Gest i montaż
Abstrakt
Tekst jest rozdziałem z książki Na przedpolach karpalistyki. Ruch i gest w literaturze, sztuce i kinie [Na podstupach k karpalistikie. Dwiżenije i żest w litieraturie, iskusstwie i kino] (2010), która w zamierzeniu autora ma urzeczywistnić pomysł bohatera powieści Władimira Nabokowa Pnin dotyczący stworzenia nowej nauki – karpalistyki (od łac. carpus – dłoń, kiść ręki), filozoficznej nauki o ludzkich gestach. Jurij Cywjan przejął ten literacki pomysł i napełnił go całkiem poważną treścią, dostrzegając w ruchu i geście podstawę wszystkich sztuk. W kinie gest wiąże się z problemem montażu. Gest i montaż stanowią dwie dominanty, dwie odmienne zasady konstrukcyjne toczące ze sobą wojnę. Jest to konflikt przeciwników i zwolenników montażu, „stylu rosyjskiego” (gest i mimika aktorów) i „stylu amerykańskiego” (reżyser i montaż). Wojna ta nie kończy się ostatecznym zwycięstwem jednej ze stron (montażu), bowiem wahadło rozwojowe filmu może ruszyć w stronę przeciwstawnej zasady. Autor kończy rozdział metanaukową refleksją o filmoznawstwie, które jako dyscyplina naukowa powinno unikać deterministycznych, redukcjonistycznych i jednokierunkowych schematów oraz uwzględniać – jak to zalecali rosyjscy formaliści – specyfikę młodej sztuki.
- Tekst jest tłumaczeniem rozdziału z książki Jurija Cywjana Na przedpolach karpalistyki. Ruch i gest w literaturze, sztuce i kinie [Na podstupach k karpalistikie. Dwiżenije i żest w litieraturie, iskusstwie i kino]. © Nowoje Litieraturnoje Obozrienje, Moskwa 2010.
Ze względu na ograniczenia praw autorskich artykuł jest dostępny tylko w wydaniu papierowym.
Słowa kluczowe:
karpalistyka, gest, montażBibliografia
Albright, D., Untwisting the Serpent. Modernism in Music, Literature, and the Other Arts, Chicago 2000, s. 108-137.
Google Scholar
Carroll, J. M., J. A. Russell, Do facial expressions express specific emotions? Judging emotion from the face in context, „Journal of Personality and Social Psychology” 1996, nr 70, s. 205-218.
DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.70.2.205
Google Scholar
Czechow, M. A., Litieraturnoje nasledije, Moskwa 1986, t. 1, s. 78.
Google Scholar
Czechow, M., Put’ aktiera. Żizn’ i wstrieczi, Moskwa 2007, s. 333.
Google Scholar
Furniss, H., Our Lady Cinema, Bristol 1914.
Google Scholar
Gajdarow, W., W tieatrie i kino, Leningrad 1966, s. 101-102.
Google Scholar
Gardin, W., Pamiati towariszcza po lubimomu iskusstwu, w: Jakow Protazanow. Sbornik statiej i matieriałow, Moskwa 1948, s. 295-296.
Google Scholar
Gazowskaja, O., Rieżyssier – drug aktiera, w: w: Jakow Protazanow. Sbornik statiej i matieriałow, Moskwa 1948, s. 258.
Google Scholar
Kuleszow, L., Montaż, „Kino-fot” 1922, nr 3, s. 12.
Google Scholar
Lewinson, A., O niekotorych czertach russkoj kiniematografiji, „Poslednije nowosti” 1925, nr 1512, 29 marzec.
Google Scholar
Mobbs, D., N. Weiskopf, H. C. Lau, E. Featherstone, R. J. Dolan, C. D. Frith, The Kuleshov Effect: the influence of contextual framing on emotional attributions, „SCAN” 2006, nr 1, s. 95-106.
DOI: https://doi.org/10.1093/scan/nsl014
Google Scholar
Obolenskij, L., Kak my siali na „Krasnom frontie”, „Kino-fot” 1922, nr 4, s. 3.
Google Scholar
Perestiani, I., Ob „amierikancach”, „Kino-gazieta” 1923, nr 12, 27 sientiabria.
Google Scholar
Pratt, G., Spellbound in Darkness, New York 1973, s. 126.
DOI: https://doi.org/10.1097/00003081-197306000-00010
Google Scholar
Tołstoj, A. N., Wozmożnosti kino, „Kinoniediela” 1924, nr 2, s. 3.
Google Scholar
Wallbott, H., In and out of context: influence of facial expression and context information on emotion attributions, „British Journal of Social Psychology” 1988, nr 27, s. 327-369.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.2044-8309.1988.tb00837.x
Google Scholar
Wiertow, D., On i ja, „Kino-fot” 1922, nr 2, s. 10.
Google Scholar
Autorzy
Jurij Cywjankwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet w Chicago Stany Zjednoczone
Łotewski historyk i teoretyk kina, wybitny znawca dziejów filmu niemego, założyciel muzeum kina w Rydze. Za czasów ZSRR współpracował z tartusko-moskiewską szkołą semiotyczną, czego owocem była książka Dialog z ekranem (1994), napisana z Jurijem Łotmanem. Od 1996 r. prof. Uniwersytetu w Chicago. W Polsce jego artykuły publikowano m.in. w „Kwartalniku Filmowym”, „Kontekstach” i antologii Cudowny Kinemo (2001).
Statystyki
Abstract views: 78Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Jurij CywjanAutor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
