Fragment zaginionego singspielu Józefa Elsnera
Jakub Chachulski
Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-8972-1490
Abstrakt
Przechowywany w Bibliotece Narodowej w Warszawie rękopis oznaczony jako „Rola Husseina w operze Sułtan Wampum” poza wspomnianą partią zawiera także partyturowy zapis arii tenorowej opatrzonej imieniem „Nuradin“, dotychczas uważany za dodatkową arię noszącej to imię postaci rzeczonej opery. Umieszczony w arii fragmentaryczny tekst niemiecki pozwala jednak zidentyfikować arię jako należącą do partii Nouradina z uważanej za zaginioną niemieckojęzycznej opery Elsner Der verkleidete Sultan – z niej pochodzi więc także oznaczenie roli w zapisie; po wyjaśnieniu tego faktu dokładne odczytanie polskiego tekstu arii pozwala stwierdzić, iż polska wersja arii nie była przeznaczona do Sułtana Wampuma, lecz do poprzedniej opery Elsnera, Amazonek.
Wstępna analiza zachowanej arii w połączeniu z informacjami zawartymi w zachowanym libretcie opery pozwala wejść w dyskusję z hipotezą Aliny Nowak-Romanowicz dopatrującą się w dziele Elsnera inspiracji Uprowadzeniem z seraju Wolfganga Amadeusza Mozarta. Przewaga ansambli nad numerami solowymi i znacznie skromniejsze niż w analogicznych numerach utworu Mozarta potraktowanie zachowanej arii (będącej jednym z kulminacyjnych numerów utworu) dowodzi istotnie odmiennego podejścia do gatunku singspielu.
Słowa kluczowe:
Józef Elsner, opera, singspiel, aria, Sułtan Wampum, Der verkleidete Sultan, Amazonki
Autorzy
Jakub ChachulskiInstytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0002-8972-1490
Statystyki
Abstract views: 340PDF downloads: 237
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Muzyka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Jakub Chachulski, „Echo w lesie” Józefa Elsnera i Wojciecha Pękalskiego – późny pogłos włoskiego intermezza na warszawskiej scenie narodowej? , Muzyka: Tom 65 Nr 2 (2020)
- Jakub Chachulski, Genologia i polityka. Swoistość „Cudu, czyli krakowiaków i górali” w horyzoncie gatunków operowych końca XVIII stulecia , Muzyka: Tom 66 Nr 3 (2021)
- Jakub Chachulski, „Zły smak i gminna przesada”. Kilka uwag o muzyczno-dramatycznej konstrukcji opery Sułtan Wampum Józefa Elsnera na tle oryginalnego libretta Augusta von Kotzebue , Muzyka: Tom 64 Nr 4 (2019)
- Jakub Chachulski, Nieznany polonez Józefa Elsnera z 1821 roku , Muzyka: Tom 68 Nr 2 (2023)
- Jakub Chachulski, Jan Stefani, Wojciech Bogusławski, Cud mniemany, czyli Krakowiacy i górale / The Supposed Miracle or Cracovians and highlanders, wyd. Adam Tomasz Kukla, Kraków 2019 , Muzyka: Tom 66 Nr 2 (2021)
- Jakub Chachulski, „Tiolemo su’el fagoto” i piosneczki Wojciecha Bogusławskiego. O weneckim pierwowzorze warszawskiej „Wenecjanki” , Muzyka: Tom 66 Nr 1 (2021)
- Jakub Chachulski, Valentino Fioravanti i duet z opery „Echo w Lesie” Wojciecha Pękalskiego i Józefa Elsnera , Muzyka: Tom 67 Nr 1 (2022)
- Jakub Chachulski, „Pria che all’amato bene” Johanna Gottlieba Naumanna, czyli drezdeński trop u źródeł polskiej arii polonezowej , Muzyka: Tom 70 Nr 2 (2025)
