Muzyka

Lenka Hlávková (17 VIII 1974‒21 XII 2023)

Paweł Gancarczyk — 2024-10-07

Kapelmistrz Ignacego Krasickiego i rękopisy z muzyką Johanna Sebastiana Bacha

Tomasz Górny — 2024-10-07

Artykuł jest poświęcony dwóm manuskryptom z Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, zawierającym utwory J.S. Bacha. MusMs5 zawiera m.in. kopię Das wohltemperierte Klavier I, MusMs6 – odpis Suit angielskich. Dokumenty poddano analizie filologicznej, z której wynika, że rękopis MusMs5 jest szczególnie cenny, ponieważ można go powiązać z kręgiem J.S. Bacha. Ponadto zawiera on nieznane lekcje 24 preludiów i fug. Pochodzą one zapewne z 1740 r., dlatego zostały tu nazwane „wariantem 1740”. Z kolei badania proweniencyjne wykazały, że jeden z posesorów (Franz Zierlein) nosił to samo nazwisko, co uczeń C.P.E. Bacha i kapelmistrz księcia biskupa Ignacego Krasickiego.

Händel jako Apollo. Gloryfikacje kompozytora w literaturze i sztuce XVIII wieku

Michał S. Sołtysik — 2024-10-07

G.F. Händel to jeden z nielicznych kompozytorów w historii muzyki baroku, który jeszcze za życia mógł cieszyć się sławą twórcy „ubóstwianego”. Do nieporuszanych dotychczas wątków badań nad Händlem należą porównania jego osoby do mitycznego Apolla. Odniesienia do tego antycznego bóstwa stanowiły ważny nurt estetyki nowożytnej i traktowano je jako szczególnie przydatne w procesie honorowania artystów. Celem artykułu jest przegląd i interpretacja przykładów z dzieł sztuki i literatury XVIII w., w których Händla zestawiono bezpośrednio z Apollem, a także tych, w których wykorzystano symbolikę apollińską lub atrybuty związane z bogiem muzyki.

Z badań nad biografią S.S. Szarzyńskiego

Kamil Stepan — 2024-10-07

Artykuł przedstawia pierwsze rezultaty badań dotyczących osoby Szymona Sylwestra Szarzyńskiego (zmarłego pomiędzy 1720 i 1727 r.) – doktora teologii, sekretarza, a później przeora benedyktyńskiego opactwa św. Wojciecha w Płocku pod koniec XVII w. i jego możliwej tożsamości ze Stanisławem Sylwestrem Szarzyńskim – działającym w tym samym czasie kompozytorem, o którym brak dotąd jakichkolwiek informacji biograficznych.

Warszawskie Towarzystwo Muzyczne w pierwszym roku swego istnienia. Nowe ustalenia

Wioleta Muras — 2024-10-07

Założone w lutym 1871 r. Warszawskie Towarzystwo Muzyczne, należało w II poł. XIX w. do czołówki instytucji kulturalnych w Warszawie. Pierwszym jego dyrektorem był Aleksander Zarzycki – kompozytor i bardzo ceniony wówczas pianista. WTM organizował m.in. trzy rodzaje spotkań muzycznych o charakterze koncertów. Początki działalności były bardzo pomyślne, czego przejawem była świetna sytuacja finansowa i pokaźna liczba zapisanych członków (ponad tysiąc osób). Z czasem zaczęły pojawiać się krytyczne komentarze wobec dyrektora, sugerujące nie najlepsze jego stosunki z członkami komitetu.

Nowa edycja tabulatury Jana z Lublina: tradycja i perspektywy

Kateryna Schöning — 2024-10-07

Edycja tabulatury Jana z Lublina reprezentuje najwyższy poziom praktyki edytorskiej, łącząc wydanie krytyczne z praktycznym. Omawiana jest w kontekście współczesnych jej tabulatur w Polsce oraz muzyki środkowoeuropejskiej, rozwijając szereg aktualnych zagadnień: nowe uporządkowanie i rekonstrukcję repertuaru z uwzględnieniem badań kodykologicznych i pełnionych funkcji, lokalne przeróbki utworów i praktykę kompilacyjną kopistów, nieznane konkordancje lub kompozycje unikatowe, techniki kontrapunktu i intawolacji, właściwości syntaktyczno-retoryczne oraz dawną dydaktykę. Wydanie zapewnia wierne, ale dobre i czytelne transkrypcje.

Polscy muzycy w międzywojennym Paryżu

Łukasz Kaczmarowski — 2024-10-07

Niniejszy artykuł jest recenzją książki Renaty Suchowiejko Muzyczny Paryż à la polonaise w okresie międzywojennym. Artyści – wydarzenia – konteksty, będącej pierwszym tak obszernym i bogatym w źródła opracowaniem dotyczącym polskich muzyków w Paryżu w l. 1918–39. Badaczka ujmuje zagadnienie z kilku perspektyw: ich działalności artystycznej oraz obecności w paryskim życiu muzycznym, prezentacji wybranych instytucji w których funkcjonowali, a także francuskiej krytyki muzycznej, recenzującej polskich wykonawców oraz twórczość kompozytorską.

Roger Scruton a sprawa polska

Krzysztof Guczalski — 2024-10-07

W wydawanej przez PWM serii Biblioteka Res Facta Nova w 2024 r. ukazała się Estetyka muzyki Rogera Scrutona w przekładzie Zbigniewa Skowrona. Przedmiotem tej recenzji nie jest jednak myśl Scrutona, lecz problemy przekładu. Na przykładzie reprezentatywnych fragmentów książki ukazano cały szereg poważnych przeinaczeń sensu zdań angielskich, a także mankamentów stylistycznych.

A znowuż Scruton ... Odpowiedź na „recenzję” Marcina Trzęsioka i Krzysztofa Guczalskiego

Zbigniew Skowron — 2024-10-07

Nieznany przekaz tekstu ,,Gaude, mater Polonia” w odnalezionym fragmencie rękopisu z Płocka

Paweł Figurski — 2024-10-07

Celem niniejszego tekstu jest opisanie odnalezionego w Staatsbibliothek w Berlinie fragmentu późnośredniowiecznego rękopisu, który zawiera na fol. 1r oraz 4v przedwojenne pieczątki Biblioteki Seminaryjnej w Płocku. Na zniszczonych kartach znajduje się nieznany dotychczas przekaz tekstu średniowiecznego hymnu Gaude, mater Polonia. Utwór przekazany w berlińskim zabytku zachował kilka odmiennych lekcji niż najstarszy kompletny zapis tekstowo-muzyczny hymnu znany z antyfonarza kieleckiego (Biblioteka Kapituły, Ms. 1).