Nieznany polonez Józefa Elsnera z 1821 roku
Jakub Chachulski
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-8972-1490
Abstrakt
Przedmiotem komunikatu jest nieznany do niedawna Polonez C-dur Józefa Elsnera, skomponowany w 1821 roku na imieniny warszawskiego kupca Józefa Dyzmańskiego dla wykonania przez jego jedenastoletnią wówczas córkę, Józefę Dyzmańską, i wydany drukiem w warszawskiej oficynie Ludwika Letronne’a. Jedyny znany dziś egzemplarz poloneza wszedł w skład zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie w 2016 roku, zakupiony jako część obszernego zbioru warszawskich druków nutowych z lat 1820-1829 opatrzonych wpisem własnościowym „Josephine”. Odnaleziony utwór jest piątym, obok dedykowanych Emilii Gumińskiej i Konstancji Tymowskiej, z grupy późnych polonezów Elsnera powstałych po niemal dziesięcioletnim okresie braku zainteresowania tym gatunkiem, i dzieli z nimi takie cechy jak wpływy stylu brillant czy nieco inne podejście do dynamiki formalnej, widoczne w zacieraniu trójdzielnej budowy głównej części poloneza przybliżającej ją ku binarnej koncepcji formy.
Słowa kluczowe:
Józef Elsner, Ludwik Letronne, Józef Dyzmański, polonez, drukarstwo muzyczneBibliografia
Bartczakowa, Aldona, Irena Malinowska. Pałac Branickich. Warszawa: PWN, 1974.
Google Scholar
Boretti, Jerzy Maria. „Józefa Karolina Dyzmańska”, http://www.boretti-saga.pl/rodziny/dyzmanscy/jozefa_karolina_dyzmanska.html, dostęp 26 II 2023.
Google Scholar
Bruliński, Michał. „Wybrane polskie podręczniki do nauki gry na fortepianie z I poł. XIX w. perspektywa społecznej historii muzyki”. Muzyka 65, nr 4 (2020): 40–68.
DOI: https://doi.org/10.36744/m.659
Google Scholar
Burhardt, Stefan. Polonez. katalog tematyczny, red. i uzup. Maria Prokopowicz, Andrzej Spóz. T. 2, 1792–1830. Kraków: PWM, 1976.
Google Scholar
Chachulski, Jakub (opr.). Józef Elsner: Katalog tematyczny utworów. T. 2. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2019.
Google Scholar
Demidowicz, Tomasz. „Reforma szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836–1861”. Czasopismo Prawno-Historyczne 62, nr 2 (2010): 145–171.
Google Scholar
Hoesick, Ferdynand. Chopin. Życie i twórczość. T. 1, 1910–1931. Warszawa: Gebethner, 1910.
Google Scholar
Kołodziejczyk, Ryszard. Kształtowanie się burżuazji w Królestwie Polskim 1815–1850. Warszawa: PWN, 1957.
Google Scholar
Morawski, Jerzy. „Wstęp”. W: Józef Elsner, Utwory fortepianowe, wyd. Jerzy Morawski, 15–29. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2016.
Google Scholar
Nowak-Romanowicz, Alina. „Elsner Józef ”. W: Encyklopedia muzyczna PWM, red. Elżbieta Dziębowska. T. 3, 19–32. Kraków: PWM, 1987.
Google Scholar
Nowak-Romanowicz, Alina. Józef Elsner: Monografia. Kraków: PWM, 1957.
Google Scholar
Rzepecki, Karol. Józef Wieniawski (1837–1912) – epoka, człowiek i dzieło. Studium historyczno-muzykologiczne. Rozprawa doktorska, Katolicki Uniwersytet Lubelski, 2019. https://repozytorium.kul.pl.
Google Scholar
Sobieszczański, Franciszek Maksymilian. Warszawa: wybór publikacji, red. Konrad Zawadzki. Warszawa: PIW, 1967.
Google Scholar
Tomaszewski, Wojciech. Bibliografia warszawskich druków muzycznych 1801–1850. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1992.
Google Scholar
Autorzy
Jakub ChachulskiInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0002-8972-1490
Statystyki
Abstract views: 288PDF downloads: 123
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Jakub c
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Jakub Chachulski, „Echo w lesie” Józefa Elsnera i Wojciecha Pękalskiego – późny pogłos włoskiego intermezza na warszawskiej scenie narodowej? , Muzyka: Tom 65 Nr 2 (2020)
- Jakub Chachulski, Genologia i polityka. Swoistość „Cudu, czyli krakowiaków i górali” w horyzoncie gatunków operowych końca XVIII stulecia , Muzyka: Tom 66 Nr 3 (2021)
- Jakub Chachulski, „Zły smak i gminna przesada”. Kilka uwag o muzyczno-dramatycznej konstrukcji opery Sułtan Wampum Józefa Elsnera na tle oryginalnego libretta Augusta von Kotzebue , Muzyka: Tom 64 Nr 4 (2019)
- Jakub Chachulski, Jan Stefani, Wojciech Bogusławski, Cud mniemany, czyli Krakowiacy i górale / The Supposed Miracle or Cracovians and highlanders, wyd. Adam Tomasz Kukla, Kraków 2019 , Muzyka: Tom 66 Nr 2 (2021)
- Jakub Chachulski, „Tiolemo su’el fagoto” i piosneczki Wojciecha Bogusławskiego. O weneckim pierwowzorze warszawskiej „Wenecjanki” , Muzyka: Tom 66 Nr 1 (2021)
- Jakub Chachulski, Fragment zaginionego singspielu Józefa Elsnera , Muzyka: Tom 64 Nr 3 (2019)
- Jakub Chachulski, Valentino Fioravanti i duet z opery „Echo w Lesie” Wojciecha Pękalskiego i Józefa Elsnera , Muzyka: Tom 67 Nr 1 (2022)
