Film jako źródło wiedzy historycznej. Żydzi w społeczeństwie i filmie amerykańskim XX w.
Zbigniew Lewicki
kwartalnik.filmowy@ispan.plUniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (Polska)
Abstrakt
Artykuł dotyczy zagadnienia traktowania filmu jak źródła wiedzy historycznej na przykładzie sposobu traktowania Żydów w społeczeństwie amerykańskim XX w. i odzwierciedlenia tej problematyki w filmach. Z przeprowadzonych analiz wynika, że istnieje wyraźna korelacja wydarzeń historycznych z tego zakresu oraz częstotliwości i sposobu ukazywania dylematów odrębnej religijnie i kulturowo mniejszości żydowskiej w USA. Nie jest to jednak relacja jednostronna, gdyż filmy nie tylko ukazywały ten specyficzny problem społeczny, lecz także wpływały na zmianę nastawienia Amerykanów do grupy żydowskiej. Aczkolwiek kwestia roli, jaką w historiografii odgrywają filmy, wymaga dalszych, poszerzonych studiów, artykuł jednoznacznie wykazuje, że z konieczną dozą ostrożności można uznać dzieła filmowe za uprawnione źródło wiedzy o wydarzeniach historycznych, w tym przede wszystkim o nastrojach społecznych epoki.
Słowa kluczowe:
Żydzi, Żydzi amerykańscy, amerykańskie kino historyczneBibliografia
Baumach, Jonathan. The Landscapes of Nightmare. London: Peter Owen, 1965.
Google Scholar
Cohen, Elliot E. Letter to the Movie-Makers: The Film Drama as a Social Force. „Commentary” August (1947)
Google Scholar
Doneson, Judith E. The Holocaust in American Film. Syracuse: Syracuse University Press, 2002.
Google Scholar
Ferro, Marc. Cinema as History. tłum. Naomi Greene. Detroit: Wayne State University Press, 1988.
Google Scholar
Fiedler, Leslie. Love and Death in the American Novel. New York: Criterion Books, 1960.
Google Scholar
Glazer, Nathan, Daniel P. Moynihan. Beyond the Melting Pot. Cambridge: MIT Press, 1970.
Google Scholar
Goldberg, Jeffrey. Hollywood’s Jewish Avenger. „The Atlantic” September (2009).
Google Scholar
Goldman, Eric A. American Jewish Story Through Cinema. Austin: University of Texas Press, 2013.
Google Scholar
Griffin, Patrick. Film. Document, and the Historian. „Film and History” vol. 2/2 (1972)
DOI: https://doi.org/10.1353/flm.1972.a487419
Google Scholar
Horne, Gerald. Class Struggle in Hollywood. Austin: University of Texas Press, 2001.
Google Scholar
Hughes, William. The Evaluation of Film as Evidence. W: The Historian and Film, red. P. Smith, Cambridge: Cambridge University Press, 1976.
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511896910.005
Google Scholar
Huxley, Aldous. Complete Essays. Chicago, 2000.
Google Scholar
Kassel, Michael. The American Jewish Immigrant Family in Film and History. „Film and History” 26/1-4 (1996).
DOI: https://doi.org/10.1353/flm.1996.a395957
Google Scholar
Kosowska, Ewa. Antropologia literatury. Teksty, konteksty, interpretacje. Katowice: WUŚ, 2003.
Google Scholar
Kosowska, Ewa. Kulturowa antropologia literatury. Wprowadzenie. W: Antropologia kultury – antropologia literatury. Na tropach koligacji. red. E. Kosowska i inni. Katowice: WUŚ, 2007.
Google Scholar
Loukides, P., L. K. Fuller. Beyond the Stars. Bowling Green: Bowling Green State University Popular Press, 1996.
Google Scholar
Matuszewski, Bolesław. Nowe źródło Historii. tłum. Bolesław Michałek. W: Nowe źródło historii. Warszawa: Filmoteka Narodowa, 1995.
Google Scholar
Meltzer, Milton. Remember the Days; A Short History of the Jewish American. Garden City: Zenith Books, 1974.
Google Scholar
Miller, Arthur. Focus. New York: Penguin, 2001.
Google Scholar
Ossowski, J. S. O antropologii literatury uwag kilka. W: Antropologia kultury – antropologia literatury. Na tropach koligacji. red. E. Kosowska. Katowice: WUŚ, 2007.
Google Scholar
Picart, Caroline Joan S., David A. Frank. Frames of Evil. Carbondale: Southern Illinois University Press, 2006.
Google Scholar
Popkin, Henry. The Vanishing Jew of Our Popular Culture. „Commentary” July (1952).
Google Scholar
Quart, Leonard, Albert Auster. American Film and Society Since 1945. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2011.
Google Scholar
Raths, L. E., Frank N. Trager. Public Opinion and Crossfire. „Journal of Educational Sociology” 21 (1948)
DOI: https://doi.org/10.2307/2263675
Google Scholar
Rollins, Peter C. Hollywood as Historian. Lexington: University Press of Kentucky, 1998.
Google Scholar
Rosenstone, Robert A. History on Film/Film on History. Harlow: Pearson Education, 2012.
Google Scholar
Rosten, Leo C. Hollywood: The Movie Colony, The Movie Makers. New York: Harcourt, Brace and Co., 1941.
Google Scholar
Selznick, G. J., S. Steinberg. The Tenacity of Prejudice. New York: Harper & Row, 1969.
Google Scholar
Small, Melvin. Some Problems for Historians. „Film and History” vol. 2/1 (1972).
DOI: https://doi.org/10.1353/flm.1972.a486627
Google Scholar
Autorzy
Zbigniew Lewickikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska
Amerykanista, profesor; kierownik Katedry Amerykanistyki na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Autor wielotomowej Historii cywilizacji amerykańskiej, a także licznych publikacji, przede wszystkim z zakresu polityki i kultury Stanów Zjednoczonych.
Statystyki
Abstract views: 55PDF downloads: 68
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Zbigniew Lewicki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.