The ‘Pleasing Talents’ of Izabela Maria Sanguszko, née Lubomirska (1808–1890)
Abstract
Izabela Maria Sanguszko, née Lubomirska, was a daughter of Henryk Lubomirski (1777–1850) and his wife Teresa, née Czartoryska (1785–1868). Izabela’s father had been brought up by a rich distant relative, Elżbieta Lubomirska, née Czartoryska (1736–1816), one of the leading patronesses of art around the turn of the nineteenth century. He was known for his particular fondness of music, and he passed on his interest in this feld, particularly in opera, to his daughter. Izabela was an excellent singer, who studied in Vienna with Italian masters: the famous baritone Antonio Tamburini (1800–76), and subsequently the composer Stefano Pavesi (1779–1850). She also played the piano. In letters sent to her father, she frequently commented on musical life. From publishers in Vienna, Paris and Milan, she would also purchase selections (transcriptions for voice and piano or for piano four hands) from works she had heard (mainly operas). Some of those purchases have been preserved in the National Ossoliński Institute in Wrocław (from Izabela’s maiden years) and the Municipal Public Library in Tarnów (items belonging to Izabela, her husband and their children, hitherto unknown to scholars). In Przeworsk, where Izabela grew up, she had at her disposal a vast music library comprising nearly 1400 items, which are fully inventoried. Izabela did not give up music-making after getting married. She kept a diary, preserved to this day, containing 32 compositions, many of them not known from other sources. She collected sheet music and ensured her children received a musical education. She also supported the work of composers. The musical-artistic activity created by Izabela in Kraków and Gumniska represents an important aspect of nineteenth-century musical culture in the territories of partitioned Poland.
Keywords:
Izabela Maria Sanguszko, née Lubomirska, Gumniska, Kraków, women’s musical patronage, amateur music-making, opera, piano musicReferences
Betlej, Andrzej. Pałac w Teoflpolu w świetle inwentarzy XIX-wiecznych. Kraków: Wydawnictwo Attyka, 2016.
Google Scholar
Biegański, Krzysztof. Biblioteka muzyczna zamku w Łańcucie. Kraków, Łańcut: PWM, Muzeum Zamek w Łańcucie, 1968.
Google Scholar
Czartoryski, Adam Kazimierz. „Drugi list Imć Pana Doświadczyńskiego do przyjaciela swego względem edukacyi córek”. W: Komisja Edukacji Narodowej (pisma Komisji i o Komisji): wybór źródeł, red. Stanisław Tync. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1954.
Google Scholar
Figiela, Bożena. „Zbiory przeworskie w kolekcji Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich. Dary Henryka i Jerzego Lubomirskich”. Galicja. Studia i materiały 3 (2017): 86–120.
DOI: https://doi.org/10.15584/galisim.2017.3.4
Google Scholar
Fluda-Krokos, Agnieszka. „«Disperse» znaczy «w rozproszeniu» – losy biblioteki pałacowej Lubomirskich w Przeworsku”. W: Dziedzictwo utracone – dziedzictwo odzyskane, red. Anna Kamler, Dorota Pietrzkiewicz, 433–453. Warszawa: Aspra, 2014.
Google Scholar
Gołębiowski, Łukasz. Gry i zabawy różnych stanów w kraju całym, lub niektórych tylko Prowincyach. Warszawa: Księgarnia i Typografa Alexandrowskiego Uniwersytetu, 1831.
Google Scholar
Grzegorzewska, Sabina. Pamiętniki Sabiny z Gostkowskich Grzegorzewskiej. Warszawa: Redakcja „Kroniki Rodzinnej”, 1889.
Google Scholar
Jabłońska, Władysława. „Inwentarze i katalogi biblioteczne w zbiorach rękopiśmiennych Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich”. Ze Skarbca Kultury 15, nr 20 (1969): 132–137.
Google Scholar
Janicka, Jowita. „«Lubiły szczególniej muzykę, która część ich wychowania stanowiła». Domowa edukacja muzyczna polskich szlachcianek epoki oświecenia”. Studia Edukacyjne 60 (2021): 263–278.
DOI: https://doi.org/10.14746/se.2021.60.14
Google Scholar
Janota, Dariusz. „Rytmy dnia codziennego młodej mężatki z kręgów arystokratycznych. Przyczynek do biografi Jadwigi z Sanguszków Sapieżyny”. Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym 44, nr 1 (2018): 57–79.
DOI: https://doi.org/10.12775/KLIO.2018.004
Google Scholar
Jońska-Amanowicz, Dorota. „Druki muzyczne z kolekcji przeworskiej w zbiorach Ossolineum”. Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich 30 (2019): 129–146.
Google Scholar
Heyking, Karl Heinrich von. „Wspomnienia z ostatnich lat Polski i Kurlandii (1752–1796)”. W: Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, opr. Wacław Zawadzki. T. 1, 47–198. Warszawa: PIW, 1963.
Google Scholar
Konopczyński, Władysław. „Branicka Izabela”. W: Polski Słownik Biografczny, red. Władysław Konopczyński. T. 2, 396–397. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1936.
Google Scholar
Korpanty, Katarzyna. „Tematy muzyczne w korespondencji Fryderyka II i jego siostry Wilhelminy, Margrabiny von Bayreuth”. Muzyka 66, nr 1 (2021): 126–147.
DOI: https://doi.org/10.36744/m.799
Google Scholar
Kowalczyk, Małgorzata Ewa, Jowita Janicka. „«Wychowawca! O jakaż wzniosła musi to być dusza!». Prywatne guwernantki dziewcząt w czasach stanisławowskich”. Biuletyn Historii Wychowania 39 (2018): 19–34.
DOI: https://doi.org/10.14746/bhw.2018.39.2
Google Scholar
Lehndorff, Ernst Ahasverus von. „Dzienniki”. W: Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, opr. Wacław Zawadzki. T. 2, 5–40. Warszawa: PIW, 1963.
Google Scholar
Pekacz, Jolanta T. Music in the Culture of Polish Galicia, 1772–1914. Rochester: University of Rochester Press, 2002.
Google Scholar
Platerowa z Sosnowskich, Katarzyna. Moja podróż do Włoch. Dziennik z lat 1785–1786, przekł. Anna Pikor-Półtorak, wstęp i opr. Małgorzata Ewa Kowalczyk. Łomianki: Wydawnictwo LTW, 2013.
Google Scholar
Płoski, Mirosław. Marcello di Capua, nadworny kompozytor księżnej Izabeli Lubomirskiej. Studium źródłoznawcze. Kraków: Musica Iagellonica, 2019.
Google Scholar
Popiołek, Bożena. Dobrodziejki i klienci. Specyfka patronatu kobiecego i relacji klientalnych w czasach saskich. Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 2020. Przestrogi i nauki dla dzieci. Instrukcje rodzicielskie (XVIII w.), wstęp i opr. Małgorzata Ewa Kowalczyk, Dorota Żołądź-Strzelczyk. Wrocław: Wydawnictwo Chronicon, 2017.
Google Scholar
Rafałowiczówna, Jadwiga. A z Warszawy nowiny te… listy do Elżbiety Sieniawskiej z lat 1710– 1720, red. Bożena Popiołek. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, 2000.
Google Scholar
Ritzarev, Marina. Eighteenth-Century Russian Music. Burlington: Ashgate Publishing Company, 2006.
Google Scholar
Rousseau, Jean-Jacques. Emil czyli o wychowaniu, przekł. Wacław Husarski, wstęp i opr. Jan Legowicz. T. 1. Wrocław: Ossolineum, 1955. Schulz, Fryderyk. „Podróże Inflantczyka z Rygi do Warszawy i po Polsce w latach 1791–1793”. W: Polska stanisławowska oczami cudzoziemców, opr. Wacław Zawadzki. T. 2, 381–674. Warszawa: PIW, 1963.
Google Scholar
Stasiewicz, Krystyna. „Kobiece przyjemności w XVIII wieku”. W: Przyjemność w kulturze epoki rozumu, red. Teresa Kostkiewiczowa, 125–146. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2011.
Google Scholar
Tarnowski, Stanisław. Księżna Iza z Lubomirskich Sanguszkowa. Kraków: Drukarnia „Czasu”, 1890.
Google Scholar
Tyszkowski, Wiesław. „Z problematyki badań proweniencyjnych. Fragment biblioteki ks. Lubomirskich w Przeworsku w zbiorach starych druków Ossolineum”. Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich 12 (2001): 185–187.
Google Scholar
Walter-Mazur, Magdalena. Figurą i fraktem. Kultura muzyczna polskich benedyktynek w XVII i XVIII wieku. Poznań: PTPN, 2014. Wasylewski, Stanisław. Portrety pań wytwornych. Warszawa: Inicjał, 2011.
Google Scholar
Żórawska-Witkowska, Alina. Muzyka na dworze Augusta II w Warszawie. Warszawa: Zamek Królewski, 1997.
Google Scholar
Statistics
Abstract views: 427PDF downloads: 217
License
Copyright (c) 2022 Irena Bieńkowska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free nonexclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Muzyka, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in "Muzyka" should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
Articles from 2018/1 to 2022/3 were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted the publisher a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in "Muzyka", retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Irena Bieńkowska, Michał Kazimierz Ogiński’s Opera ‘Filozof zmieniony’ in the Light of Latest Research , Muzyka: Vol. 68 No. 2 (2023)
- Irena Bieńkowska, ‘Craving Apollo’s Laurels.’ Michał Kazimierz Ogiński as a Musician in 1748–1761 , Muzyka: Vol. 68 No. 3 (2023)
- Irena Bieńkowska, Previously Unknown Sources for Johann Philipp Kirnberger’s Flute Sonatas Found in the Former Rzewuski Music Collection from Podhorce (Pidhirtsi) , Muzyka: Vol. 66 No. 3 (2021)
- Irena Bieńkowska, An inventory of music belonging to the Sanguszko family from the second half of the eighteenth century , Muzyka: Vol. 62 No. 1 (2017)
- Irena Bieńkowska, New Sources Concerning Aristocratic Music Collections from the Second Half of the Eighteenth Century , Muzyka: Vol. 69 No. 4 (2024)
