„Podróż zimowa” Franza Schuberta w reinterpretacji Barbary Kingi Majewskiej: estetyka i retoryka
Ryszard Daniel Golianek
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-3775-0732
Abstrakt
Opublikowana przez wydawnictwo Bôłt Records w 2015 roku płyta Barbara Kinga Majewska and Emilia Sitarz play Franz Schubert „Winterreise” jest jednym z najciekawszych przejawów reinterpretacji wybitnych dzieł muzycznych przeszłości, jakich podejmują się eksperymentujący wykonawcy młodszego pokolenia. Wokalistka Barbara Kinga Majewska (ur. 1982) oraz pianistka Emilia Sitarz (ur. 1978) zaproponowały autorską wersję cyklu pieśni Schuberta, w której odnaleźć można tak typowe dla estetyki postmodernizmu łączenie różnych tradycji i stylistyk, jak również liczne przejawy dekompozycji i autorskiego potraktowania oryginału.
Problematyka artykułu dotyczy analizy i interpretacji płyty oraz oceny rezultatów działań artystek, jednak zagadnienia te zostają podjęte w szerszym kontekście estetycznym i retorycznym. Zastosowane środki artystyczne, a zwłaszcza możliwa do analitycznego wyśledzenia wyrazista koncepcja narracyjno-retoryczna cyklu Schuberta w tej autorskiej wersji, świadczą o chęci stworzenia oryginalnego dzieła, które można rozumieć nie tyle jako aranżację czy cover, ale jako kongenialne przeniesienie ekspresji romantycznego cyklu pieśniowego w krąg współczesnej wrażliwości i estetyki.
Słowa kluczowe:
Winterreise, Franz Schubert, Barbara Kinga Majewska, cykl pieśni, reinterpretacja, retorykaBibliografia
Altmann, Peter. Sinfonia von Luciano Berio: eine analytische Studie. Wien: Universal Edition, 1977.
Google Scholar
Barańczak, Stanisław. Wiersze do muzyki Franza Schuberta. Poznań: Wydawnictwo a5, 1994.
Google Scholar
Barbara Kinga Majewska and Emilia Sitarz play Franz Schubert „Winterreise”. CD. [b.m.]: Bołt Records, 2015.
Google Scholar
Bick, Martina, red. Die Winterreise. 24 melancholische Geschichten zu Franz Schuberts Liederzyklus nach den Gedichten von Wilhem Müller. Hildesheim: Gerstenberg, 2004.
Google Scholar
Dahlhaus, Carl. „O dziewiętnastowiecznej ≪muzyce średniej≫”. W: Carl Dahlhaus, Idea muzyki absolutnej, przekł. Antoni Buchner, 470–487. Krakow: PWM, 1988.
Google Scholar
Gruhn, Wilfried. „Wider die asthetische Routine: Hans Zenders Version von Schuberts Winterreise”. Neue Zeitschrift für Musik 158, nr 1 (1997): 42–47.
Google Scholar
Kamper, Julian. „Materialhaufen: Uwe Raschs multimediale Adaptation der ≪Winterreise≫”. Musiktexte: Zeitschrift für Neue Musik 150 (2016): 25–30.
Google Scholar
Krawczyk, Dorota. „Język i gra czyli o muzyce postmodernistycznej”. Muzyka 50, nr 2 (2005): 79–105.
Google Scholar
Mianowski, Jarosław, „Topika ≪Winterreise≫ F. Schuberta – między metafizyką a algebrą”, Monochord 2, nr 4 (1994): 19–24.
Google Scholar
Nonnemann, Rainer, „Vom Nutzen und Nachteil der Musikhistorie fur das Musikleben: Zur Kritik aktualisierender Interpretation am Beispiel von Hans Zenders Schuberts ≪Winterreise ≫”, Musik und Ästhetik 7, nr 26 (2003): 65–90.
Google Scholar
Schubert. Winterreise to Stanisław Barańczak’s Poetry. CD 058. Warszawa: NIFC, 2018.
Google Scholar
Suprynowicz, Adam. Pejzaż po zimie, http://www.mwm.nfm.wroclaw.pl/articles/599-pejzaz-po-zimie, dostęp 22 VII 2020.
Google Scholar
Suurpää, Lauri. Death in Winterreise: Musico-Poetic Associations in Schubert’s Song Cycle. Bloomington: Indiana University Press, 2014.
Google Scholar
Wawrzyńczyk, Rafał. Trzy zimy, https://www.dwutygodnik.com/artykul/6412-trzy-zimy.html, dostęp 22 VII 2020.
Google Scholar
Zender, Hans. Schuberts „Winterreise”: eine komponierte Interpretation für Tenor und kleines Orchester. Wiesbaden: Breitkopf & Hartel, 1996.
Google Scholar
http://barbarakingamajewska.com, dostęp 22 VII 2020.
Google Scholar
http://boltrecords.pl/onas/pl.html, dostęp 22 VII 2020.
Google Scholar
https://culture.pl/pl/tworca/barbara-kinga-majewska, dostęp 22 VII 2020.
Google Scholar
http://www.kulturalna.warszawa.pl/osoby,1,1576,Micha%C5%82_Libera.html?locale=pl_PL, dostęp 22 VII 2020.
Google Scholar
https://www.polmic.pl/index.php?option=com_mwosoby&id=1427&view=czlowiek&lang=pl, dostęp 22 VII 2020.
Google Scholar
http://www.sanatoriumdzwieku.pl/pl/artysci/michal-libera, dostęp 22 VII 2020.
Google Scholar
https://zaiks.org.pl/1086,0,barbara_kinga_majewska, dostęp 22 VII 2020.
Google Scholar
Autorzy
Ryszard Daniel GolianekUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-3775-0732
Statystyki
Abstract views: 392PDF downloads: 280
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Ryszard Daniel Golianek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Ryszard Daniel Golianek, „Modlitwa dziewicy”. Kicz i seksizm dziewiętnastowiecznej muzyki salonowej , Muzyka: Tom 67 Nr 4 (2022)
- Ryszard Daniel Golianek, Problematyka polska w XX-wiecznych operetkach niemieckich , Muzyka: Tom 64 Nr 3 (2019)
