Znaczenie obchodów jubileuszu trzydziestolecia kinematografii Polski Ludowej (1975)
Joanna Szczutkowska
kwartalnik.filmowy@ispan.plUniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (Polska)
Abstrakt
Obchody 30-lecia kinematografii PRL, odpowiadające partyjno-rządowym rytuałom Polski Ludowej, miały wieloraki sens. Poza samą ideą upamiętnienia aktu upaństwowienia kinematografii polskiej dekretem Rady Ministrów O utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego Film Polski z 13 listopada 1945 r. oczywiste było ich znaczenie polityczne. Dla władz PRL jubileusz stanowił jedną z okazji, aby podkreślić wkład PZPR w osiągnięcia polskiej kultury i nakłonić do współpracy jak największą liczbę twórców. W związku z tym kluczowe miejsce w programie obchodów zajmowały spotkania władz z filmowcami. W dniu 4 listopada 1975 r. I Sekretarz KC PZPR Edward Gierek wysokimi odznaczeniami państwowymi uhonorował 60 twórców. Uroczystości rocznicowe służyły wspólnocie socjalistycznej za bodźce rozwijające filmowe związki. Z tej okazji do Polski przybył przewodniczący Państwowego Komitetu Kinematografii Rady Ministrów ZSRR Filip Jermasz, dyrektor generalny kinematografii czechosłowackiej Jiří Purš oraz wiceminister kultury NRD Hans Starke. Obchodom towarzyszyła kampania propagandowa w mediach.
Słowa kluczowe:
PRL, Edward Gierek, ideologia, propagandaBibliografia
„Dziennik Ustaw” 1945, nr 55, poz. 308.
Google Scholar
Baczko B., Wyobrażenia społeczne. Szkice o nadziei i pamięci zbiorowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
Google Scholar
Dytman-Stasieńko A., Święto zawłaszczonych znaczeń. 1 maja w PRL. Ideologia, rytuał, język, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu, Wrocław 2006.
Google Scholar
Hendrykowska M., Kronika kinematografii polskiej 1895-1997, „Ars Nova”, Poznań 1999.
Google Scholar
Krajewski A., Między współpracą a oporem. Twórcy kultury wobec systemu politycznego PRL (1975-1985), Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2004.
Google Scholar
Lubelski T., Historia kina polskiego 1895-2014, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2015.
Google Scholar
Madej A., Kino, władza, publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949, Wydawnictwo „Prasa Beskidzka”, Bielsko-Biała 2002.
Google Scholar
Main I., Trudne świętowanie. Konflikty wokół obchodów świąt państwowych i kościelnych w Lublinie (1944-1989), Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2004.
Google Scholar
Mazur M., Propagandowy obraz świata. Polityczne kampanie prasowe w PRL 1956-1980, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2003.
Google Scholar
Rogowska B., Funkcje polityczne obchodów Święta Zwycięstwa w Polsce w latach 1945-1949, w: Studia historyczne i politologiczne, red. R. Gelles, M. S. Wolański, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1997.
Google Scholar
Sowiński P., Komunistyczne święto. Obchody 1 maja w latach 1948-1954, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2000.
Google Scholar
Szczutkowska J., Film i kinematografia w świetle Polskiej Kroniki Filmowej (1971-1980), w: Społeczno-polityczne inspiracje w kulturze i sztuce wizualnej, red. Ł. Jureńczyk, J. Szczutkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2016.
Google Scholar
Szczutkowska J., Polityka kulturalna PRL w dziedzinie kinematografii, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2014.
Google Scholar
Tejchma J., Kulisy dymisji. Z dzienników ministra kultury 1974-1977, Oficyna Cracovia, Kraków 1991.
Google Scholar
Wojtczak M., Kronika nie tylko filmowa, Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa 2004.
Google Scholar
Zajiček E., Poza ekranem: kinematografia polska 1918-1991, Filmoteka Narodowa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1992.
Google Scholar
Zaremba M., Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2001.
Google Scholar
Żygulski K., Święto i kultura. Święta dawne i nowe. Rozważania socjologa, Insytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1981.
Google Scholar
Żygulski, I. Hoffmaan, M. Burdowicz-Nowicka, Święta w środowisku robotniczym, cz. 2, Polska Akademia Nauk Instytut Filozofii i Socjologii, Warszawa, 1985.
Google Scholar
Polska Kronika Filmowa 1975: PKF 75/46B.
Google Scholar
Autorzy
Joanna Szczutkowskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Polska
Historyk, adiunkt w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Jej zainteresowania naukowe dotyczą polityki kulturalnej PRL, ze szczególnym uwzględnieniem kontaktów filmowych z zagranicą, a także historii i filmu.
Statystyki
Abstract views: 44PDF downloads: 38
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Joanna Szczutkowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
