On the History of Kraków Workers’ Opera (1954–1957)
Abstract
Stanisław Drabik initiated and organised two unique opera companies, which later sank for many years into oblivion. In 1947–1949 Drabik ran the Workers’ Opera in Wrocław, which prepared a production of Stanisław Moniuszko’s The Raftsman in 1948. He returned to this idea in 1954 in Kraków, where a second opera house of this kind was set up under his direction. Following two years of rehearsals, in July 1956 Kraków’s Workers’ Opera staged Stanisław Moniuszko’s Halka at the Juliusz Słowacki Theatre. Officially the cast was to consist of musically gifted workers from Nowa Huta’s steelworks, but its actual make-up proved far removed from such declarations. Drabik’s ultimate aim was to organise and direct a professional Cracow-based opera. He took advantage of the Stalinist propagandist call to disseminate art among workers in order to obtain funding and organisational support for his project from state institutions. The political transformations following the Polish October (1956), de-Stalinisation and the political thaw in the artistic scene effectively thwarted his plans. The Workers’ Opera lost its discursive and institutional protective umbrella. The premiere of Halka was very badly received by critics, who wrote about the profanation of a national opera, about extremely poor level of music performance and acting, as well as misappropriation of funds. Part of this criticism came from Drabik’s competitors, who, like him, strove to set up a professional opera in Kraków. The crew and director’s struggle to save their opera company, which started more than a year after the premiere, failed, and the Workers’ Opera fell into complete oblivion.
Keywords:
Workers' Opera, Stanisław Drabik, Nowa Huta, music and politics, Halka, Stanisław MoniuszkoReferences
Brzóstowicz-Klajn, Monika, Wojciech Tomasik. „Planu sześcioletniego temat”. W: Słownik realizmu socjalistycznego, red. Zdzisław Łapiński, Wojciech Tomasik, 195–200. Kraków: Universitas, 2004.
Google Scholar
Bursa, Andrzej. „Królik w cylindrze po linii KO”. Dziennik Polski 13, nr 71 (1957): 6.
Google Scholar
Chłopecki, Andrzej. „Czy państwo lubią Cage’a”. W: Andrzej Chłopecki. Dziennik ucha. Słuchane na ostro, 76–79. Kraków–Warszawa: PWM/Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2014.
Google Scholar
Dachtera, Krystyna. Opera Wrocławska 1945–1995. Wrocław: Państwowa Opera we Wrocławiu, 1995.
Google Scholar
„Drabik Stanisław”, w: Słownik biograficzny teatru polskiego, red. Zbigniew Wilski. T. 2, 179–181. Warszawa: PWN, 1994.
Google Scholar
Dubiel, Paweł. „List do redakcji. W sprawie Opery Robotniczej i jej twórcy”. Gazeta Krakowska 9, nr 213 (1957): 3.
Google Scholar
Dubiel, Paweł. „Przeciwko zmowie milczenia. W obronie Opery Robotniczej”. Gazeta Krakowska 8, nr 185 (1956): 5.
Google Scholar
Dubiel, Paweł. „Stanisław Drabik – jakiego poznałem”. W: Dzieje i wspomnienia o Stanisławie Drabiku, 47–51. Wrocław: [bez wyd.], 1993.
Google Scholar
Gemrot, Barbara. „Fotografia, filatelistyka i bilard”. Gazeta Krakowska 10, nr 104 (1958): 4.
Google Scholar
Jarosz, Dariusz. „Co Nowa Huta zawdzięcza Adamowi Ważykowi?”.W: Realizm socjalistyczny w Polsce z perspektywy 50 lat, red. Stefan Zabierowski, 283–296. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001.
Google Scholar
Komorowska, Małgorzata. Kronika teatrów muzycznych PRL: lipiec 1944–czerwiec 1989. Poznań: PTPN, 2003 (= Poznańskie Studia Operowe 3).
Google Scholar
Kosiński, Dariusz. „Frycz Karol”. W: Dariusz Kosiński, Słownik teatru, 292–293. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, 2009.
Google Scholar
Lachowicz, Stanisław. „List do redakcji”. Dziennik Polski 12, nr 223 (1956): 3–4.
Google Scholar
Lissa, Zofia. „Pierwsza opera w Polsce”. W: Zofia Lissa, Muzykologia polska na przełomie, 157–193. Kraków: PWM, 1952.
Google Scholar
Miecugow, Bruno. „Gigantomania”. Dziennik Polski 12, nr 137 (1956): 2.
Google Scholar
„Opera robotnicza przygotowuje się do występów”. Echo Krakowa 11, nr 41 (1956): 1.
Google Scholar
Parzyński, Jerzy. „Halka Stanisława Moniuszki w realizacji Opery Robotniczej”. Echo Krakowa 11, nr 159 (1956): 4.
Google Scholar
Rybak, Zbigniew. Wolny strzelec na Olimpie. Kraków: [nakładem autora], 1994.
Google Scholar
Tomasik, Wojciech. „«Mściwe narodziny». Esej o Nowej Hucie”. Teksty Drugie 19, nr 4 (1999): 37–49.
Google Scholar
Tomasik, Wojciech. „Anty-Kraków. Drugi esej o Nowej Hucie”. Teksty Drugie 20, nr 1–2 (2000): 61–74.
Google Scholar
Topolska, Agnieszka. Mit wieszcza. Stanisław Moniuszko w piśmiennictwie lat 1858–1989. Poznań: PTPN, 2014.
Google Scholar
Wieczorek, Sławomir. „«Pafawag tańczy z Konfekcją». O Operze Robotniczej we Wrocławiu”. W: Robotnik. Performanse pamięci, red. Agata Adamiecka-Sitek, Dorota Sajewska, Dorota Sosnowska, 243–304. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Teatralnego, 2017.
Google Scholar
Wieczorek, Sławomir. „The Paradoxes of Wrocław’s Workers’ Opera (1947–1949)”, przekł. Tomasz Zymer. W: Musik und ihre gesellschaftliche Bedeutung nach 1945, red. Rüdiger Ritter. Wiesbaden: Harrasowitz Verlag, 2020 (w druku).
Google Scholar
Wieczorek, Sławomir. Na froncie muzyki. Socrealistyczny dyskurs o muzyce w Polsce w latach 1948–1955. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2014.
Google Scholar
Wiłkomirski, Kazimierz. Wspomnień ciąg dalszy. Kraków: PWM, 1980.
Google Scholar
Woźniakowska, Anna. Czy Kraków zasługuje na operę? 45-lecie Opery i Operetki w Krakowie. Kraków: Opera i Operetka w Krakowie, 2000.
Google Scholar
Zathey, Janusz. „Modrakowska Maria”. W: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, red. Elżbieta Dziębowska. T. 6, 292–293. Kraków: PWM, 2006.
Google Scholar
Statistics
Abstract views: 506PDF downloads: 215
License
Copyright (c) 2020 Muzyka
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free nonexclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Muzyka, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Muzyka should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
Articles from issues up to and including 3/2022 were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted the publisher a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Muzyka, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Sławomir Wieczorek, Anti-Schaefferisms. On Selected Critical Attitudes to the Thought and Work of Bogusław Schaeffer, 1956–1976 , Muzyka: Vol. 66 No. 4 (2021)
- Sławomir Wieczorek, J. Katarzyna Dadak-Kozicka, Obrońcy dobra powierzonego. Związek Kompozytorów Polskich 1945–48, Warszawa 2018 , Muzyka: Vol. 65 No. 1 (2020)
- Sławomir Wieczorek, Granice muzyki – granice wolności. Wokół konferencji kompozytorów i krytyków muzycznych w Łagowie Lubuskim w 1949 roku, ed. Krzysztof Brzechczyn, Rafał Ciesielski, Poznań–Warszawa 2021 , Muzyka: Vol. 68 No. 4 (2023)
