https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/issue/feed Muzyka 2025-03-25T15:53:32+01:00 dr Małgorzata Sieradz muzyka.kwartalnik@ispan.pl Open Journal Systems <p>Kwartalnik „Muzyka” wydawany jest nieprzerwanie od 1956 roku i pozostaje wiodącym pismem muzykologicznym w Polsce. Publikuje teksty z zakresu historii muzyki od średniowiecza do współczesności, a także etnomuzykologii i muzykologii systematycznej. Główny punkt ciężkości poruszanej w nim problematyki stanowi polska tradycja muzyczna, w jej możliwie szerokim rozumieniu, oraz kultura krajów Europy Środkowej. Artykuły publikowane są w językach polskim lub angielskim i podlegają procedurze recenzyjnej (podwójnie ślepa recenzja).</p> <p>Wersja pierwotna czasopisma ukazuje się w formie papierowej. Publikacja w kwartalniku jest bezpłatna, a wszystkie teksty są do pobrania w otwartym dostępie na licencji <a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl">Creative Commons BY 4.0</a>. (Zeszyty od 2018/1 do 2022/3 dostępne są na podstawie licencji <a href="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl" target="_blank" rel="noopener">CC BY-NC-ND 4.0</a>.)</p> https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/4274 „Kompozytor wykwintnej muzyki kameralnej”. Ku rozwikłaniu zagadki Kwartetu smyczkowego op. 19 Józefa Kofflera 2025-03-25T15:53:32+01:00 Iwona Lindstedt muzyka.kwartalnik@ispan.pl <p>Niniejszy artykuł dokumentuje odnalezienie <em>Kwartetu smyczkowego</em> op. 19 Józefa Kofflera w Royal College of Music w Londynie. Studium obejmuje analizę manuskryptu oraz korespondencji, które obrazują zabiegi kompozytora o wykonanie dzieła. Przeprowadzona analiza eksploruje zastosowaną technikę dodekafoniczną oraz związki <em>Kwartetu</em> z powstałą sześć lat później <em>IV Symfonią</em>, uwypuklając wpływy Schönberga. Poczynione ustalenia skłaniają do reinterpretacji znaczenia obu kompozycji w dorobku twórczym Kofflera.</p> 2025-03-25T00:00:00+01:00 Prawa autorskie (c) 2025 Iwona Lindstedt https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/4278 „Mówił po polsku swobodnie, chociaż z błędami”. „Krótka autobiografia” Bolesława Jaworskiego w świetle nieznanych faktów z jego życia 2025-03-25T15:53:30+01:00 Jan Lech jan_lech@uw.edu.pl <p>Artykuł poświęcony jest Krótkiej autobiografii Bolesława Jaworskiego (1877–1942), teoretyka muzyki, kompozytora i pianisty pochodzenia polsko-ukraińskiego, który pozostaje mało znaną postacią w polskiej literaturze muzykologicznej. Omawiany dokument do tej pory nie był przedmiotem pogłębionych badań – dotychczas badacze koncentrowali się głównie na oryginalnej koncepcji Jaworskiego, teorii rytmu ładowego. Celem artykułu jest nakreślenie pełnego kontekstu powstania tego tekstu, omówienie jego treści i znaczące uzupełnienie jej o nieuwzględnione w <em>Krótkiej autobiografii</em> fakty z życia teoretyka.</p> 2025-03-25T00:00:00+01:00 Prawa autorskie (c) 2025 Jan Lech https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/4279 Fantazje na tematy narodowe Augusta Fryderyka Duranowskiego i Franciszka Lessla. Studium zapożyczeń i muzycznego naśladownictwa 2025-03-25T15:53:27+01:00 Jakub Skrzeczkowski j.skrzeczkowski2@uw.edu.pl <p>Artykuł poświęcony jest trzem fantazjom na tematy narodowe: <em>Pot-pourris C-dur</em> op. 10 i <em>B-dur </em>op. 11 A.F. Duranowskiego oraz <em>Pot-pourri B-dur</em> op. 12 F. Lessla. W toku analizy wykazano pokrewieństwo dzieł obu twórców w zakresie doboru materiału tematycznego, schematu formalnego i charakterystycznych rozwiązań kompozytorskich. Zebrane przesłanki historyczno-analityczne pozwoliły wysnuć hipotezę na temat chronologii powstania utworów. W badaniu skorzystano z teoretycznych ujęć fantazji C. Czernego. Zarysowano też kontekst przemian warszawskiego i europejskiego życia koncertowego początku XIX wieku.</p> 2025-03-25T00:00:00+01:00 Prawa autorskie (c) 2025 Jakub Skrzeczkowski https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/4280 Nowe dane o twórcach symfonii w Polsce przełomu XVIII i XIX wieku 2025-03-25T15:53:25+01:00 Kamil Stepan muzyka.kwartalnik@ispan.pl <p>Tekst przedstawia kolejne nowe dane o siedmiu spośród tych kompozytorów polskich przełomu XVIII/XIX w., którzy w swym dorobku pozostawili symfonie. Głównym źródłem prezentowanych informacji są księgi metrykalne z różnych archiwów kościelnych (diecezjalnych i parafialnych) i państwowych i inne archiwalia. Źródła te pozwoliły osadzić w czasie i miejscu działalność kompozytorów o nieznanych dotąd życiorysach, a także uzupełnić znane już częściowo biografie. Prócz nowych danych biograficznych artykuł zawiera informacje o nieznanych dotąd rękopisach dzieł omawianych w nim twórców.</p> 2025-03-25T00:00:00+01:00 Prawa autorskie (c) 2025 Kamil Stepan https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/4281 Kruche dźwięki: szklane instrumenty w dziewiętnasto- i dwudziestowiecznej sztuce hutniczej. Wstęp do badań 2025-03-25T15:53:23+01:00 Agata Krajewska-Mikosz agata.krajewska-mikosz@ispan.pl <p>Artykuł prezentuje wyniki badań nad szklanymi instrumentami muzycznymi w Polsce i Europie, ze szczególnym uwzględnieniem dokumentacji pozostawionej przez etnomuzykologa Adolfa Dygacza. Opierając się na jego spisie dwudziestu dwóch rodzajów instrumentów szklanych oraz badaniach terenowych w polskich hutach szkła, autorka analizuje te unikatowe muzyczne artefakty. Szczególną uwagę poświęca pierwszej szklanej orkiestrze w Europie, działającej w duńskim Kastrup w XX wieku. Badania wskazują na niedocenioną rolę szklanych instrumentów w kulturze hutniczej.</p> 2025-03-25T00:00:00+01:00 Prawa autorskie (c) 2025 Agata Krajewska-Mikosz https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/4282 O problematyce wykonania muzycznego w muzykologii filozoficznej 2025-03-25T15:53:21+01:00 Andrzej Krawiec krawiecandrzej@gmail.com <p>W artykule przedstawiam problematykę wykonania muzycznego w badaniach muzykologicznych. W pierwszej części artykułu analizuję zagadnienie wykonania muzycznego z perspektywy muzykologii jako prymarnej nauki o muzyce i jej źródłach. W drugiej części artykułu przeprowadzam filozoficzną analizę źródła. W trzeciej części artykułu analizuję główne aspekty wykonania muzycznego, znajdujące się w horyzoncie zainteresowania muzykologii filozoficznej. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę interdyscyplinarnego dialogu muzykologiczno-filozoficznego wokół problematyki wykonania muzycznego.</p> 2025-03-25T00:00:00+01:00 Prawa autorskie (c) 2025 Andrzej Krawiec https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/4284 Wszystko o Józefie Hofmannie. Rzecz o monografii Krystyny Juszyńskiej 2025-03-25T15:53:18+01:00 Małgorzata Komorowska orzatak@gmail.com <p>Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina wydał obszerną monografię Józefa Hofmanna (1876–1957) Krystyny Juszyńskiej. Autorka przedstawiła w niej wszystkie aspekty osobowości i działalności tego niezwykłego artysty. Wykazem wszystkich koncertów, solowych, kameralnych i symfonicznych danych w l. 1885–1946 na całym świecie potwierdziła sławę pianisty. Dostępne płyty umożliwiły jej dokonanie akustycznych badań cech jego interpretacji utworów Chopina. Omówiła kilkadziesiąt kompozycji Hofmanna, a także wynalazki techniczne, jakich dokonał (tyczące m.in. silnika samochodowego i mechanizmu fortepianu).</p> 2025-03-25T00:00:00+01:00 Prawa autorskie (c) 2025 Małgorzata Komorowska https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/4285 Odkrywanie znaczeń w muzyce filmowej 2025-03-25T15:53:15+01:00 Bogumiła Mika bogumila.mika@us.edu.pl <p>Przedmiotem artykułu jest omówienie najnowszej publikacji poświęconej analizie muzyki filmowej, książki <em>Film Music Analysis: Studying the Score</em> przygotowanej pod naukową redakcją Franka Lehmana. W pracy tej poddano analizie wybrane parametry muzyczne (m.in.: struktury interwałowe, tempo, metrum, dobór tonacji, barwa muzyczna, toposy) w celu ukazania nieodkrytego dotąd ich potencjału znaczeniowego dla narracji filmowej. Książka jest pierwszym zbiorem esejów skupiających się ściśle na tego typu zagadnieniach i wykorzystujących narzędzia wypracowane w obrębie muzyki poważnej na gruncie partytur filmowych.</p> 2025-03-25T00:00:00+01:00 Prawa autorskie (c) 2025 Bogumiła Mika