Wyspa jako „landscape“ i „Landschaft“. Fenomenologiczne próby odczytania krajobrazu w „Duchach Inisherin”
Anna Boguska
anna.boguska@ispan.edu.plInstytut Slawistyki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-5307-2241
Abstrakt
Artykuł stanowi próbę analizy filmu Duchy Inisherin (The Banshees of Inisherin, 2022) w reżyserii Martina McDonagha z perspektywy fenomenologii krajobrazu. Autorka proponuje odczytanie sensów filmu, przyporządkowując różne sposoby zamieszkiwania wyspy przez głównych bohaterów – Pádraica i Colma – dwóm odmiennym znaczeniom pojęcia krajobrazu – niemieckiemu Landschaft, które dookreśla terminem „krajobrazu tożsamości” i kojarzy z postacią Pádraica, i angielskiemu landscape, któremu przydaje miano „krajobrazu wzniosłości” i utożsamia z bytowaniem Colma.
Słowa kluczowe:
Martin McDonagh, lanscape, Landschaft, wyspa, kino irlandzkieBibliografia
Bokszański, Z. (red.) (1998). Encyklopedia socjologii (t. 1, A-J). Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Buczyńska-Garewicz, H. (2005). Język przestrzeni u Heideggera, cz. 1. Teksty Drugie, (4), ss. 9-28.
Google Scholar
Clarke, D. (2022, 21 października). „The Banshees of Inisherin” Film Review: An Impeccable Cast Eats up the Succulent Dialogue. The Irish Times. https://www.irishtimes.com/culture/film/review/2022/10/21/the-banshees-of-inisherin-review-gleeson-and-farrell-in-perfect-complement
Google Scholar
Cosgrove, D. (2004). Landscape and Landschaft. Lecture delivered at the „Spatial Turn in History” Symposium, German Historical Institute, February 19, 2004. GHI Bulletin, (35), ss. 57-71.
Google Scholar
Cottrell, P. (2008). The Irish Civil War 1922-23. Oxford: Osprey Publishing.
Google Scholar
Domeracki, P. (2008). Filozofia ogrodu jako filozofia samotności. W: G. Gazda, M. Gołąb (red.), Przestrzeń ogrodu – przestrzeń kultury (ss. 137-149). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Heidegger, M. (2008). Bycie i czas (tłum. B. Baran). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Ingold, T. (2002). The Perception of the Environment: Essays on Livelihood, Dwelling and Skill. London – New York: Routledge.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203466025
Google Scholar
Karuza, S. (2008). Przewodnik po wyspie (tłum. B. Kramar). Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar
Kuczyńska, A. (2008). Tajemnicze energie. Renesansowe ogrody filozofów. W: L. Sosnowski, A. I. Wójcik (red.), Ogrody – zwierciadła kultury. Zachód (ss. 163-189). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Lyotard, J. F. (1996). Wzniosłość i awangarda (tłum. M. Bieńczyk). Teksty Drugie, (2-3), ss. 173-189.
Google Scholar
Mossakowski, P. (2023, 31 stycznia). Niespodziewany koniec przyjaźni. Recenzja filmu „Duchy Inisherin” w reżyserii Martina McDonagha. Kultura Liberalna, (734). http://kulturaliberalna.pl/2023/01/31/niespodziewany-koniec-przyjazni-duchy-inisherin-martin-mcdonagh-recenzja-pawel-mossakowski
Google Scholar
Ricoeur, P. (1989). Metafora a centralny problem hermeneutyki (tłum. P. Graff). W: P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja (ss. 246-271). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Salwa, M. (2020). Krajobraz. Fenomen estetyczny. Łódź: Wydawnictwo Oficyna.
Google Scholar
Sławek, T. (2015). Pauza w „Przyzwyczajeniu”. O doświadczeniu krajobrazu. Herito, (19), ss. 22-32.
Google Scholar
O’Donnell, E. (1920). The Banshee. London – Edinburgh: Sands and Co.
Google Scholar
Tilley, C. (1994). A Phenomenology of Landscape: Places, Paths and Monuments. Oxford – Providence: Berg.
Google Scholar
Weihe, R. (2018). Paradoksy maski (tłum. W. Dudzik). W: W. Dudzik (red.), Paradoksy maski. Antologia (ss. 61-80). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Autorzy
Anna Boguskaanna.boguska@ispan.edu.pl
Instytut Slawistyki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0001-5307-2241
Literaturoznawczyni i kulturoznawczyni, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Autorka książki Życie na wyspach. Chorwacka współczesna proza insularna (2020). Aktualnie przygotowuje książkę poświęconą kategorii strachu w chorwackich filmach o wojnie powstałych po 1990 r. Zainteresowania naukowe: współczesna proza chorwacka, zwłaszcza wyspiarska, zagadnienia utopii i dystopii literackich oraz filmowych, chorwacki film, historia idei i filozofia.
Statystyki
Abstract views: 322PDF downloads: 311
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Anna Boguska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
