The Shaping of a Polish Gentry Residence in the Light of Giovanni Battista Gisleni’s Designs
Stanisław Mossakowski
mossak@onet.plInstitute of Art, Polish Academy of Science (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-6351-8913
Abstract
A study of a group of designs for timber manor houses by Giovanni Battista Gisleni (1600–1672) extant in the collections of Sir John Soane’s Museum in London and the Staatliche Kunstsammlugnen in Dresden against the background of formation processes relating to the residential programmes and planning schemata of rural and suburban types of gentry residence in Poland.
Keywords:
Giovanni Battista Gisleni, timber manor houses in Poland in the 17th century, buildings in the vicinity of WarsawReferences
Barczyk, Alina. „Projekty Giovanniego Battisty Gisleniego dla warszawskiej jurydyki Leszczyńskich w zbiorach drezdeńskich”. Roczniki Humanistyczne 69, z. 4 (2021): 135–157.
DOI: https://doi.org/10.18290/rh21694-6
Google Scholar
Bernatowicz, Tadeusz. „Przestrzeń królewskich polowań: między elitarną reprezentacją a kameralną rekreacją”. W: Świat polskich Wazów. Eseje, redakcja Jacek Żukowski, Zbigniew Hundert, 157–171. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2019.
Google Scholar
Biedrzycka, Agnieszka. „Szembek Aleksander (1596–1654)”. W: Polski słownik biograficzny, t. 48, 23–27. Warszawa–Kraków: Polska Akademia Nauk – Polska Akademia Umiejętności, 2012–2013.
Google Scholar
Brykowska, Maria. „Zamek-pałac biskupów krakowskich w Bodzentynie. Przemiany zespołu i architektury w okresie XIV–XVIII wieku”. W: Siedziby biskupów krakowskich na terenie dawnego województwa sandomierskiego. Materiały z sesji naukowej, Kielce, 20 IX 1997, redakcja Leszek Kajzer, 41–56. Kielce: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, 1997.
Google Scholar
Ciołek, Gerard. „Plan Ujazdowa z 1606 roku”. Rocznik Warszawski 2 (1961): 314–322.
Google Scholar
Fabiani, Bożena. Życie codzienne na Zamku Królewskim w epoce Wazów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 1996.
Google Scholar
Hajduk, Olga M. Santi Gucci Fiorentino, Artist and Entrepreneur in Early Modern Poland. New York–London: Routledge Taylor & Francis Group, 2024.
Google Scholar
Jakóbczyk-Gola, Aleksandra. Gabinety i ogrody. Polskie nowożytne traktaty architektoniczne wobec kultury kolekcjonowania. Warszawa: Muzeum Historii Polski, 2019.
Google Scholar
Jakóbczyk-Gola, Aleksandra. „Moje Tuskulum. Dwór w Nieporęcie w kontekście teorii architektury XVII wieku”. Barok. Historia – Literatura – Sztuka 24, nr 1 (2017): 59–75.
Google Scholar
Kajzer, Leszek. Dwory w Polsce od średniowiecza do współczesności. Warszawa: DiG, 2010.
Google Scholar
Kowalczyk, Jerzy. „Wesele podkanclerzego i prapremiera Odprawy posłów greckich”. W: id., W kręgu kultury dworu Jana Zamoyskiego, 41–79, 280–286. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1980.
Google Scholar
Kowalczyk, Jerzy. „Wille w Polsce w XVI i pierwszej połowie XVII stulecia”. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 21, z. 4 (1976): 277–322.
Google Scholar
Kret, Wojciech. „Palatium Libertatis Reipublicae Poloniae. Problematyka artystyczna i ideowa pałacu Jerzego Ossolińskiego w Warszawie”. Biuletyn Historii Sztuki 27, nr 3 (1965): 173–196.
Google Scholar
Lalik, Tadeusz. „Budowa dworu drewnianego w Jadownikach w roku 1394”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 19, nr 3 (1971): 463–468.
Google Scholar
Lasek, Piotr. Turris fortissima nomen Domini. Murowane wieże mieszkalne w Królestwie Polskim od 1300 r. do połowy XVI wieku. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2013.
Google Scholar
Lasek, Piotr, Tomasz Związek, i Wojciech Wółkowski. „Nowe spojrzenie na pałac biskupów płockich w Broku”. Biuletyn Historii Sztuki 85, nr 3 (2023): 147–178.
DOI: https://doi.org/10.36744/bhs.1608
Google Scholar
Leśniakowska, Marta. „Polski dwór”. Wzorce architektoniczne, mit, symbol. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1996.
Google Scholar
Miks, Nina. „Zbiór rysunków G. B. Gisleniego, architekta XVII wieku, w Sir John Soane’s Museum w Londynie”. Biuletyn Historii Sztuki 23, nr 4 (1961): 328–338.
Google Scholar
Miks-Rudkowska, Nina. „Pałac Bogusława Leszczyńskiego w Warszawie i jego twórca G.B. Gisleni”. Biuletyn Historii Sztuki 46, nr 2–3 (1984): 187–202.
Google Scholar
Miłobędzki, Adam. Architektura polska XVII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.
Google Scholar
Miłobędzki, Adam. „Rezydencja wiejska czy miejska? Paradoksy kultury polskiego baroku”. Barok. Historia – Literatura – Sztuka 1, nr 1 (1994): 49–70.
Google Scholar
Miłobędzki, Adam. „Warszawski dwór biskupa Jana Gembickiego”. Rocznik Warszawski 15 (1979): 482–485.
Google Scholar
Mossakowski, Stanisław. „Między rzymskim uniwersalizmem a «niebem i zwyczajem polskim». Próba rozpoznania kilku projektów budowli świeckich autorstwa Giovanniego Battisty Gisleniego”. Biuletyn Historii Sztuki 85, nr 1 (2023): 5–46.
DOI: https://doi.org/10.36744/bhs.1458
Google Scholar
Mossakowski, Stanisław. „Pałac Biskupi w Krakowie a projekty Giovanniego Battisty Gisleniego”. W: id., Orbis Polonus. Studia z historii sztuki XVII–XVIII wieku, 66–84. Warszawa: DiG, 2002.
Google Scholar
Osiecka-Samsonowicz, Hanna. „Album rysunków G.B. Gisleniego”. W: Świat polskich Wazów. Przestrzeń – ludzie – sztuka, redakcja Jacek Żukowski, 295–297. Warszawa: Arx Regia, 2019.
Google Scholar
Osiecka-Samsonowicz, Hanna. „Gisleni Giovanni Battista (1600–1672)”. W: Słownik architektów i budowniczych środowiska warszawskiego XV–XVIII wieku, redakcja Paweł Migasiewicz, Hanna Osiecka-Samsonowicz, Jakub Sito, 165–181. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2016.
Google Scholar
Osiecka-Samsonowicz, Hanna, i Jacek Żukowski. „Szkicownik tzw. drezdeński”. W: Świat polskich Wazów. Przestrzeń – ludzie – sztuka, redakcja Jacek Żukowski, 54–55. Warszawa: Arx Regia, 2019.
Google Scholar
Przyboś, Adam. „Jan Gembicki (1602–1675), biskup kujawski”. W: Polski słownik biograficzny, t. 7, 376–378. Kraków–Wrocław: Polska Akademia Umiejętności, Polska Akademia Nauk – Instytut Historii, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1948–1958.
Google Scholar
Putkowska, Jolanta. Architektura Warszawy XVII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991.
Google Scholar
Putkowska, Jolanta. „Rezydencja w Ujazdowie w drugiej połowie XVI i w XVII wieku. Cz. 1. Rezydencja królewska w drugiej połowie XVI i w w XVII wieku. Cz. 1. Rezydencja królewska w drugiej połowie XVI i w pierwszej połowie XVII wieku”. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 22, z. 2 (1977): 89–101.
Google Scholar
Szmydki, Ryszard. Zbiory artystyczne królewicza Jana Kazimierza w Warszawie i Nieporęcie około roku 1643. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 1993.
Google Scholar
Targosz, Karolina. „Polsko-francuskie powiązania teatralne XVII wieku”. Pamiętnik Teatralny 20, z. 1 (1971): 9–50.
Google Scholar
Tomczak, Andrzej. „Piotr Kostka (1588–1657)”. W: Polski słownik biograficzny, t. 14, 355. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1968–1969.
Google Scholar
Waddy, Patricia. Seventeenth-Century Roman Palaces. Use and the Art of the Plan. New York–Cambridge–London: The Architectural History Foundation, The MIT Press, 1990.
Google Scholar
Wasilewski, Tadeusz. Jan Kazimierz. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 1985.
Google Scholar
Wasilewski, Tadeusz. „Kotowicz Andrzej Franciszek (zm. 1682)”. W: Polski słownik biograficzny, t. 14, 480. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968–1969.
Google Scholar
Wierzbicki, Leszek A. „Tarło Jan Aleksander h. Topór”. W: Polski słownik biograficzny, t. 52, 283–286. Warszawa–Kraków: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2017–2019.
Google Scholar
Wrede, Marek. Rozbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie przez Zygmunta III. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2013.
Google Scholar
Authors
Stanisław Mossakowskimossak@onet.pl
Institute of Art, Polish Academy of Science Poland
https://orcid.org/0000-0001-6351-8913
Stanisław Mossakowski (b. 1937), the former director of the Institute of Art of the Polish Academy of Sciences in Warsaw, is a member of several Polish (i.a. Polish Academy of Sciences, Academy of Arts and Sciences in Cracow, Warsaw Scientific Society) and international scientific societies (i.a. Ateneo Veneto in Venice, Accademia Clementina in Bologna, Académie Européenne des Sciences, des Arts et des Lettres in Paris and others). He specialises in the history of architecture and decorative sculpture, the role of antique tradition in art, links between the Polish and Italian art and artistic milieus, and the relationship between art history and the history of ideas.
Statistics
Abstract views: 57PDF downloads: 50
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Biuletyn Historii Sztuki, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Biuletyn Historii Sztuki should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 1(2019) to 4(2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in Biuletyn Historii Sztuki, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Stanisław Mossakowski, Tedious Way to the Truth, Remarks on the Margine of Marcin Fabiański's Studies of the Renaissance Wawel Castle , Biuletyn Historii Sztuki: Vol. 81 No. 1 (2019): Numer zwykły
- Stanisław Mossakowski, Przemysław Wątroba, Rysunki architektoniczne i dekoracyjne. Tylman van Gameren [Przemysław Wątroba, Architectural and Decorative Drawings. Tylman van Gameren], Vols. 1-2, Warszawa 2019 (Print Cabinet at the Library of the University of Warsaw. Collection , Biuletyn Historii Sztuki: Vol. 83 No. 2 (2021): Numer dedykowany prof. dr hab. Piotrowi Skubiszewskiemu
- Stanisław Mossakowski, Between the Universalism of Rome and the “Sky and Custom of Poland”. An Attempt at the Examination of the Designs for some Secular Buildings by Giovanni Battista Gisleni , Biuletyn Historii Sztuki: Vol. 85 No. 1 (2023)
- Stanisław Mossakowski, The Lvov Church of the Discalced Carmelite Nuns (1642–1690) and the Designs by Giovanni Battista Gisleni , Biuletyn Historii Sztuki: Vol. 86 No. 1 (2024)
- Stanisław Mossakowski, A Design for the Façade of the Jesuit Church in Płock by Giovanni Battista Gisleni , Biuletyn Historii Sztuki: Vol. 85 No. 4 (2023)
- Stanisław Mossakowski, Wojciech Boberski, Jerzy Kowalczyk (1930-2018) , Biuletyn Historii Sztuki: Vol. 84 No. 2 (2022)