Sytuacja ekonomiczna kina hiszpańskiego w XXI wieku. Próba diagnozy
Abstrakt
Współczesne kino hiszpańskie można traktować dwojako. Z jednej strony, jako kinematografię narodową, która jest zaangażowana w transnarodowe sieci współpracy i wymiany, a jednocześnie korzysta z transnarodowych kodów i uniwersalnego języka filmowego. Z drugiej strony, kino hiszpańskie jest jedną z kinematografii europejskich silnie uzależnionych od hegemonii „globalnego Hollywood”. W artykule zostały omówione podstawowe cechy współczesnego przemysłu Hiszpanii (takie jak mimetyzm względem kina hegemonicznego, nadmiar produkcji lokalnych i endogamicznych czy uznanie dla kina asymilującego „międzynarodowość autorską”), a także główne trudności, z jakimi musi się zmierzyć badacz najnowszego kina hiszpańskiego. Następnie przeanalizowano dynamikę hiszpańskiej produkcji filmowej, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów finansowania filmów, a także omówiono hiszpański box office (2002-2015). Artykuł kończy krótka refleksja na temat niełatwych relacji kina Hiszpanii z tamtejszą publicznością.
Słowa kluczowe:
kino hiszpańskie, globalne Hollywood, box officeBibliografia
Adamczak, Marcin, Globalne Hollywood, filmowa Europa i polskie kino po 1989 roku. Przeobrażenia kultury audiowizualnej przełomu stuleci, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2010.
Google Scholar
Adamczak, Marcin, Klejsa, Konrad, Badania dystrybucji filmowej: pola problemowe, stan wiedzy, perspektywy rozwoju [w:] Wokół zagadnień dystrybucji filmowej, red. Marcin Adamczak, Konrad Klejsa, s. 23-24, Łódź: Wydawnictwo Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej, 2015.
Google Scholar
Álvarez-Monzoncillo, José M., Baraybar-Fernán-Dez, Antonio, López-Villanueva, Javier, „Audiovisual production in Spain. Fewer resources, same problems, new challenges”, Economia della cultura XXV, 2 (2015): s. 211-222.
Google Scholar
Camporesi, Valeria, Panorama de la cinematografía española en el periodo 1990-2008 [w:] Tendencias del cine iberoamericano en el nuevo milenio. Argentina, Brasil, España y México, red. Juan Carlos Vargas, s. 73-94, Guadalajara: Universidad de Guadalajara, 2011.
Google Scholar
Castro de Paz, José Luis, Cerdán, Josetxo, La crisis como flujo [w:] Once miradas sobre la crisis y el cine español, red. Luis Alonso García, s. 23-39, Madryt: Ocho y Medio, 2003.
Google Scholar
Gamero, Mercedes, Wheeler, Duncan, How to Make Commercial Films Now [w:] (Re)viewing Creative, Critical and Commercial Practices in Contemporary Spanish Cinema, red. Duncan Wheeler, Fernando Canet, s. 389-403, Bristol i Chicago: Intellect, 2014.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv36xvwvd.32
Google Scholar
García Fernández, Emilio C., Análisis de los sectores cinematográficos en España (1980-2014) [w:] Marca e identidad del cine español. Proyección nacional e internacional entre 1980 y 2014, red. Emilio C. García Fernández, s. 29-121, Madryt: Editorial Fragua, 2015.
Google Scholar
Higson, Andrew, Idea kinematografii narodowej, tłum. M. Loska [w:] Kino Europy, red. Piort Sitarski, s. 9-22, Kraków: Rabid, 2001.
Google Scholar
Higson, Andrew, The Limiting Imagination of National Cinema [w:] Cinema And Nation, red. Mette Hjort, Scott MacKenzie, s. 57-68, Londyn i Nowy Jork: Routledge, 2000.
Google Scholar
Jordan, Barry, Audiences, Film Culture, Public Subsidies: The End of Spanish Cinema? [w:] Spain on Screen. Developments in Contemporary Spanish Cinema, red. Ann Davies, s. 19-40, Londyn: Palgrave Macmillan, 2011.
DOI: https://doi.org/10.1057/9780230294745_2
Google Scholar
Jordan Barry, How Spanish Is It? Spanish Cinema And National Identity [w:] Contemporary Spanish Cultural Studies, red. Barry Jordan, Rikki Morgan-Tamosunas, s. 68-78, Londyn i Nowy Jork: Arnold Publishers, 2000.
Google Scholar
Jordan, Barry, Morgan-Tamosunas, Rikki, Contemporary Spanish Cinema, Manchester i Nowy Jork: Manchester University Press, 1998.
Google Scholar
La percepción del cine español por el público (raport), EGEDA (Entidad de Gestión de Derechos de los Productores Audiovisuales), Madryt 2009.
Google Scholar
Lewicki, Arkadiusz, „Analiza box office’ów jako narzędzie badań filmoznawczych”, Kwartalnik filmowy, 85 (2014): s. 118-132.
Google Scholar
Merás, Lidia, The Torrente Tetralogy: A Homegrown Saga [w:] (Re)viewing Creative, Critical and Commercial Practices in Contemporary Spanish Cinema, red. Duncan Wheeler, Fernando Canet, s. 335-349, Bristol i Chicago: Intellect, 2014.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv36xvwvd.28
Google Scholar
Monterde, José Enrique, Miradas hacia el cine español contemporáneo [w:] Miradas glocales. Cine español en el cambio de milenio, red. Burkhard Pohl, Jörg Türschmann, s. 29-37, Madryt i Frankfurt nad Menem: Iberoamericana i Vervuert, 2007.
DOI: https://doi.org/10.31819/9783964565914-003
Google Scholar
Triana-Toribo, Núria, Spanish National Cinema, Londyn i Nowy Jork: Routledge, 2003.
Google Scholar
Autorzy
Marta Kaprzykkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Wrocławski Polska
Doktorantka na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego, absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej oraz filologii hiszpańskiej. Przygotowuje rozprawę doktorską pod tytułem Kino hiszpańskie w XXI wieku. Kino transnarodowe wobec Hollywood. Do jej zainteresowań naukowych należą: kino transnarodowe, ekonomia kina i studia produkcyjne, estetyka seriali telewizyjnych oraz filmy modowe jako gatunek filmowo-reklamowy. Semestr zimowy 2017/2018 spędziła na Universiteit Utrecht (Holandia) jako visiting researcher. Sekretarz redakcji czasopisma naukowego „Znaczenia. Kultura - Komunikacja - Społeczeństwo”; publikowała m.in w „Literaturze i Kulturze Popularnej”, „Dziennikarstwie i Mediach” oraz „Znaczeniach”.
Statystyki
Abstract views: 116PDF downloads: 40
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Marta Kaprzyk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
