Friedrich Wilhelm Marpurg, Georg Andreas Sorge i spór o akordy supozycyjne
Katarzyna Korpanty
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-2274-5575
Abstrakt
Georg Andreas Sorge oraz Friedrich Wilhelm Marpurg należą do grona najważniejszych teoretyków muzyki wieku XVIII. W roku 1759 rozgorzał między nimi spór dotyczący zagadnień z zakresu harmonii muzyki. Najważniejszym punktem tej polemiki była sformułowana przez Jeana Philippe’a Rameau i przyjęta przez Marpurga koncepcja supozycji (fr. supposition), która zakładała rozbudowę czterodźwięku septymowego poniżej jego dźwięku fundamentalnego.
Słowa kluczowe:
Friedrich Wilhelm Marpurg, Georg Andreas Sorge, teoria harmonii w XVIII w., akordy supozycyjne (fr. accords par supposition), Jean Philippe RameauBibliografia
Aleksandrowicz, Miłosz. Teoria harmonii Jeana Ph. Rameau: Traité de l’harmonie (1722), Nouveau systême de musique theorique (1726). Lublin: Wydawnictwo KUL, 2014.
Google Scholar
Aleksandrowicz, Miłosz. Wielkie motety J.Ph. Rameau w świetle jego Traktatu o harmonii (1722). Studium hermeneutyczno-muzyczne. Dysertacja doktorska, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2006.
Google Scholar
Benary, Peter. Die deutsche Kompositionslehre des 18. Jahrhunderts. Leipzig: VEB Breitkopf & Härtel Musikverlag, 1961.
Google Scholar
Bernard, Jonathan W. „The Marpurg-Sorge Controversy”. Music Theory Spectrum 11, nr 2 (1989): 164–186.
Google Scholar
Buelow, George J. „Sorge, Georg Andreas”. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, red. Stanley Sadie. T. 23, 743–745. London: Oxford University Press, 2001.
Google Scholar
Der Briefwechsel zwischen Goethe und (Karl Friedrich) Zelter. T. 2, 1819–1827, red. Max Hecker. Leipzig: Insel-Verlag, 1915.
Google Scholar
Burney, Charles. Obecny stan muzyki w Niemczech, Niderlandach i Zjednoczonych Prowincjach albo dziennik podróży przez owe kraje, podjętej celem zebrania materiałów dla „Powszechnej historii muzyki”, przekł. Jakub Chachulski. Warszawa: Muzeum Pałac w Wilanowie, 2018.
Google Scholar
Cohen, Albert. „La Supposition and the Changing Concept of Dissonance in Baroque Theory”. Journal of the American Musicological Society 24, nr 1 (1971): 63–84.
Google Scholar
Dahlhaus, Carl. Die Musiktheorie im 18. und 19. Jahrhundert. Cz. 1. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1984.
Google Scholar
Dahlhaus, Carl. Untersuchungen über die Entstehung der harmonischen Tonalität. Kassel: Bärenreiter, 1968.
Google Scholar
Grant, Cecil Powell. „The Real Relationship between Kirnberger’s and Rameau’s «Concept of Fundamental Bass»”. Journal of Music Theory 21, nr 2 (1977): 324–338.
Google Scholar
Holtmeier, Ludwig. „Plagiat! Die deutsche Rameau-Rezeption und die Marpurg-Sorge-Kontroverse”. W: Friedrich Wilhelm Marpurg. Musiktheoretiker, Komponist und Publizist in der Zeit der Aufklärung, red. Kathrin Eberl-Ruf, Carsten Lange, 125–134. Beeskow: Ortus Musikverlag, 2020.
Google Scholar
Holtmeier, Ludwig. Rameaus langer Schatten. Studien zur deutschen Musiktheorie des 18. Jahrhunderts. Hildesheim: Olms, 2017.
Google Scholar
Jarzębska, Alicja. Z dziejów myśli o muzyce. Kraków: Musica Iagellonica, 2002.
Google Scholar
Jean Philippe Rameau: Traktat o harmonii (1722), księga III Zasady kompozycji, księga IV Zasady akompaniamentu, przekł., opr. i komentarz muzykologiczny Miłosz Aleksandrowicz. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2022.
Google Scholar
Jung, Hans Rudolf, Hans-Eberhard Dentler. „Briefe von Lorenz Mizler und Zeitgenossen an Meinrad Spiess”. Studi Musicali 32, nr 1 (2003): 73–196.
Google Scholar
Korpanty, Katarzyna. „Friedrich Wilhelm Marpurg, Johann Friedrich Agricola i spór o wyż- szość muzyki francuskiej nad włoską lub odwrotnie”. W: Selva musicologica. Księga pamiątkowa dedykowana Profesor Zofii Dobrzańskiej-Fabiańskiej w 70. rocznicę urodzin, red. Jakub Kubieniec, Piotr Wilk, 335–347. Kraków: Musica Iagellonica, 2024.
Google Scholar
Lester, Joel. Compositional Theory in the Eighteenth Century. Cambridge: Harvard University Press, 1992.
Google Scholar
Lütteken, Laurenz. „Marpurg, Friedrich Wilhelm”. W: Die Musik in Geschichte und Gegenwart. Personenteil. T. 11, 1125–1131. Kassel: Bärenreiter, 2004.
Google Scholar
Martin, Nathan John. „Rameau’s Changing Views on Supposition and Suspension”. Journal of Music Theory 56, nr 2 (2012): 121–167. doi.org/10.1215/00222909-1650397.
Google Scholar
Mekeel, Joyce. „The Harmonic Theories of Kirnberger and Marpurg”. Journal of Music Theory 4, nr 2 (1960): 169–193.
Google Scholar
Oefner, Claus. „Sorge, Georg Andreas”. W: Die Musik in Geschichte und Gegenwart. Personenteil. T. 15, 1079–1081. Kassel: Bärenreiter, 2004.
Google Scholar
Serwer, Howard J. „Marpurg versus Kirnberger. Theories of Fugal Composition”. Journal of Music Theory 14, nr 2 (1970): 209–236.
Google Scholar
Serwer, Howard. „Marpurg, Friedrich Wilhelm”. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, red. Stanley Sadie. T. 15, 880 882. London: Oxford University Press, 2001. Sheldon, David A. „The Ninth Chord in German Theory”. Journal of Music Theory 26, nr 1 (1982): 61–100.
Google Scholar
Telemann, Georg Philipp. Briefwechsel, red. Hans Grosse, Hans Rudolf Jung. Leipzig: VEB Deutscher Verlag für Musik, 1972.
Google Scholar
Waldura, Markus. Von Rameau und Riepel zu Koch. Zum Zusammenhang zwischen theoretischem Ansatz, Kadenzlehre und Periodenbegriff in der Musiktheorie des 18. Jahrhunderts. Hildesheim: Olms, 2002.
Google Scholar
Autorzy
Katarzyna KorpantyInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0003-2274-5575
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Katarzyna Korpanty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Katarzyna Korpanty, Johann Sebastian Bach w oczach Johanna Matthesona: wokół kantaty „Ich hatte viel Bekümmernis” BWV 21 , Muzyka: Tom 69 Nr 1 (2024)
- Katarzyna Korpanty, Tematy muzyczne w korespondencji Fryderyka II i jego siostry Wilhelminy, margrabiny von Bayreuth , Muzyka: Tom 66 Nr 1 (2021)
- Katarzyna Korpanty, Marek Nahajowski, „Od Printza do Forkela. Wizje dziejów muzyki europejskiej w historiografii XVIII wieku”, Łódź 2019 , Muzyka: Tom 67 Nr 4 (2022)
- Katarzyna Korpanty, Sigismundus Lauxmin (1596–1670). Ars et praxis musica, Graduale pro exercitatione studentium, Antiphonale ad psalmos, red. Jūratė Trilupaitienė, Warszawa 2016 , Muzyka: Tom 62 Nr 3 (2017)
- Katarzyna Korpanty, Znaczenie ładu liczbowego oraz muzyka jako dar Boży w świetle traktatów Andreasa Werckmeistra , Muzyka: Tom 61 Nr 3 (2016)
- Katarzyna Korpanty, Martinus Kretzmer (1631–1696). Sacerdotes Dei benedicite Dominum..., wyd. Tomasz Jeż, Maciej Jochymczyk, Warszawa 2017; Georgius Braun (1658–1709). In nomine Jesu, O Caelitum Dux, wyd. Tomasz Jeż, Warszawa 2017 , Muzyka: Tom 62 Nr 4 (2017)
