Adeodato Barochius – An Austin Friar of Many Talents. A Gloss for the Paper on Music Life at St Martin’s Church, Warsaw
Ryszard Mączyński
Nicolaus Copernicus University in Toruń (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-2961-1329
Abstract
Niniejsze rozważania przynoszą uzupełnienie do niedawno opublikowanego, opartego na archiwaliach, artykułu Barbary Przybyszewskiej-Jarmińskiej dotyczącego życia muzycznego w warszawskim kościele św. Marcina w XVII wieku (Muzyka 65 (2020) nr 2). Jednym z jego kreatorów stał się ojciec augustianin – Adeodato Barochius, muzyk, śpiewak i kompozytor przybyły do Rzeczypospolitej z Italii. Pominięto tam jednak źródło, jakim są słane z Warszawy listy pijara Giacinta Orsellego do pozostającego w Rzymie założyciela zakonu Scholarum Piarum – św. Józefa Kalasancjusza. Korespondencja ze schyłku 1642 r. przynosi informacje o „augustianinie pochodzącym z Perugii”, który jest jednocześnie „muzykiem Jego Królewskiej Mości”. Miejsce urodzenia i wykonywana przez zakonnika profesja pozwalają – mimo niewymienionego nazwiska – zidentyfikować go jako owego Barochiusa. Dwukrotnie też jest mowa o tym, że namalował on dla pijarów obraz ołtarzowy przedstawiający dwóch wczesnochrześcijańskich męczenników – śś. Pryma i Felicjana, tytularnych patronów kaplicy (a później kościoła) Scholarum Piarum w Warszawie. Ujawniony ten szczegół odsłania nieznane wcześniej oblicze Adeodata Barochiusa jako praktykującego artysty malarza, twórcy przedstawień sakralnych. Jakiej miary kunsztem dysponował, nie można już dziś ocenić, gdyż malowidło wspomniane w listach nie dochowało się, a inne – o ile ocalały – nie zostały rozpoznane. Niewątpliwie jednak ów augustianin był osobą wszechstronnie utalentowaną, nie tylko muzycznie, lecz także plastycznie.
Keywords:
Adeodato Barochius, seventeenth-century music history, seventeenth-century painting, Warsaw, Augustinians, PiaristsReferences
Adama Jarzębskiego „Gościniec abo opisanie Warszawy” 1643 roku. Wyd. Władysław Korotyński. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, 1909.
Google Scholar
Ausenda, Giovanni. „Orselli Giacinto”. W: Diccionario enciclopédico escolapio. T. 2, Biografías de escolapios, red. Claudio Vilá Palá, Luis María Bandrés Rey, 410. Salamanca: Editiones Calasanctianae, 1983.
Google Scholar
Buchowiecki, Walther. Handbuch der Kirchen Roms. Der römische Sakralbau in Geschichte und Kunst von der altchristlichen Zeit bis zur Gegenwart. T. 3, Die Kirchen innerhalb der Mauern Roms, S. Maria della Neve bis S. Susanna. Wien: Verlag Brüder Hollinek, 1974.
Google Scholar
Epistulae ad S. Iosephum Calasanctium ex Europa Centrali 1625–1648. Opr. György Sántha. Roma: Editiones Calasanctianae, 1969.
Google Scholar
Jachimecki, Zdzisław. „Kontrapunkciści polscy w kapeli Władysława IV”. Młoda Muzyka 2, nr 19 (1909): 3–5.
Google Scholar
Łukaszewicz, Józef. Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej diecezji poznańskiej. T. 3. Poznań: Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego, 1863.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Kilka uwag o pijarskich muzykach z XVII i XVIII wieku: Stachowicz, Pasternacki, Szczawnicki, Caspar”. Muzyka 61, nr 3 (2016): 69–95.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. Muzyka i teatr. W kręgu kultury zakonnej Warszawy XVII–XIX wieku, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2018.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. Nowożytne konfesje polskie. Artystyczne formy gloryfikacji grobów świętych i błogosławionych w dawnej Rzeczypospolitej. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2003.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Warszawska konfesja rzymskich męczenników”. Biuletyn Historii Sztuki 47, nr 1/2 (1985): 45–72.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. Zespoły architektoniczne Collegium Regium i Collegium Nobilium warszawskich pijarów 1642–1834. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2010.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Zespoły ołtarzowe warszawskiego kościoła pijarów”. Wiek Oświecenia 14 (1998): 193–244.
Google Scholar
Przybyszewska-Jarmińska, Barbara. „Informacje ze źródeł augustiańskich o życiu muzycznym w warszawskim kościele św. Marcina w XVII wieku oraz działających w tym czasie muzykach królewskich”. Muzyka 65, nr 2 (2020): 25–61.
Google Scholar
Skarga, Piotr. Żywoty świętych Starego i Nowego Zakonu na każdy dzień przez cały rok, wybrane z poważnych pisarzów i doktorów kościelnych… [Cz. 1]. Kraków: Drukarnia Andrzeja Piotrkowczyka, 1598.
Google Scholar
Szweykowska, Anna. „Barochius Adeodatus”. W: Encyklopedia muzyczna PWM, red. Elżbieta Dziębowska. T. 1, 193. Kraków: PWM, 1979.
Google Scholar
Szweykowska, Anna. „Kapela królewska króla Jana Kazimierza w latach 1649–1652”. Muzyka 13, nr 4 (1968): 40–48.
Google Scholar
Załuski, Józef Andrzej. Krótka relacja historyczna o męczeństwie śś. obywatelów rzymskich Prymusa i Felicjana, tudzież o translacji, znalezieniu i podwyższeniu ich ciał świętych w kościele św. Szczepana na Monte Celio w Rzymie, niemniej o udzieleniu znacznych z nich relikwii w roku 1625 od Urbana VIII Władysławowi IV natenczas królewiczowi…, [Warszawa]: [b.wyd.], 1754.
Google Scholar
Authors
Ryszard MączyńskiNicolaus Copernicus University in Toruń Poland
https://orcid.org/0000-0002-2961-1329
Statistics
Abstract views: 86PDF downloads: 55
License
Copyright (c) 2023 Ryszard Mączyński
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free nonexclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Muzyka, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Muzyka should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
Articles from issues up to and including 3/2022 were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted the publisher a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Muzyka, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
