Artur Malawski’s Music for the 1957 Kraków Production of Stanisław Wyspiański’s 'Wyzwolenie' (Liberation) in the Context of the Political Thaw
Abstract
In the period of socialist realism, creative freedom was particularly restricted in the field of theatre, where the use of the spoken word had the greatest potential impact on the audience. Theatre administration was centralised; a pre-defined style was imposed; staging the national classics was forbidden; censorship was omnipresent. These are just a few of the factors that hampered the functioning of theatres. The political thaw triggered by Stalin’s death, which lasted several years, saw the gradual shedding of the yoke of censorship and imposed programmes. One of the symbolic works to be staged after a lengthy absence from the Polish stage was Stanisław Wyspiański’s ‘Wyzwolenie’ (Liberation), premiered on 28 November 1957 at the Juliusz Słowacki Theatre in Kraków, directed by Bronisław Dąbrowski, with music by Artur Malawski. The function, scope and symphonic forces of Malawski’s interesting musical setting indicate that it was an important element of the production.
The score consists of 25 sections, most of which (referred to by the composer as ‘motifs’) are linked to individual characters in the drama. At the director’s suggestion, Malawski composed colourful music abounding in sarcastic and mocking elements, with a twofold aim: to undermine the status of the protagonists’ words and to introduce an unreal and mysterious atmosphere in the scenes with masks. The composer combined folk elements (rhythmic, melodic and sound idioms), song quotations, a hint of orientalism and harmonic-rhythmic ‘spice’ in the form of strongly dissonant sonorities and sudden changes of metre and rhythm. The music that Malawski composed for the theatre corresponded with the works from the main strand of his compositional work. While writing his incidental music to Liberation, the composer was battling cancer, which ultimately led to him dying less than a month after the premiere. This music was therefore his swan song.
Keywords:
Artur Malawski, Liberation, Stanisław Wyspiański, theatre music, socialist realismReferences
Braun, Kazimierz. Teatr Polski (1939-1989). Obszary wolności – obszary zniewolenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 1994.
Google Scholar
Gołąb, Maciej. Muzyczna moderna w XX wieku. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2011.
Google Scholar
Gwizdalanka, Danuta. „Trzy postawy wobec totalitaryzmu: Roman Palester – Andrzej Panufnik – Witold Lutosławski”. W: Muzyka i totalitaryzm, red. Maciej Jabłoński, Janina Tatarska, 169–183. Poznań: Ars Nova, 1996.
Google Scholar
Jabłoński, Zbigniew. „Zarys życia i twórczości teatralnej Bronisława Dąbrowskiego”. W: Bronisław Dąbrowski i jego teatr w 50-lecie pracy artystycznej, red. Henryk Vogler, 3–17. Kraków: RSW „Prasa”, 1972.
Google Scholar
Jarmułowicz, Małgorzata. Sezony błędów i wypaczeń: socrealizm w dramacie i teatrze polskim. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2003.
Google Scholar
Jaszcz [Jan Alfred Szczepański]. „Wyzwolenie w swoim teatrze po półwieczu”. Trybuna Ludu 10, nr 344 (1957): 6.
Google Scholar
Krajewska, Zofia. „Wyzwolenie w inscenizacji Wilama Horzycy Warszawa 1958”. Pamiętnik Teatralny 26, nr 4 (1977): 583–584.
Google Scholar
Kudliński, Tadeusz. „Kto jesteś, widmo olbrzymie?”. Tygodnik Powszechny 11, nr 50 (1957): 5.
Google Scholar
Kuraś, Marzena. „Kłopoty z Wyspiańskim 1944–1957”, Pamiętnik Teatralny 56, nr 3–4 (2007): 351–390.
Google Scholar
Kuraś, Marzena. „Zniewalanie teatru: polityka teatralna 1944–1949”, Pamiętnik Teatralny 57, nr 3–4 (2008): 103–138.
Google Scholar
Lenkiewicz, Antoni. Kazimierz Pułaski (1745–1779). Wrocław: Wydawnictwo Biuro Tłumaczeń, 2004.
Google Scholar
Napiontkowa, Maria. Teatr polskiego października. Warszawa: Instytut Sztuki PAN , 2012.
Google Scholar
Poskuta-Włodek, Diana. „«Niechajże ujrzę jak dusza wam płonie…». Krakowskie Wyzwolenie 1957”. Pamiętnik Teatralny 56, nr 3–4 (2007): 391–417.
Google Scholar
Poskuta-Włodek, Diana. Co dzień powtarza się gra. Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie 1893–1993. Kraków: Państwowy Teatr im. J. Słowackiego, 1993.
Google Scholar
Rutkowski, Bronisław. „Po zgonie Artura Malawskiego”. Ruch Muzyczny 2, nr 6 (1958): 2.
Google Scholar
Schäffer, Bogusław. „Technika kompozytorska Malawskiego”. W: Artur Malawski. Życie i twórczość, red. Bogusław Schäffer, 287–301. Kraków: PWM, 1969.
Google Scholar
Stawowy, Ludomira. „Spis kompozycji”. W: Artur Malawski. Życie i twórczość, red. Bogusław Schäffer, 396–402. Kraków: PWM, 1969.
Google Scholar
Stęszewska, Zofia. „Z zagadnień historii poloneza”. Muzyka 5, nr 2 (1960): 77–90.
Google Scholar
Sudolska, Elżbieta. „Funkcje muzyki teatralnej”. Litteraria 17, nr 235 (1985): 131–148.
Google Scholar
Szydłowski, Roman. „Pasje Bronisława Dąbrowskiego”. W: Bronisław Dąbrowski i jego teatr w 50-lecie pracy artystycznej, red. Henryk Vogler, 27–37. Kraków: RSW „Prasa”, 1972.
Google Scholar
Świerkowska, Małgorzata. „Premiera Wyzwolenia w roku 1903. Zagadki, rebusy, szarady rekonstrukcji”. Pamiętnik Teatralny 26, nr 2 (1977): 195–211.
Google Scholar
Tomaszewski, Mieczysław. „O twórczości zaangażowanej: Polska muzyka 1944–1994. Między autentyzmem a panegiryzmem”. W: Muzyka i totalitaryzm, red. Maciej Jabłoński, Janina Tatarska, 139–147. Poznań: Ars Nova, 1996.
Google Scholar
Vogler, Henryk. „«Teatr ogromny» w 50-lecie zgonu jego twórcy”. Dziennik Polski 13, nr 292 (1957): 4.
Google Scholar
Sławomir Wieczorek. Na froncie muzyki. Socrealistyczny dyskurs o muzyce w Polsce w latach 1948–1955. Wrocław: Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, 2014.
Google Scholar
Wysocki, Tadeusz. „Rozmowa z Arturem Malawskim”. Ruch Muzyczny 2, nr 6 (1958): 12.
Google Scholar
Wyspiański, Stanisław. Wyzwolenie, dramat w 3 aktach, opr. Juliusz Saloni. Warszawa: PIW 1948.
Google Scholar
Statistics
Abstract views: 252PDF downloads: 214
License
Copyright (c) 2020 Muzyka
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free nonexclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Muzyka, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Muzyka should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
Articles from issues up to and including 3/2022 were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted the publisher a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Muzyka, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Wioleta Muras, Two Visions of Music. The Scores by Zbigniew Turski and Stefan Kisielewski for Two Productions of Juliusz Słowacki’s ‘Kordian’ in 1956 , Muzyka: Vol. 67 No. 2 (2022)
- Wioleta Muras, Aleksander Zarzycki’s Piano Concertos: New Findings in the Light of Existing Sources , Muzyka: Vol. 67 No. 4 (2022)
