sfilmowany w prosty sposób, bez udziwnień formalnych, które mogłaby zaciemnić gęstą treść filmu.


Słowa kluczowe:

Charlie Kaufman, Caden Cotard, narracja

Abramowitz Rachel, Synecdoche, New York is another piece of Charlie Kaufman’s soul, „LA Times”, 25.10.2008.
  Google Scholar

Armstrong Rod, Charlie Kaufman ou naturel, „Reel.com”, 2002, nr 4.
  Google Scholar

Burr Ty, Being Charlie Kaufman. The writer talks about his first film, „The Boston Globe”, 2.11.2008.
  Google Scholar

Debruge Peter, Charlie Kaufman, Take 5 – Favourite Movies from Our Favourite Celebrities, „Moviefone”, 18.04.2002.
  Google Scholar

Dolar Steve, Charlie Kaufman Adapts, „Paste Magazine”, 23.20.2008.
  Google Scholar

Feinstien Howard, Synecdoche, New York, director Charlie Kaufman, „IndieWire”, 23.10.2008.
  Google Scholar

Marlow Jonathan, You Say Synecdoche: Chalie Kaufman’s Synecdoche, New York, „GreenCine”, 22.10.2008.
  Google Scholar

Ponsoldt James, The Play’s the Thing, „Filmmaker Magazine”, 30.09.2008.
  Google Scholar

Rapold Nicolas, Ramplypants: An interview with Charlie Kaufman, „The L Magazine”, 23.10.2008.
  Google Scholar

Thompson Anne, Cannes welcomes Charlie Kaufman, „Variety”, 9.05.2008.
  Google Scholar

Tobias Scott, Charlie Kaufman, „A.V.Club”, 22.20.2008.
  Google Scholar

Windolf Jim, Interviewing Charlie Kaufman (as Brian Lamb), „Vanity Fair”, 19.10.2008.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2010-12-31

Cited By / Share

Franczak, M. (2010) „Scenarzysta i reżyser. Kaufman i «Synekdocha, Nowy Jork»”, Kwartalnik Filmowy, (71-72), s. 247–255. doi: 10.36744/kf.3030.

Autorzy

Monika Franczak 
kwartalnik.filmowy@ispan.pl
badaczka niezależna Polska

Absolwentka filmoznawstwa UJ, dziennikarka radiowa; obecnie pracuje jako recenzentka scenariuszy w jednej z polskich wy­twórni filmowych.



Statystyki

Abstract views: 19
PDF downloads: 13


Licencja

Prawa autorskie (c) 2010 Monika Franczak

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.