Hitchcock w pułapce. Wczesna krytyka „Okna na podwórze” i figura artysty nowoczesnego
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest wczesna recepcja filmu Alfreda Hitchcocka Okno na podwórze (Rear Window, 1954) i jej związek z przemianą wizerunku reżysera dokonująca się w końcu lat 50. XX w. W tym czasie, najpierw w Europie, a później także w USA, Hitchcock coraz częściej był odbierany jako pełnoprawny artysta, a nie tylko „mistrz suspensu”. W pierwszej części artykułu został zrekonstruowany charakter promocji towarzyszącej wejściu Okna na podwórze do kin oraz reakcje amerykańskich krytyków. Odczytaniu filmu w kontekście kina rozrywkowego i filmu sensacyjnego została przeciwstawiona jego francuska recepcja. Przywołane zostały artykuły François Truffauta i André Bazina publikowane w miesięcznikach „Cahiers du cinéma” i „Arts”, które akcentują artystyczny i autotematyczny (a więc również modernistyczny) aspekt Okna na podwórze. W kolejnej części analizie został poddany sposób, w jaki Hitchcock i jego otoczenie zaczęło na początku lat 60. wykorzystywać francuską krytykę dla podniesienia pozycji reżysera w Ameryce. Problem przekształcania się wizerunku Hitchcocka z entertainera w artystę został zestawiony z przemianą, którą daje się prześledzić w jego późnych filmach, oraz z sytuacją kina suspensu na początku lat 60.
Słowa kluczowe:
Alfred Hitchcock, krytyka francuska, François Truffaut, André BazinBibliografia
Allen, Jeanne T., Responds to R. Barton Palmer's "The Metafictional Hitchcock: The Experience of Viewing and the Viewing of Experience in "Rear Window" and "Psycho", „Cinema Journal”, vol. 25, nr. 4, lato 1986
Google Scholar
Baecque, Antoine de, Guigue, A. (red), Le dictionnaire Truffaut, Editions de La Martiniere, Paris 2004
Google Scholar
Baecque, Antoine de, Toubiana, S., Truffaut. A Biography, tlum. C. Temerson, University of California Press, California 2000
Google Scholar
Baxter, John., Fellini, St Martins, New York 1993.
Google Scholar
Bazin, Andre, Hitchcock contre Hitchcock, „Cahiers du cinéma”, październik 1954, nr 39
Google Scholar
Belton, John (red.), Alfred Hitchcock's Rear Window, Cambrigde 2000
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139173001
Google Scholar
Bogdanovich, Peter, The cinema of Alfred Hitchcock, Museum of Modern Art, New York 1963
Google Scholar
Borde, Raymond, Chaumeton, Etienne, Panorama du film noir américain 1941–1953, Paris 1955
Google Scholar
Borde, Raymond, Un mal qui répand la terreur: la politique des auteurs, „Cinema”, nr 29, lipiec-sierpień 1958
Google Scholar
Bourdon, Laurent, Hitchcock. Dictionnaire, Larousse, Paris 2007
Google Scholar
Chabrol, Claude, Les Choses sérieuses, „Cahiers du cinéma”, kwiecień 1955 nr 46
Google Scholar
Chabrol, Claude; Rohmer, Erich, Hitchcock, Paris 1957
Google Scholar
Corber, Robert,., Resisting History: Rear Window and the limits od Postwar Settlement, „Boundary 2”, vol. 19, nr. 1, Spring 1992, s. 121-148
DOI: https://doi.org/10.2307/303453
Google Scholar
Crowther, B., A 'Rear Window' View Seen at the Rivoli, „The New York Times”, 5 sierpnia 1954
Google Scholar
Curtis, Scott, The Making of Rear Window w: Belton, J. (red.), Alfred Hitchcock's Rear Window , Cambrigde 2000
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139173001.002
Google Scholar
Dossin, Catherne, The Rise and Fall of American Art, 1940s-1980s: A Geopolitics of Western Art Worlds, Ashgate, 2015
Google Scholar
Joyeux-Prunel, Elisabeth, Les avant-gardes artistiques. Une histoire transnationale, 1848-1918, Gallimard, Paris 2016.
Google Scholar
Joyeux-Prunel, Elisabeth, Nul n’est prophète en son pays? L’internationalisation de la peinture avant-gardiste parisienne (1855-1914), Musée d’Orsay, Paris 2009
Google Scholar
Kael, P., Frenzy, „New Yorker”, 27 grudnia 1969
Google Scholar
Kapsis, Robert, Reputation Building and the Film Art World: The Case of Alfred Hitchcock, „The Sociological Quarterly”, vol. 30, no. 1 (wiosna, 1989)
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1533-8525.1989.tb01509.x
Google Scholar
Kirby, Tim (reż), Reputations: Alfred Hitchcock, Episode 2 - Hitch: Alfred The Author, 1999.
Google Scholar
Krohn, Bill, Alfred Hitchcock au travaill, tłum. S. Mouton di Giovanii, Paris 2000
Google Scholar
McCarter, J., The Current Cinema/ Hitchcock Confined Again, „New Yorker”, 7.08.1954
Google Scholar
Michaut, P., Promenade parmi les films d'art de Venise a Cannes, „Cahiers du cinéma”, nr 37, lipiec 1954, s. 20-27
Google Scholar
Modleski, Tania, Women who knew too much: Hitchcock and Feminist Theory, New York 1988
Google Scholar
Montcoffe, Francois, Fenêtre sur cour, Nathan, Paris 1995,
Google Scholar
Kaganski, Serge, Alfred Hitchcock, Hazan, Paris 1997
Google Scholar
Palmer, Robert, The Metafictional Hitchcock: The Experience of Viewing and the Viewing of Experience in "Rear Window" and "Psycho" , „Cinema Journal” vol. 25, nr 2
DOI: https://doi.org/10.2307/1225456
Google Scholar
Schwartz, Robert, Noir, Now and Then: Film Noir Originals and Remakes 1944-1999, New York 2001
Google Scholar
Stam, Richard., Pearson, Roberta., Hitchcock's Rear Window: Reflexivity and critique of voyerism, „Enclitic” nr 7, 1983
Google Scholar
Toless, George, Alfred Hitchcock's Rear Window as Critical Allegory, „Boundary 2”, vol 2, nr 2/3 1989, s. 225-45
Google Scholar
Truffaut, Francois, Hitchcock/Truffaut, Simon & Schuster, New York 1985
Google Scholar
Truffaut, Francois, Hitchcock est le plus grand inventeur des formes de l'epoque, „Arts“, nr 647, 1957
Google Scholar
Truffaut, Francois, Petit Journal intime du cinéma, „Cahers du cinéma”, lipiec 1954
Google Scholar
Truffaut, Francois, Rear Window, „Cahiers du cinéma” nr, 6 (36) lipiec 1954
Google Scholar
Waugh, Patricia, Metafiction, The theory and Practice of self-conciouss Fiction, Routledge, New York 1984
DOI: https://doi.org/10.2307/1771928
Google Scholar
Wood, Robert, Hitchcock's Films, A. S. Barnes, New York 1965.
Google Scholar
Autorzy
Konrad Niemirakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Warszawski Polska
Studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim i Universite Paul Valery w Montpellier. W 2015 r. rozpoczął studia doktoranckie na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się kulturą czasów zimnej wojny (w Polsce, Francji i Stanach Zjednoczonych) oraz sztuką XVIII w. Teksty poświęcone kinu publikował w kwartalniku „Rzut” oraz „Kulturze Liberalnej”.
Statystyki
Abstract views: 80PDF downloads: 80
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Konrad Niemira
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
