Ślepe zaułki genologii filmowej. Fotofilm wobec filmu ikonograficznego, animowanego oraz „found footage”

Justyna Sulejewska

kwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)

Abstrakt

Przedmiotem niniejszego artykułu jest charakterystyka szczególnej odmiany filmów, których struktura narracyjna została oparta w całości lub w dominującym stopniu na statycznym materiale fotograficznym. Utwory określane jako filmy ze zdjęć, fotofilmy czy „opowieści fotograficzne” nie doczekały się dotąd zbyt wielu opracowań ujmujących zjawisko w sposób kompleksowy. Brak usystematyzowania terminologicznego prowokuje do refleksji naukowej nie tylko nad konkretnymi dziełami, ale również nad ich miejscem wśród istniejących klasyfikacji gatunkowych. Oryginalność poetyki fotofilmów została przedstawiona w zestawieniu z filmem ikonograficznym, animacją i found footage, z którymi wykazuje podobieństwa formalne; gatunki te mają wspólną historię. Rozważania teoretyczne wspiera analiza wybranych fotofilmów z kina polskiego i zagranicznego.


Słowa kluczowe:

fotofilm, found footage, film ikonograficzny

Alter, Nora M. Chris Marker. University of Illinois Press, 2006.
  Google Scholar

Arnaud, Diane., After La Jetée. Cine-Photo Albums of the Disaster. In Between Still and Moving Images, edited by Guido, Laurent, and Olivier Lugon. John Libbey Publishing, 2012.
  Google Scholar

Barnouw, Erik. Documentary: a History of the Non-Fiction Film. Oxford Univ. Press, 1993.
  Google Scholar

Barthes, Roland. Światło obrazu: Uwagi o fotografii. Wydawnictwo Aletheia, 2008.
  Google Scholar

Berger, John. Użycia fotografii. In O patrzeniu. Wydawnictwo Aletheia, 1999.
  Google Scholar

Blümlinger, Christa. Postcards in Agnès Varda's Cinema, In Between Still and Moving Images, edited by Guido, Laurent, and Olivier Lugon. John Libbey Publishing, 2012.
  Google Scholar

Cartier-Bresson, Henri. „Decydujący moment”, Format no. 46, 2005.
  Google Scholar

Corrigan, Timothy. ‘The Forgotten Image between Two Shots’: Photos, Photograms and the Essayistic. In Still Moving: Between Cinema and Photography, edited by Karen Beckman, and Jean Ma. Duke University Press, 2008.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv11319sw.6   Google Scholar

Czartoryska, Urszula. „Walerian Borowczyk, czyli kino fotograficzne”. Fotografia no. 11, 1961.
  Google Scholar

Czeczot-Gawrak, Zbigniew. Filmowa Prezentacja Sztuki: Architektura, Malarstwo, rzeźba, Grafika, Sztuka Ludowa, Rzemiosło Artystyczne. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979.
  Google Scholar

Ellis, Jack C., and McLane, Betsy A.. A New History of Documentary Film, Continuum International Publishing Group Ltd -- Books., 2005.
  Google Scholar

Fiedler, Milenia. Fotografia w dokumencie. O montażu filmu dokumentalnego «Fotoamator» Dariusz Jabłońskiego. In Od obserwacji do animacji. Autorzy o kinie dokumentalnym, edited by Katarzyna Mąki-Malatyńskiej, Wydawnictwo Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej 2017.
  Google Scholar

Godard, Jean-Luc. Montaż, moje piękne zmartwienie. In Europejskie manifesty kina. Antologia, edited by Andrzej Gwóźdź, Wiedza Powszechna 2006.
  Google Scholar

Hausken, Liv. The Temporalities of the Narrative Slide Motion Film. In Between Stillness and Motion: Film, Photography, Algorithms, edited by Eivind Røssaak. Amsterdam University Press, 2011.
  Google Scholar

Hendrykowska, Małgorzata. Elementy wyjaśniania w filmie o sztuce. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1988.
  Google Scholar

Hendrykowski, Marek. Słownik terminów filmowych. "Ars Nova", 1994.
  Google Scholar

Jazdon, Mikołaj. “Fotografie w Filmach Kazimierza Karabasza.” Kadrowanie rzeczywistości: Szkice z Socjologii Wizualnej, edited by Jerzy Kaczmarek, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2004.
  Google Scholar

Jazdon, Mikołaj. „Fotografie w roli głównej. O polskim filmie ikonograficznym ze zdjęć” . Kwartalnik Filmowy, no. 54-55, 2006.
  Google Scholar

Karabasz, Kazimierz. Cierpliwe Oko. Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, 1979.
  Google Scholar

Klejsa, Konrad. „A film-like thing” czyli o tym, jak zjawiska filmopodobne utrudniają odpowiedź na pytanie: „Co to jest film?”. In Kino po kinie: Film w kulturze uczestnictwa, edited by Gwóźdź Andrzej. Oficyna Naukowa, 2010.
  Google Scholar

Konigsberg, Ira. The Complete Film Dictionary. Penguin, 1997.
  Google Scholar

Kossakowski, Andrzej. Film animowany. In Historia filmu polskiego. 1957-1961, edited by Jerzy Toeplitz, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1980.
  Google Scholar

Kowalski, Tadeusz. „Ludzie, którzy chcą wrócić do Meliésa”. Film no. 51, 1957.
  Google Scholar

Lechowicz, Lech. Historia fotografii. Część 1. 1839-1939, Wydawnictwo Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej, 2012.
  Google Scholar

Lupton, Catherine. Chris Marker: Memories of the Future. Reaktion Books, 2006.
  Google Scholar

Łotman Jurij, Semiotyka filmu, Wiedza Powszechna 1983.
  Google Scholar

Łoziński Marcel. „Scenariusz a realizacja w filmie dokumentalnym”, Film na Świecie no. 3-4, 1974.
  Google Scholar

Łysak, Tomasz. „O niemożliwej wierze w dokument. "Fotoamator" Dariusza Jabłońskiego”. Kwartalnik Filmowy no. 43, 2003.
  Google Scholar

Pitrus, Andrzej. “Chris Marker: Pamięć obrazu i obrazy pamięci.” Autorzy Kina Europejskiego, edited by Andrzej Pitrus, and Alicja Helman, II, Wydawnictwo RABID, 2005.
  Google Scholar

Pitrus, Andrzej.”Fundament pamięci – o fotograficznej powieści Chrisa Markera”. Kwartalnik Filmowy no. 54-55, 2006.
  Google Scholar

Ronduda, Łukasz. Strategie subwersywne w sztukach medialnych. Wydawnictwo RABID, 2006.
  Google Scholar

Sitkiewicz, Paweł. Małe wielkie kino: film animowany od narodzin do końca okresu klasycznego. Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2009.
  Google Scholar

Sitkiewicz, Paweł. Polska Szkoła Animacji. Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2011.
  Google Scholar

Sontag, Susan, O fotografii. Wydawnictwo Karakter, 2017.
  Google Scholar

Soulages, François. Estetyka fotografii. Strata i zysk. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", 2012.
  Google Scholar

Tibbetts, John, C. All That Glitters: City of Gold Revisited., https://courses.umass.edu/comm140-norden/cog.pdf, November 15, 2018.
  Google Scholar

Wilczyński, Ernest. Kino, Varda, Fotografia. In Agnès Varda – kinopisarka, edited by Tadeusz Lubelski. Wydawnictwo RABID, 2006.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2018-12-31

Cited By / Share

Sulejewska, J. (2018) „Ślepe zaułki genologii filmowej. Fotofilm wobec filmu ikonograficznego, animowanego oraz «found footage»”, Kwartalnik Filmowy, (104), s. 150–166. doi: 10.36744/kf.1866.

Autorzy

Justyna Sulejewska 
kwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska

Doktorantka w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, stypendystka Państwowego Instytutu Sztuki Filmowej, członek Stowarzyszenia FOTSPOT. W obszarze jej zainteresowań naukowych znajdują się: fotografia, także w relacji do innych sztuk, struktury narracyjne oraz eksperymenty formalne w dziełach audiowizualnych, funkcja nowych mediów w tekstach artystycznych i reklamowych



Statystyki

Abstract views: 41
PDF downloads: 36


Licencja

Prawa autorskie (c) 2018 Justyna Sulejewska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.