Muzyka
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m
<p>Kwartalnik „Muzyka” wydawany jest nieprzerwanie od 1956 roku i pozostaje wiodącym pismem muzykologicznym w Polsce. Publikuje teksty z zakresu historii muzyki od średniowiecza do współczesności, a także etnomuzykologii i muzykologii systematycznej. Główny punkt ciężkości poruszanej w nim problematyki stanowi polska tradycja muzyczna, w jej możliwie szerokim rozumieniu, oraz kultura krajów Europy Środkowej. Artykuły publikowane są w językach polskim lub angielskim i podlegają procedurze recenzyjnej (podwójnie ślepa recenzja).</p> <p>Wersja pierwotna czasopisma ukazuje się w formie papierowej. Publikacja w kwartalniku jest bezpłatna, a wszystkie teksty są do pobrania w otwartym dostępie na licencji <a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl">Creative Commons BY 4.0</a>. (Zeszyty od 2018/1 do 2022/3 dostępne są na podstawie licencji <a href="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl" target="_blank" rel="noopener">CC BY-NC-ND 4.0</a>.)</p>Instytut Sztuki Polskiej Akademii Naukpl-PLMuzyka0027-5344<p>Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (<a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl">CC BY 4.0</a>) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (<a href="https://czasopisma.ispan.pl/pliki/m/licencja.pdf"><strong>umowa licencyjna do pobrania</strong></a>). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji <a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl">CC BY 4.0</a>.</p> <p>Do zeszytu 3/2022 włącznie artykuły publikowane były na licencji <a href="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl">CC BY-NC-ND 4.0</a>. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (<a href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">CC BY-ND 4.0</a>) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.</p>Mielczewski czy Leszczyński, czyli kto skomponował „Missa cum Credo per octavas”
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2529
<p><span style="font-size: 0.875rem;">Władysławowi Leszczyńskiemu (1616–80), kapelmistrzowi zespołu jasnogórskiego, przypisywano dotychczas dwie zachowane w Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej msze: </span><em style="font-size: 0.875rem;">Missa per octavas </em><span style="font-size: 0.875rem;">i </span><em style="font-size: 0.875rem;">Missa cum Credo per octavas</em><span style="font-size: 0.875rem;">. Jak wykazano w niniejszym artykule, drugi z utworów w rzeczywistości nie jest jego dziełem, a zmienioną wersją </span><em style="font-size: 0.875rem;">Missae pro Nativitate Domini Nostri Jesu Christi </em><span style="font-size: 0.875rem;">zachowanej również w zbiorach wawelskich, sygnowanej inicjałami „M.M.” i przypisywanej Marcinowi Mielczewskiemu. Wskazano ponadto kolejny, nieznany wcześniej przekaz tej mszy i poddano refleksji kwestię jej atrybucji.</span></p>Maciej Jochymczyk
Prawa autorskie (c) 2024 Maciej Jochymczyk
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-03-292024-03-2969132010.36744/m.2529Johann Sebastian Bach w oczach Johanna Matthesona: wokół kantaty „Ich hatte viel Bekümmernis” BWV 21
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2530
<p>Artykuł porusza zagadnienie oceny twórczości kompozytorskiej Johanna Sebastiana Bacha przez Johanna Matthesona. W centrum zainteresowania znalazł się komentarz dotyczący kantaty <em>Ich hatte viel Bekummernis </em>BWV 21, który hamburski teoretyk w roku 1725 zamieścił w swoim czasopiśmie <em>Critica musica</em>. W literaturze muzykologicznej formułowane są rozbieżne opinie na temat treści tego komentarza. Przeważa pogląd, że Mattheson kantatę tę poddał szyderczej krytyce. W niniejszym artykule podjęto polemikę z taką opinią, analizując wypowiedź Matthesona w szerszym i głębszym kontekście.</p>Katarzyna Korpanty
Prawa autorskie (c) 2024 Katarzyna Korpanty
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-03-292024-03-29691214010.36744/m.2530„Którą nasi wojacy z Hiszpanii przynieśli...” – o pojawieniu się sześciostrunowej gitary hiszpańskiej na ziemiach polskich
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2531
<p>W artykule podjęte zostały wątki dotyczące pojawienia się sześciostrunowej gitary hiszpańskiej na ziemiach polskich na przełomie XVIII i XIX wieku. Przedstawione zostały istniejące dotąd opracowania poruszające temat początków gitary w Polsce i jej stopniowej popularyzacji w tym okresie. Przybliżono w porządku chronologicznym znane obecnie, różnorodne źródła, by na ich bazie na nowo ustalić periodyzację obecności na ziemiach polskich odmiennych typów gitary (angielskiej, hiszpańskiej pięciostrunowej, hiszpańskiej sześciostrunowej).</p>Wojciech Gurgul
Prawa autorskie (c) 2024 Wojciech Gurgul
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-03-292024-03-29691416210.36744/m.2531Chopin w kontekście klimatu intelektualnego włoskiego Risorgimenta
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2532
<p>Polityczne i społeczne uwarunkowania klimatu intelektualnego Półwyspu Apenińskiego w pierwszych siedmiu dekadach XIX w. skutkują powstaniem w Europie odrębnej odmiany romantyzmu, wykazującej elementy znacznie odbiegające zarówno od francuskiej, jak i od niemieckiej myśli o muzyce. Autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki sprawiły, że w mozaikowym kontekście kulturowym Państwa walczącego o niepodległość i zjednoczenie, twórczość Fryderyka Chopina mogła od razu cieszyć się istotnym zrozumieniem zarówno pod kątem jej artystycznej wartości, jak i historycznego znaczenia.</p>Silvia Bruni
Prawa autorskie (c) 2024 Silvia Bruni
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-03-292024-03-29691638410.36744/m.2532Glosa do rozważań Marcina Szelesta o postaci Marcina Leopolity
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2534
<p>W artykule podjęto wybrane wątki dotyczące biografii Marcina Leopolity, obecne w niedawnej, ważnej publikacji Marcina Szelesta (<em>Muzyka </em>2022/4). Przedstawiono źródła pomocne w ocenie czasu zatrudnienia kompozytora na dworze Zygmunta Augusta i okoliczności powstania zaginionego zbioru <em>Cantiones Ecclesiasticae </em>oraz domniemanej aktywności Marcina jako dworskiego organisty. Wspomniano też o próbach łączenia postaci kompozytora z Marcinem ze Lwowa, czynnym w połowie XVI w. jako rektor szkoły zamkowej na Wawelu.</p>Elżbieta Zwolińska
Prawa autorskie (c) 2024 Elżbieta Zwolińska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-03-292024-03-2969110511810.36744/m.2534O gitarowych opracowaniach poloneza a-moll „Pożegnanie ojczyzny” pochodzących z pierwszej połowy XIX wieku
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2535
<p>Komunikat podejmuje tematykę autorstwa i datowania poloneza <em>a-moll</em>, zwanego „Pożegnanie ojczyzny”, a przypisywanego Michałowi Kleofasowi Ogińskiemu. Przedstawione zostały trzy źródła, których nie ujęła w swoich rozważaniach Agnieszka Leszczyńska, autorka artykułu „Polonez <em>a-moll </em>«Pożegnanie ojczyzny»: między legendą a rzeczywistością” opublikowanego w <em>Muzyce </em>2023 nr 3. Informacje dotyczące dwóch publikacji na gitarę rosyjską oraz jednej na gitarę hiszpańską znacząco wpływają na ustalenia związane ze zmianą atrybucji utworu oraz rokiem jego powstania, zaproponowane przez Leszczyńską.</p>Wojciech Gurgul
Prawa autorskie (c) 2024 Wojciech Gurgul
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-03-292024-03-2969111913210.36744/m.2535Jerzy Morawski (9 IX 1932–26 II 2023)
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2539
Barbara Przybyszewska-Jarmińska
Prawa autorskie (c) 2024 Barbara Przybyszewska-Jarmińska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-03-292024-03-2969116316610.36744/m.2539Nowe dane biograficzne o autorach symfonii w Polsce przełomu XVIII/XIX wieku
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2533
<p>Artykuł przedstawia nowe dane o siedmiu spośród tych kompozytorów polskich przełomu XVIII/XIX w., którzy w swym dorobku pozostawili symfonie. Głównym źródłem informacji są księgi metrykalne z archiwów kościelnych i państwowych (Warszawa, Poznań, Kraków, Częstochowa), a także inne archiwalia i dawna prasa. Źródła te pozwoliły osadzić w czasie i miejscu działalność kompozytorów, o których dotąd brak było jakichkolwiek informacji, w pewnym stopniu odtworzyć ich biografie, bądź uzupełnić znane już dane.</p>Kamil Stepan
Prawa autorskie (c) 2024 Kamil Stepan
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-03-292024-03-296918510410.36744/m.2533Chopin w pejzażu wizji poetyckich
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2536
<p>Najnowsza publikacja Ireny Poniatowskiej stanowi próbę uchwycenia tego, co w recepcji Chopina niewysławialne i transcendentne. Posługując się dopowiedzeniami sztuk pięknych oraz teoretycznymi ujęciami minionych epok, autorka podejmuje próbę holistycznej eksplikacji eterycznej poezji poświęconej Chopinowi. Stawia czytelnika przed kategoriami semantycznymi takimi jak żal, narodowość, ideał, czy estetycznymi jak piękno, zarysowując pewne cechy wspólne oraz indywidualne literackiej recepcji Chopina. Publikacja ta stanowi unikatowe, poetyckie wcielenie <em>correspondance des arts </em>nie mające paraleli wśród chopinologicznej literatury.</p>Magdalena Oliferko-Storck
Prawa autorskie (c) 2024 Magdalena Oliferko-Storck
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-03-292024-03-2969113314410.36744/m.2536Muzyka Chopina i jej transkrypcje
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2537
<p>Przedmiotem artykułu jest krytyczne omówienie najnowszej publikacji Katarzyny Janczewskiej-Sołomko i Włodzimierza Pigły, wydanej przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina oraz Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, a będącej katalogiem transkrypcji utworów Fryderyka Chopina (rękopisów, druków i nagrań z lat 1830–2020).</p>Maciej Gołąb
Prawa autorskie (c) 2024 Maciej Gołąb
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-04-192024-04-1969114515410.36744/m.2537Jak krakowski filister został artystą. Młodzieńcza korespondencja Henryka Opieńskiego
https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/2538
<p>Recenzja jest poświęcona trzem tomom korespondencji Henryka Opieńskiego z Anną Krzymuską z lat 1894–95, wydanym przez Fundację „Archivum Helveto-Polonicum” we Fryburgu. W tekście wskazane są główne walory poznawcze opublikowanej korespondencji, dotyczące zarówno osobistych losów Henryka Opieńskiego, jak i rzeczywistości społecznej, której fragmentem są te losy. Omówiono również zasady redakcyjne tomów i ich realizację w praktyce.</p>Magdalena Dziadek
Prawa autorskie (c) 2024 Magdalena Dziadek
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2024-03-292024-03-2969115516210.36744/m.2538