Nieznane fakty z biografii (nie tylko) Paderewskiego
Małgorzata Woźna-Stankiewicz
Uniwersytet Jagielloński (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-6788-1768
Abstrakt
Nieznane fakty z biografii Paderewskiego i związanych z nim twórców zostały opisane w szerokim kontekście osobowo-instytucjonalnym z uwypukleniem związków przyczynowo-skutkowych między biograficzno-artystycznymi fenomenami. Udokumentowana źródłowo relacja składa się z dwóch części. W pierwszej - Pobyty Paderewskiego w Krakowie, Kąśnej i Lwowie: 1896–98 – kolejne fragmenty dotyczą krakowskich uroczystości (3 IX 1896 r.) Józefa i Antoniny Szumowskich z udziałem Paderewskiego oraz sprowadzonego przez Edwarda Kerntopfa fortepianu jego rodzinnej firmy, na którym grał wówczas nie tylko Paderewski, ale przedstawiony mu Henryk Melcer, który po raz pierwszy zaprezentował swoją transkrypcje moniuszkowskiej Prząśniczki. Tytuły następnych fragmentów to: pożegnanie Paderewskiego w salonie Żeleńskich 9 IX 1896 r. i jego uczestnicy; lato 1898 r. w Kąśnej i pierwszy zagraniczny przekaz o posiadłości Paderewskiego; Paderewski w salonie Żeleńskiego 27 sierpnia 1898 roku i poznanie „Janka”; „Kantata” Paderewskiego w salonie Żeleńskiego, a wizyta pianisty we Lwowie i Kąśnej w listopadzie 1897 roku. Część druga – koncerty Paderewskiego w Wielkiej Brytanii: 1898–99 – obejmuje krótkie tournée pianisty w grudniu 1898, jego udział w pierwszym London Musical Festival 9 V 1899 r. i pofestiwalowe sukcesy między 10 a 16 maja oraz lipcowe występy w salonach londyńskich potentatów, natomiast w końcu listopada 1899 roku recitale przed czwartym tournée amerykańskim.
Słowa kluczowe:
Ignacy Paderewski, Władysław i Helena Górscy, Antonina Adamowska- Szumowska, Józef Szumowski, Tymoteusz Szumowski, Henryk Melcer, Władysław Żeleński, Henryk Opieński, Edward Kerntopf, Kraków, Londyn, Kąśna Dolna, życie muzyczne w XIX wiekuBibliografia
a.s. [Alina Świderska]. „Ze wspomnień o ś.p. Adamowskiej”. Bluszcz 74, nr 38 (1938): 13–14.
Google Scholar
Atys, Szymon. Moniuszko wirtuozowski. O parafrazach fortepianowych Henryka Melcera-Szczawińskiego, http://meakultura.pl/artykul/moniuszko-wirtuozowski-o-parafrazach-fortepianowych-henryka-melcera-szczawinskiego-2160, dostęp 10 I 2022.
Google Scholar
Bieńkowski, Adam, opr. Rok Mickiewiczowski. Księga pamiątkowa wydana staraniem Kółka Mickiewiczowskiego we Lwowie. Lwów: Księgarnia H. Altenberga, 1899.
Google Scholar
Brodsky, Anna. Recollections of a Russian Home. A Musician’s Experiences. London: Sherratt&Hughes, 21914.
Google Scholar
Chmara-Żaczkiewicz, Barbara. Melcer-Szczawiński Henryk. W: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. Elżbieta Dziębowska. T. 6, 165–167. Kraków: PWM, 2000.
DOI: https://doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.18315
Google Scholar
Cowen, Frederic Hymen. My Art and my Friends. London: Edward Arnold, 1913.
Google Scholar
Cywińska-Rusinek, Joanna. „Twórczość kompozytorska Henryka Opieńskiego w świetle materiałów źródłowych Universitätsbibliothek Basel”, Res Facta Nova 16 (2015): 75–88.
Google Scholar
Głębocki, Wiesław. „Fabryka fortepianów i pianin firmy «J. Kerntopf i syn»”. Almanach Muzealny 1 (1997): 55–64.
Google Scholar
Jaczyński, Michał. Recepcja twórczości Władysława Żeleńskiego w latach 1857–1939. Kraków: Musica Iagellonica, 2017.
Google Scholar
Katalog Powszechnej Wystawy Krajowej we Lwowie w roku 1894 pod protektoratem najmiłościwszego cesarza i króla Franciszka Józefa I. Lwów: s. n., 21894.
Google Scholar
Kotowska-Kachel, Maria. „Świderska Julia Alina”. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 51. Warszawa–Kraków: PAU, 2016.
Google Scholar
Mazepa, Leszek. Rozmyślania i wspomnienia o Lwowie i Lwowiakach. Lwów: Wydawnictwo „Biblioteka Kuriera Galicyjskiego”, 2011.
Google Scholar
Miłaszewska, Wanda. Wspominamy. T. 1. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1939.
Google Scholar
Niecks, Frederick. Frederick Chopin, as a Man and Musician. T. 2. London: Novello, 1888.
Google Scholar
Nossig, Alfred. I.J. Paderewski [1901], przekł. Aleksander Laskowski. Warszawa: Teatr Wielki-Opera Narodowa, 2018.
Google Scholar
Orman, Elżbieta. „Szumowski Aleksander Jan”. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa–Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2013–14.
Google Scholar
Paderewska, Helena. Wspomnienia 1910–1920, opr. Maciej Siekierski, przekł. Ludmiła Bachurska. Warszawa: PIW, 2015.
Google Scholar
Paderewski, Ignacy Jan. Listy do Ojca i Heleny Górskiej (1872–1924), opr. Małgorzata Perkowska-Waszek, red. Małgorzata Sułek, Justyna Szombara. Warszawa: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, 2018.
Google Scholar
Paderewski, Ignacy Jan. Pamiętniki. Spisała Mary Lawton, przekł. Wanda Lisowska, Teresa Mogilnicka. Kraków: PWM, 91961.
Google Scholar
Perkowska, Małgorzata. Diariusz koncertowy Paderewskiego. Kraków: PWM, 1990.
Google Scholar
Perkowska-Waszek, Małgorzata. Ignacy Jan Paderewski o sobie. Zarys biografii wzbogacony listami. Kąśna Dolna–Tarnów: Centrum I.J. Paderewskiego, 2004.
Google Scholar
Perkowska-Waszek, Małgorzata. Paderewski i jego twórczość. Dzieje utworów i rys osobowości kompozytora. Kraków: Musica Iagellonica, 2010.
Google Scholar
Perkowska-Waszek, Małgorzata, opr. Za kulisami wielkiej kariery. Paderewski w dziennikach i listach Sylwina i Anieli Strakaczów. 1936–1937. Kraków: Musica Iagellonica, 1994.
Google Scholar
Piątkowska-Pinczewska, Katarzyna. Henryk Melcer-Szczawiński. Życie i twórczość, Kalisz–Poznań: Instytut Pedagogiczno-Artystyczny UAM, 2002.
Google Scholar
Piber, Andrzej. Droga do sławy. Ignacy Paderewski w latach 1860–1902. Warszawa: PIW, 1982.
Google Scholar
Płoszewski, Leon, opr. Wyspiański w oczach współczesnych. T. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1971.
Google Scholar
Poniatowska, Irena, red. Wystawa Powszechna w Paryżu 1900. Autografy kompozytorów polskich. Warszawa: Instytut Adama Mickiewicza, 2016.
Google Scholar
Pulit, Franciszek. Dom w Ojczyźnie, red. Krzysztof Laskiewicz. Tarnów–Kąśna Dolna: Centrum Paderewskiego, 2001.
Google Scholar
Pulit, Franciszek. Ignacy Jan Paderewski w Kąśnej Dolnej. Tarnów–Kąśna Dolna: Fundacja I.J. Paderewskiego, 1990.
Google Scholar
Pulit, Franciszek. Śladami Paderewskiego. Tarnów: Fundacja Paderewskiego, 1993.
Google Scholar
Pulit, Franciszek. „Związki Paderewskiego z Kąśną Dolną”. W: Warsztat kompozytorski, wykonawstwo, koncepcje polityczne Ignacego Jana Paderewskiego, red. Wojciech Marchwica, Andrzej Sitarz, 85–95. Kraków: Musica Iagellonica, 1991.
Google Scholar
Raba, Bogusław. Między romantyzmem a modernizmem: twórczość kompozytorska Ignacego Jana Paderewskiego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010.
Google Scholar
Roszkowska, Antonilla. „Z Modlitewnika syberyjskiego”. W drodze 17, nr 2 (1989): 102–103.
DOI: https://doi.org/10.1016/0346-251X(89)90065-1
Google Scholar
Schnür-Pepłowski, Stanisław. Adam Mickiewicz (1798–1833). Lwów: Towarzystwo Pedagogiczne, 1898.
Google Scholar
Szombara, Justyna. „The Collection in I.J. Paderewski’s Personal Library”. Fontes Artis Musicae 61, nr 1 (2014): 1–20.
Google Scholar
Śliwkowska, Wiktoria. Zesłańcy polscy w Imperium Rosyjskim w pierwszej połowie XIX wieku. Słownik biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1998.
Google Scholar
Świderska, Alina. „Trwa, choć przeminęło”. W: Kopiec wspomnień, red. Jan Gintel, 151–202. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1959.
Google Scholar
Thomason, Geoffrey Edward. Brodsky and his Circle: European Cross-currents in Manchester Chamber Concerts, 1895–1929. Dysertacja doktorska, Manchester Metropolitan University, 2016, https://e-space.mmu.ac.uk, dostęp 10 I 2022.
Google Scholar
Trynkowski, Jan, Andrzej Woltanowski. „Antonilli Roszkowskiej Modlitewnik syberyjski”. W drodze 17, nr 2 (1989): 104–106.
Google Scholar
Vogel, Beniamin. Fortepian polski: budownictwo fortepianów na ziemiach polskich od poł. XVIII w. do II wojny światowej. Warszawa: Sutkowski Edition, 1995.
Google Scholar
Woźna-Stankiewicz, Małgorzata. „Ignacy Jan Paderewski – genialny pianista, wirtuoz-poeta”. W: Muzyka fortepianowa, red. Janusz Krassowski. T. 9, 74–85. Gdańsk: Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, 1998.
Google Scholar
Wyspiański, Stanisław. Listy do Józefa Mehoffera, Henryka Opieńskiego i Tadeusza Stryjeńskiego, red. Maria Rydlowa. T. 1, cz. 1–2. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1994.
Google Scholar
Wyspiański, Stanisław. Listy do Lucjana Rydla, opr. Leon Płoszewski, Maria Rydlowa. Cz. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1979.
Google Scholar
Zieziula, Grzegorz. „Kontakty Ferdynanda Hoesicka z rodziną Żeleńskich w świetle wspomnień i korespondencji”. W: Ferdynand Hoesick junior, red. Małgorzata Woźna--Stankiewicz, 60–73. Kraków: Musica Iagellonica, 2020.
Google Scholar
Zieziula, Grzegorz. „Wstęp”. W: Władysław Żeleński, Goplana. Opera romantyczna w trzech aktach, Partytura orkiestrowa, Wydanie faksymilowe / Romantic opera in Three Acts, Orchestral Score, Facsimile Edition. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2016.
Google Scholar
Autorzy
Małgorzata Woźna-StankiewiczUniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0002-6788-1768
Statystyki
Abstract views: 263PDF downloads: 358
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Małgorzata Woźna-Stankiewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Małgorzata Woźna-Stankiewicz, Józef Elsner, Król Łokietek, czyli Wiśliczanki. Opera w dwóch aktach. Libretto Ludwik Adam Dmuszewski, wyd. Grzegorz Zieziula, Warszawa 2019 , Muzyka: Tom 66 Nr 2 (2021)
- Małgorzata Woźna-Stankiewicz, Zygmunt Mycielski, znaki zapytania. Wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Marek Zagańczyk, Kraków 2022 , Muzyka: Tom 68 Nr 2 (2023)
- Małgorzata Woźna-Stankiewicz, Elżbieta Dziębowska – mentor i przyjaciel (16 IV 1929–4 IV 2016) , Muzyka: Tom 62 Nr 1 (2017)
