Wyspa jako „landscape“ i „Landschaft“. Fenomenologiczne próby odczytania krajobrazu w „Duchach Inisherin”

Anna Boguska

anna.boguska@ispan.edu.pl
Instytut Slawistyki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-5307-2241

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę analizy filmu Duchy Inisherin (The Banshees of Inisherin, 2022) w reżyserii Martina McDonagha z perspektywy fenomenologii krajobrazu. Autorka proponuje odczytanie sensów filmu, przyporządkowując różne sposoby zamieszkiwania wyspy przez głównych bohaterów – Pádraica i Colma – dwóm odmiennym znaczeniom pojęcia krajobrazu – niemieckiemu Landschaft, które dookreśla terminem „krajobrazu tożsamości” i kojarzy z postacią Pádraica, i angielskiemu landscape, któremu przydaje miano „krajobrazu wzniosłości” i utożsamia z bytowaniem Colma.


Słowa kluczowe:

Martin McDonagh, lanscape, Landschaft, wyspa, kino irlandzkie

Bokszański, Z. (red.) (1998). Encyklopedia socjologii (t. 1, A-J). Warszawa: Oficyna Naukowa.
  Google Scholar

Buczyńska-Garewicz, H. (2005). Język przestrzeni u Heideggera, cz. 1. Teksty Drugie, (4), ss. 9-28.
  Google Scholar

Clarke, D. (2022, 21 października). „The Banshees of Inisherin” Film Review: An Impeccable Cast Eats up the Succulent Dialogue. The Irish Times. https://www.irishtimes.com/culture/film/review/2022/10/21/the-banshees-of-inisherin-review-gleeson-and-farrell-in-perfect-complement
  Google Scholar

Cosgrove, D. (2004). Landscape and Landschaft. Lecture delivered at the „Spatial Turn in History” Symposium, German Historical Institute, February 19, 2004. GHI Bulletin, (35), ss. 57-71.
  Google Scholar

Cottrell, P. (2008). The Irish Civil War 1922-23. Oxford: Osprey Publishing.
  Google Scholar

Domeracki, P. (2008). Filozofia ogrodu jako filozofia samotności. W: G. Gazda, M. Gołąb (red.), Przestrzeń ogrodu – przestrzeń kultury (ss. 137-149). Kraków: Universitas.
  Google Scholar

Heidegger, M. (2008). Bycie i czas (tłum. B. Baran). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  Google Scholar

Ingold, T. (2002). The Perception of the Environment: Essays on Livelihood, Dwelling and Skill. London – New York: Routledge.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203466025   Google Scholar

Karuza, S. (2008). Przewodnik po wyspie (tłum. B. Kramar). Warszawa: Czytelnik.
  Google Scholar

Kuczyńska, A. (2008). Tajemnicze energie. Renesansowe ogrody filozofów. W: L. Sosnowski, A. I. Wójcik (red.), Ogrody – zwierciadła kultury. Zachód (ss. 163-189). Kraków: Universitas.
  Google Scholar

Lyotard, J. F. (1996). Wzniosłość i awangarda (tłum. M. Bieńczyk). Teksty Drugie, (2-3), ss. 173-189.
  Google Scholar

Mossakowski, P. (2023, 31 stycznia). Niespodziewany koniec przyjaźni. Recenzja filmu „Duchy Inisherin” w reżyserii Martina McDonagha. Kultura Liberalna, (734). http://kulturaliberalna.pl/2023/01/31/niespodziewany-koniec-przyjazni-duchy-inisherin-martin-mcdonagh-recenzja-pawel-mossakowski
  Google Scholar

Ricoeur, P. (1989). Metafora a centralny problem hermeneutyki (tłum. P. Graff). W: P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja (ss. 246-271). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  Google Scholar

Salwa, M. (2020). Krajobraz. Fenomen estetyczny. Łódź: Wydawnictwo Oficyna.
  Google Scholar

Sławek, T. (2015). Pauza w „Przyzwyczajeniu”. O doświadczeniu krajobrazu. Herito, (19), ss. 22-32.
  Google Scholar

O’Donnell, E. (1920). The Banshee. London – Edinburgh: Sands and Co.
  Google Scholar

Tilley, C. (1994). A Phenomenology of Landscape: Places, Paths and Monuments. Oxford – Providence: Berg.
  Google Scholar

Weihe, R. (2018). Paradoksy maski (tłum. W. Dudzik). W: W. Dudzik (red.), Paradoksy maski. Antologia (ss. 61-80). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-06-30

Cited By / Share

Boguska, A. (2023) „Wyspa jako „landscape“ i „Landschaft“. Fenomenologiczne próby odczytania krajobrazu w «Duchach Inisherin»”, Kwartalnik Filmowy, (122), s. 86–106. doi: 10.36744/kf.1591.

Autorzy

Anna Boguska 
anna.boguska@ispan.edu.pl
Instytut Slawistyki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0001-5307-2241

Literaturoznawczyni i kulturoznawczyni, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Autorka książki Życie na wyspach. Chorwacka współczesna proza insularna (2020). Aktualnie przygotowuje książkę poświęconą kategorii strachu w chorwackich filmach o wojnie powstałych po 1990 r. Zainteresowania naukowe: współczesna proza chorwacka, zwłaszcza wyspiarska, zagadnienia utopii i dystopii literackich oraz filmowych, chorwacki film, historia idei i filozofia.



Statystyki

Abstract views: 296
PDF downloads: 298


Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Anna Boguska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.