Between the Universalism of Rome and the “Sky and Custom of Poland”. An Attempt at the Examination of the Designs for some Secular Buildings by Giovanni Battista Gisleni

peer-reviewed article

Stanisław Mossakowski

stanislaw.mossakowski@ispan.pl
Institute of Art, Polish Academy of Sciences (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-6351-8913

Abstract

The article constitutes an attempt at identifying the period and
circumstances in which Giovanni Battista Gisleni (1600–1672) created some designs for secular buildings, now held at Sir John Soane’s Museum in London, Castello Sforzesco in Milan and Staatliche Kunstsammlungen in Dresden, as well as the intended use of those buildings, shown against the background of the 17th-century development of architecture in Italy and in Poland.


Keywords:

Giovanni Battista Gisleni, buildings in 17th-century Warsaw, architecture of Rome in the early modern period

Baillie, Hugh Murray. „Etiquette and the Planning of the State Apartments in Baroque Palaces”. Archaeologia or Miscellaneous Tracts Relating to Antiquity 101 (1967): 169–199.
DOI: https://doi.org/10.1017/S0261340900013813   Google Scholar

Barczyk, Alina. „Projekty Giovanniego Battisty Gisleniego dla warszawskiej jurydyki Leszczyńskich w zbiorach drezdeńskich”. Roczniki Humanistyczne 69, z. 4 (2021): 135–157.
DOI: https://doi.org/10.18290/rh21694-6   Google Scholar

Barłowska, Maria. Jerzy Ossoliński. Orator polskiego baroku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2000.
  Google Scholar

Betlej, Andrzej. „Przykłady oddziaływania wzorów Giovanniego Battisty Montany i Bernardina Radiego w sztuce polskiej XVII i XVIII wieku”. W: Barok i barokizacja. Materiały sesji naukowej Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków, 3–4 XII 2004, redakcja Katarzyna Brzezina, Joanna Wolańska, 161–179. Kraków: Universitas, 2007.
  Google Scholar

Campbell, Malcolm. „Cortona tra Firenze e Roma”. W: Pietro da Cortona 1597–1669, redakcja Anna Lo Bianco, 99–106. Milano: Electa, 1997.
  Google Scholar

Dworzaczek, Włodzimierz. „Leszczyński, Bogusław”. W: Polski słownik biograficzny, t. 17, redakcja Emanuel Rostworowski, 107–111. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972.
  Google Scholar

Gurlitt, Cornelius. Warschauer Bauten aus der Zeit der sächsischen Könige. Berlin: Der Zirkel Architektur-Verlag, 1917.
  Google Scholar

Jamski, Piotr Jacek. „Pałace niedoszłego króla. Artystyczne przygotowania Kazimierza Jana Sapiehy do sejmu grodzieńskiego w roku 1693”. W: Fundator i dzieło w sztuce nowożytnej, redakcja Jerzy Lileyko, Irena Rolska-Boruch, 53–92. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2005.
  Google Scholar

Kowalczyk, Jerzy. Sebastiano Serlio a sztuka polska. O roli włoskich traktatów architektonicznych w dobie nowożytnej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1973.
  Google Scholar

Kowalczyk, Jerzy. „Wille w Polsce w XVI i pierwszej połowie XVII stulecia”. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 21, z. 4 (1976): 277–322.
  Google Scholar

Kowalczyk, Jerzy. „Vincenzo Scamozziego związki z Polską”. Kwartalnik Urbanistyki i Architektury 43, z. 1 (1998): 145–158.
  Google Scholar

Kret, Wojciech. „«Palatium Libertatis Reipublicae Poloniae». Problematyka artystyczna i ideowa pałacu Jerzego Ossolińskiego w Warszawie”. Biuletyn Historii Sztuki 27, nr 3 (1965): 173–196.
  Google Scholar

Kret, Wojciech. „Theatrum in exequiis Karola Ferdynanda Wazy na tle twórczości G.B. Gisleniego”. Rocznik Warszawski 13 (1975): 41–66.
  Google Scholar

Krótka nauka budownicza dworów, pałaców, zamków podług nieba i zwyczaju polskiego. Opracowanie Adam Miłobędzki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1957.
  Google Scholar

Krzywy, Roman. „Alegoryczne ekfrazy Pałacu Sławy w barokowych panegirykach Samuela Twardowskiego i Samuela Leszczyńskiego”. Ruch Literacki 57, z. 6 (2016): 623–635.
  Google Scholar

Kwiatkowski, Marek. Szymon Bogumił Zug. Architekt polskiego Oświecenia. Warszawa: PWN, 1971.
  Google Scholar

Lileyko, Jerzy. Życie codzienne w Warszawie za Wazów. Warszawa: PIW, 1984.
  Google Scholar

Lorenz, Hellmut. Domenico Martinelli und die österreichische Barockarchitektur. Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1991.
  Google Scholar

Lorenz, Hellmut. Johann Bernhard Fischer von Erlach. Zürich–München–London: Verlag für Architektur, 1992.
  Google Scholar

Merz, Jörg Martin, i Anthony F. Blunt. Pietro da Cortona and Roman Baroque Architecture. New Haven–London: Yale University Press, 2008.
  Google Scholar

Miks, Nina. „Zbiór rysunków i projektów G. B. Gisleniego, architekta XVII wieku, w Sir John Soane’s Museum w Londynie”. Biuletyn Historii Sztuki 23, nr 4 (1961): 328–339.
  Google Scholar

Miks Nina. „Theatrum in exequiis Karola Ferdynanda Wazy. Z badań nad twórczością G.B. Gisleniego”. Biuletyn Historii Sztuki 30, nr 4 (1968): 419–444.
  Google Scholar

Miks-Rudkowska, Nina. „Pałac Bogusława Leszczyńskiego w Warszawie i jego twórca G.B. Gisleni”. Biuletyn Historii Sztuki 46, nr 2-3 (1984): 187–201.
  Google Scholar

Miłobędzki, Adam. Architektura polska XVII wieku. Warszawa: PWN, 1980.
  Google Scholar

Miłobędzki, Adam. „Rezydencja wiejska czy miejska? Paradoksy kultury polskiego baroku”. Barok. Historia – Literatura – Sztuka 1, nr 1 (1994): 49–70.
  Google Scholar

Mossakowski, Stanisław. Tylman z Gameren, architekt polskiego baroku. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1973.
  Google Scholar

Mossakowski, Stanisław. „Galeria przy Villa Regia w Warszawie projektu G. B. Gisleniego”. Biuletyn Historii Sztuki 57, nr 1-2 (1995): 35–52.
  Google Scholar

Mossakowski, Stanisław. Orbis Polonus. Studia z historii sztuki XVII–XVIII wieku. Warszawa: DiG, 2002.
  Google Scholar

Mossakowski, Stanisław. „Gisleni Giovanni Battista”. W: Allgemeines Künstlerlexikon. Die Bildenden Künstler aller Zeiten und Völker, t. 55, 343–247. München–Leipzig: Saur, 2007.
  Google Scholar

Mossakowski, Stanisław. „Gli anni romani di Giovanni Battista Gisleni”. Biuletyn Historii Sztuki 71, nr 1-2 (2009): 35–56.
  Google Scholar

Mossakowski, Stanisław. Tylman z Gameren (1632–1706). Twórczość architektoniczna w Polsce. Warszawa–Monachium–Berlin: DiG, Verlag Otto Sagner, 2012.
  Google Scholar

Mossakowski, Stanisław. Pałac Królewski na Wawelu w czasach Zygmunta Starego. Cztery studia. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2021.
  Google Scholar

Noehles, Karl. „Die Louvre-Projekte von Pietro da Cortona und Carlo Rainaldi”. Zeitschrift für Kunstgeschichte 24 (1961): 40–74.
DOI: https://doi.org/10.2307/1481523   Google Scholar

Osiecka-Samsonowicz, Hanna. „Gisleni, Giovanni Battista”. W: Słownik architektów i budowniczych środowiska warszawskiego XV–XVIII wieku, redakcja Paweł Migasiewicz, Hanna Osiecka- Samsonowicz, Jakub Sito, 165–181. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2016.
  Google Scholar

Polleross, Friedrich. „Docent et delectant. Architektur und Rhetorik am Beispiel von Johann Bernhard Fischer von Erlach”. Wiener Jahrbuch für Kunstgeschichte 49 (1996): 165–206.
DOI: https://doi.org/10.7767/wjk-1996-0109   Google Scholar

Targosz, Karolina. Uczony dwór Ludwiki Marii Gonzagi (1646–1667). Z dziejów polsko-francuskich stosunków naukowych. Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 2015.
  Google Scholar

Twardowski, Samuel. Pałac Leszczyński. Opracowanie Roman Krzywy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2021.
  Google Scholar

Waddy, Patricia. Seventeenth-Century Roman Palaces. Uses and the Art of the Plan. New York–Cambridge, Mass.–London: Architectural History Foundation, MIT Press, 1990.
  Google Scholar

Wasilewski, Tadeusz. Jan Kazimierz. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 1985.
  Google Scholar

Witczak, Tadeusz. „Do genezy Pałacu Leszczyńskiego Samuela Twardowskiego”. W: Munera litteraria. Księga ku czci Profesora Romana Polaka, redakcja Włodzimierz Dworzaczek et al., 327–343. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1962.
  Google Scholar


Published
2023-05-31

Cited by

Mossakowski, S. (2023). Between the Universalism of Rome and the “Sky and Custom of Poland”. An Attempt at the Examination of the Designs for some Secular Buildings by Giovanni Battista Gisleni. Biuletyn Historii Sztuki, 85(1), 5–46. https://doi.org/10.36744/bhs.1458

Authors

Stanisław Mossakowski 
stanislaw.mossakowski@ispan.pl
Institute of Art, Polish Academy of Sciences Poland
https://orcid.org/0000-0001-6351-8913

Stanisław Mossakowski (b. 1937), the former director of the Institute of Art of the Polish Academy of Sciences in Warsaw, is a member of several Polish and international scientific societies (Ateneo Veneto in Venice, Accademia Clementina in Bologna, Académie Européenne des Sciences, des Arts et des Lettres in Paris and others). He specialises in the history of architecture and decorative sculpture, the role of antique tradition in art, links between the Polish and Italian art and artistic milieus, and the relationship between art history and the history of ideas.



Statistics

Abstract views: 275
PDF downloads: 215


License

Copyright (c) 2023 Biuletyn Historii Sztuki

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.