‘…which our soldiers brought from Spain...’: On the Appearance of the Six-string Spanish Guitar in Polish Lands
Wojciech Gurgul
Jan Długosz University in Częstochowa (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-0113-998X
Abstract
This article deals with the emergence of the six-string Spanish guitar in Polish territories around the turn of the eighteenth and nineteenth centuries. Previous studies devoted to the earliest history of that instrument in Poland and its gradual popularisation are discussed. The various currently available sources are presented in chronological order and used as the basis for a new periodisation of the spread of different types of guitars (English, five- and six-string Spanish) in Polish lands.
Keywords:
Spanish guitar, English guitar, Józef Boruwłaski, Józef Elsner, Antoni Henryk Radziwiłł, Walenty Kratzer, Romuald TruskolaskiReferences
Bełza, Igor. Między oświeceniem i romantyzmem. Polska kultura muzyczna w początkach XIX wieku. Przekł. Stefan Prus-Więckowski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1961.
Google Scholar
Brandt, Heinrich von. Pamiętniki oficera polskiego (1808–1812). Część II. Przekł. M.G. Warszawa: A.T. Jezierski, 1904.
Google Scholar
Broekere, Stanisław. Pamiętniki z wojny hiszpańskiej (1808–1814). Przekł. Paulina Cybulska. Warszawa: Drukiem Józefa Ungera, 1877.
Google Scholar
Cesarczyk, Leszek. Gitara od A do Z. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2010. Chmara-Żaczkiewicz, Barbara. „Bohdanowicz, Michał”. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, red. Stanley Sadie. T. 3, 794–795. London: Oxford University Press, 2001.
Google Scholar
Chmara-Żaczkiewicz, Barbara. „Horecki, Feliks”. W: Encyklopedia Muzyczna PWM, red. Elżbieta Dziębowska. T. 4, 294–295. Kraków: PWM, 1993.
Google Scholar
Coldwell, Robert. Felix Horetzky works, https://www.digitalguitararchive.com/2013/02/horetzky-works/, dostęp 26 VII 2023.
Google Scholar
Grześkowiak-Krwawicz, Anna. Zabaweczka. Józef Boruwłaski – fenomen natury, szlachcic, pamiętnikarz. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2004.
Google Scholar
Gurgul, Wojciech. „Gitara angielska w polskiej kulturze muzycznej przełomu XVIII i XIX wieku”. Muzyka 67, nr 1 (2022): 65–95. doi 10.36744/m.1147.
DOI: https://doi.org/10.36744/m.1147
Google Scholar
Guzy-Pasiak, Jolanta. „Nieznana rękopiśmienna tabulatura gitarowa z XVIII wieku”. Muzyka 39, nr 3 (1994): 15–32.
Google Scholar
Heck, Thomas F. „Incidental Music in Commedia dell’Arte Performances”. W: The Routledge Companion to Commedia dell’Arte, red. Judith Chaffee, Olly Crick, 255–267. Abingdon: Routledge, 2017.
Google Scholar
Heck, Thomas F. „The Vogue of the Chitarra francese in Italy: How French? How Italian? How Neapolitan?”. Soundboard Magazine 38, nr 4 (2012): 18–24, 44.
Google Scholar
Hindrichs, Thorsten. Zwischen „leerer Klimperey” und „wirklicher Kunst”. Gitarrenmusik in Deutschland um 1800. Münster: Waxmann, 2012.
Google Scholar
Jachimecki, Zdzisław, Włodzimierz Poźniak. Antoni Radziwiłł i jego muzyka do „Fausta”. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1957.
Google Scholar
Jones, Lindsay. Music by the Ducat: Giuliani’s Guitar and Vienna’s Musical Markets, 1806–1819. Dysertacja doktorska, University of Toronto, 2020.
Google Scholar
Kolberg, Oskar. Pisma muzyczne. Część 1. Wrocław–Poznań: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1975 (= Dzieła Wszystkie 61).
Google Scholar
Korespondencja Fryderyka Chopina. Red. Zofia Helman, Zbigniew Skowron, Hanna Wróblewska-Straus. T. 1, 1816–1831. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
Google Scholar
Martín-Gil, Damián, Erik Stenstadvold. „Eighteenth-century Precedents: the Role of Paris”. W: The Great Vogue for the Guitar in Western Europe 1800–1840, red. Christopher Page, Paul Sparks, James Westbrook, 13–27. Woodbridge: The Boydell Press, 2023. Doi 10.1515/9781800109070-008.
DOI: https://doi.org/10.1017/9781800109070.003
Google Scholar
Mrygoń, Adam, Maria Burchard. „Katalog poloników muzycznych w zbiorach austriackich”. W: Szkice o kulturze muzycznej XIX wieku, red. Zofia Chechlińska. T. 5, 161–324. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.
Google Scholar
Olcott-Bickford (Vahdah) Collection, https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8zp4c79/dsc/, dostęp 27 VII 2023.
Google Scholar
Opałek, Mieczysław. „Gitara i gitarzyści polscy”. Lwowskie Wiadomości Muzyczne i Literackie 2, nr 5 (1927): 1–2.
Google Scholar
Osika, Michał. Charakterystyka polskiej muzyki i tradycji gitarowej XIX wieku ze szczególnym uwzględnieniem działalności rodzimej. Praca licencjacka, Uniwersytet Jagielloński, 2019.
Google Scholar
Page, Christopher. „The Great Vogue for the Guitar: an Overview”. W: The Great Vogue for the Guitar in Western Europe 1800–1840, red. Christopher Page, Paul Sparks, James Westbrook, 29–40. Woodbridge: The Boydell Press, 2023. doi 10.1515/9781800109070-009.
DOI: https://doi.org/10.1017/9781800109070.004
Google Scholar
Podhorodecki, Leszek. Jan Sobieski. Warszawa: Spółdzielnia Wydawniczo-Handlowa „Książka i Wiedza”, 1964.
Google Scholar
Potocki, Wacław. Ogród nie plewiony i inne utwory z lat 1677–1695. Wyd. Leszek Kukulski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987.
Google Scholar
Poulopoulos, Panagiotis. The Guittar in the British Isles, 1750–1810. Dysertacja doktorska, The University of Edinburgh, 2011.
Google Scholar
Powroźniak, Józef. Gitara od A do Z. Wyd. 1. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1966.
Google Scholar
Powroźniak, Józef. Gitara od A do Z. Wyd. 2. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1989.
Google Scholar
Prat, Domingo. Diccionario de Guitarristas. Buenos Aires: Romero y Fernández, 1934.
Google Scholar
Prosnak, Jan. Kultura muzyczna Warszawy XVIII wieku. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1955.
Google Scholar
Przybyszewska-Jarmińska, Barbara. „Nieznane fakty do biografii Jakuba Kremberga i jego rodziny z archiwaliów warszawskich”. Muzyka 57, nr 3 (2012): 225–230.
Google Scholar
Rolle, Antoni Józef. Opowiadania historyczne. Lwów: Nakład Księgarni Gubrynowicza i Schmidta, 1876.
Google Scholar
Schiller, Joanna. Portret zbiorowy nauczycieli warszawskich publicznych szkół średnich 1795–1862. Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki. Zakład Dziejów Oświaty, 1998 (= Monografie z Dziejów Oświaty 39).
Google Scholar
Swędrowski, Michał. Polacy w Hiszpanii 1808–1813, https://napoleon.org.pl/index.php/guerra-de-la-independencia-espanola/polacy-w-hiszpanii/527-polacy-w-hiszpanii-1808-1813, dostęp 26 VII 2023.
Google Scholar
Szulc, Zdzisław. Katalog instrumentów muzycznych. Poznań: Muzeum Wielkopolskie, 1949.
Google Scholar
Śliwiak, Tomasz. The Guitar Composition Works of Felix Horetzky. Wrocław: Dellartemusic, 2008.
Google Scholar
Timofeyev, Oleg. The Seven-String Guitar in Russia: Its Origins, Repertoire, and Performance Practice, 1800–1850. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 2023.
Google Scholar
Tomaszewski, Wojciech. Bibliografia warszawskich druków muzycznych 1801–1850. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1992.
Google Scholar
Tomaszewski, Wojciech. Między salonem a jarmarkiem. Życie muzyczne na prowincji Królestwa Polskiego w latach 1815–1862. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2002 (= Z Dziejów Kultury Czytelniczej w Polsce 14).
Google Scholar
Truskolaski, Romuald. Quatre variations sur un theme original na gitarę. Red. Wojciech Gurgul. Gdynia: Eufonium, 2021.
Google Scholar
Tyler, James, Paul Sparks. The Guitar and Its Music. From the Renaissance to the Classical Era. Oxford: Oxford University Press, 2002.
DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198167136.001.0001
Google Scholar
Valois, Pascal. Les guitaristes français entre 1770 et 1830. Pratiques d’exécution et catalogue des méthodes. Dysertacja doktorska, Université Laval, 2009.
Google Scholar
Vogel, Beniamin. „Nieznani instrumentarze osiemnastowiecznego Wilna”. Ruch Muzyczny 25, nr 16 (1981): 19.
Google Scholar
Vogel, Beniamin. Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku. Bydgoszcz: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, 2019.
Google Scholar
Westbrook, James. „The Instrument and Its Makers”. W: The Great Vogue for the Guitar in Western Europe 1800–1840, red. Christopher Page, Paul Sparks, James Westbrook, 41–56. Woodbridge: The Boydell Press, 2023. doi 10.1515/9781800109070-010.
DOI: https://doi.org/10.1017/9781800109070.005
Google Scholar
Wieczorek, Antoni. Przyczynki do twórczości operowej Karola Kurpińskiego w pierwszym dziesięcioleciu jego działalności kompozytorskiej 1811–1820. Dysertacja doktorska, Uniwersytet Jagielloński, 1926.
Google Scholar
Wójcicki, Kazimierz Władysław. Warszawa, jej życie umysłowe i ruch literacki w ciągu lat trzydziestu (od 1800 do 1830 r.). Warszawa: Gebethner i Wolff, 1880.
Google Scholar
Zalewski, Marcin. „Pierwsza polska szkoła na gitarę”. W: Romuald Truskolaski, Szkoła na gitarę hiszpańską, 27–46. Warszawa: Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, 2016.
Google Scholar
Zalewski, Marcin. „Pierwsza polska szkoła na gitarę Romualda Truskolaskiego z 1820 roku”. W: Druga Ogólnopolska Sesja Naukowo-Artystyczna Gitarystyki Polskiej, red. Jerzy Zamuszko, 43–60. Łódź: Akademia Muzyczna w Łodzi, 1998 (= Zeszyty Naukowe Akademii Muzycznej w Łodzi 26).
Google Scholar
Zamoyski, Adam. Chopin. Przekł. Halina Sołdaczuk. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990.
Google Scholar
Zbiory Cyfrowe. Muzeum Narodowe w Krakowie, https://zbiory.mnk.pl/pl/wyniki-wyszukiwania/katalog/424814, dostęp 2 VIII 2023.
Google Scholar
Zieliński, Gustaw, Jan Zieliński. Wiadomość historyczna o rodzie Świnków oraz rodowód pochodzącej od nich rodziny Zielińskich herbu Świnka. Część 2. Od roku 1600 do czasów obecnych. Toruń: Drukarnia J. Buszczyńskiego, 1881.
Google Scholar
Żak, Jerzy. „Początki gitary w Polsce – wiek XVII”. Gitara. Historia i Aktualności 1, nr 2 (1997): 20–23.
Google Scholar
Żórawska-Witkowska, Alina. „The Comici Italiani Ensemble at the Warsaw Court of Augustus III”. Musicology Today 2 (2005): 72–105.
Google Scholar
Authors
Wojciech GurgulJan Długosz University in Częstochowa Poland
https://orcid.org/0000-0003-0113-998X
Statistics
Abstract views: 279PDF downloads: 66
License
Copyright (c) 2024 Wojciech Gurgul
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free nonexclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Muzyka, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in "Muzyka" should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
Articles from 2018/1 to 2022/3 were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted the publisher a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in "Muzyka", retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Wojciech Gurgul, The English Guitar in Polish Musical Culture around the Turn of the Nineteenth Century , Muzyka: Vol. 67 No. 1 (2022)
- Wojciech Gurgul, On Guitar Arrangements of a Polonaise in A minor ‘Farewell to the Fatherland’ from the First Half of the Nineteenth Century , Muzyka: Vol. 69 No. 1 (2024)