Ślepe zaułki genologii filmowej. Fotofilm wobec filmu ikonograficznego, animowanego oraz „found footage”
Justyna Sulejewska
kwartalnik.filmowy@ispan.plUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
Abstrakt
Przedmiotem niniejszego artykułu jest charakterystyka szczególnej odmiany filmów, których struktura narracyjna została oparta w całości lub w dominującym stopniu na statycznym materiale fotograficznym. Utwory określane jako filmy ze zdjęć, fotofilmy czy „opowieści fotograficzne” nie doczekały się dotąd zbyt wielu opracowań ujmujących zjawisko w sposób kompleksowy. Brak usystematyzowania terminologicznego prowokuje do refleksji naukowej nie tylko nad konkretnymi dziełami, ale również nad ich miejscem wśród istniejących klasyfikacji gatunkowych. Oryginalność poetyki fotofilmów została przedstawiona w zestawieniu z filmem ikonograficznym, animacją i found footage, z którymi wykazuje podobieństwa formalne; gatunki te mają wspólną historię. Rozważania teoretyczne wspiera analiza wybranych fotofilmów z kina polskiego i zagranicznego.
Słowa kluczowe:
fotofilm, found footage, film ikonograficznyBibliografia
Alter, Nora M. Chris Marker. University of Illinois Press, 2006.
Google Scholar
Arnaud, Diane., After La Jetée. Cine-Photo Albums of the Disaster. In Between Still and Moving Images, edited by Guido, Laurent, and Olivier Lugon. John Libbey Publishing, 2012.
Google Scholar
Barnouw, Erik. Documentary: a History of the Non-Fiction Film. Oxford Univ. Press, 1993.
Google Scholar
Barthes, Roland. Światło obrazu: Uwagi o fotografii. Wydawnictwo Aletheia, 2008.
Google Scholar
Berger, John. Użycia fotografii. In O patrzeniu. Wydawnictwo Aletheia, 1999.
Google Scholar
Blümlinger, Christa. Postcards in Agnès Varda's Cinema, In Between Still and Moving Images, edited by Guido, Laurent, and Olivier Lugon. John Libbey Publishing, 2012.
Google Scholar
Cartier-Bresson, Henri. „Decydujący moment”, Format no. 46, 2005.
Google Scholar
Corrigan, Timothy. ‘The Forgotten Image between Two Shots’: Photos, Photograms and the Essayistic. In Still Moving: Between Cinema and Photography, edited by Karen Beckman, and Jean Ma. Duke University Press, 2008.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv11319sw.6
Google Scholar
Czartoryska, Urszula. „Walerian Borowczyk, czyli kino fotograficzne”. Fotografia no. 11, 1961.
Google Scholar
Czeczot-Gawrak, Zbigniew. Filmowa Prezentacja Sztuki: Architektura, Malarstwo, rzeźba, Grafika, Sztuka Ludowa, Rzemiosło Artystyczne. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979.
Google Scholar
Ellis, Jack C., and McLane, Betsy A.. A New History of Documentary Film, Continuum International Publishing Group Ltd -- Books., 2005.
Google Scholar
Fiedler, Milenia. Fotografia w dokumencie. O montażu filmu dokumentalnego «Fotoamator» Dariusz Jabłońskiego. In Od obserwacji do animacji. Autorzy o kinie dokumentalnym, edited by Katarzyna Mąki-Malatyńskiej, Wydawnictwo Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej 2017.
Google Scholar
Godard, Jean-Luc. Montaż, moje piękne zmartwienie. In Europejskie manifesty kina. Antologia, edited by Andrzej Gwóźdź, Wiedza Powszechna 2006.
Google Scholar
Hausken, Liv. The Temporalities of the Narrative Slide Motion Film. In Between Stillness and Motion: Film, Photography, Algorithms, edited by Eivind Røssaak. Amsterdam University Press, 2011.
Google Scholar
Hendrykowska, Małgorzata. Elementy wyjaśniania w filmie o sztuce. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1988.
Google Scholar
Hendrykowski, Marek. Słownik terminów filmowych. "Ars Nova", 1994.
Google Scholar
Jazdon, Mikołaj. “Fotografie w Filmach Kazimierza Karabasza.” Kadrowanie rzeczywistości: Szkice z Socjologii Wizualnej, edited by Jerzy Kaczmarek, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2004.
Google Scholar
Jazdon, Mikołaj. „Fotografie w roli głównej. O polskim filmie ikonograficznym ze zdjęć” . Kwartalnik Filmowy, no. 54-55, 2006.
Google Scholar
Karabasz, Kazimierz. Cierpliwe Oko. Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, 1979.
Google Scholar
Klejsa, Konrad. „A film-like thing” czyli o tym, jak zjawiska filmopodobne utrudniają odpowiedź na pytanie: „Co to jest film?”. In Kino po kinie: Film w kulturze uczestnictwa, edited by Gwóźdź Andrzej. Oficyna Naukowa, 2010.
Google Scholar
Konigsberg, Ira. The Complete Film Dictionary. Penguin, 1997.
Google Scholar
Kossakowski, Andrzej. Film animowany. In Historia filmu polskiego. 1957-1961, edited by Jerzy Toeplitz, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1980.
Google Scholar
Kowalski, Tadeusz. „Ludzie, którzy chcą wrócić do Meliésa”. Film no. 51, 1957.
Google Scholar
Lechowicz, Lech. Historia fotografii. Część 1. 1839-1939, Wydawnictwo Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej, 2012.
Google Scholar
Lupton, Catherine. Chris Marker: Memories of the Future. Reaktion Books, 2006.
Google Scholar
Łotman Jurij, Semiotyka filmu, Wiedza Powszechna 1983.
Google Scholar
Łoziński Marcel. „Scenariusz a realizacja w filmie dokumentalnym”, Film na Świecie no. 3-4, 1974.
Google Scholar
Łysak, Tomasz. „O niemożliwej wierze w dokument. "Fotoamator" Dariusza Jabłońskiego”. Kwartalnik Filmowy no. 43, 2003.
Google Scholar
Pitrus, Andrzej. “Chris Marker: Pamięć obrazu i obrazy pamięci.” Autorzy Kina Europejskiego, edited by Andrzej Pitrus, and Alicja Helman, II, Wydawnictwo RABID, 2005.
Google Scholar
Pitrus, Andrzej.”Fundament pamięci – o fotograficznej powieści Chrisa Markera”. Kwartalnik Filmowy no. 54-55, 2006.
Google Scholar
Ronduda, Łukasz. Strategie subwersywne w sztukach medialnych. Wydawnictwo RABID, 2006.
Google Scholar
Sitkiewicz, Paweł. Małe wielkie kino: film animowany od narodzin do końca okresu klasycznego. Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2009.
Google Scholar
Sitkiewicz, Paweł. Polska Szkoła Animacji. Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2011.
Google Scholar
Sontag, Susan, O fotografii. Wydawnictwo Karakter, 2017.
Google Scholar
Soulages, François. Estetyka fotografii. Strata i zysk. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", 2012.
Google Scholar
Tibbetts, John, C. All That Glitters: City of Gold Revisited., https://courses.umass.edu/comm140-norden/cog.pdf, November 15, 2018.
Google Scholar
Wilczyński, Ernest. Kino, Varda, Fotografia. In Agnès Varda – kinopisarka, edited by Tadeusz Lubelski. Wydawnictwo RABID, 2006.
Google Scholar
Autorzy
Justyna Sulejewskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Doktorantka w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, stypendystka Państwowego Instytutu Sztuki Filmowej, członek Stowarzyszenia FOTSPOT. W obszarze jej zainteresowań naukowych znajdują się: fotografia, także w relacji do innych sztuk, struktury narracyjne oraz eksperymenty formalne w dziełach audiowizualnych, funkcja nowych mediów w tekstach artystycznych i reklamowych
Statystyki
Abstract views: 138PDF downloads: 78
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Justyna Sulejewska

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.