Motet Costanza Festy (?) „O altitudo divitiarum”: nowe sugestie dotyczące jego kontekstu źródłowego, atrybucji i przeznaczenia

Wojciech Odoj

Abstrakt

W rękopisie VatS 38, sporządzonym w l. 1550–63, znajdują się dwa anonimowe motety – Gaude felix ecclesie (ff. 114v–122r) i O altitudo divitiarum (ff. 122v–126r). Joseph Llorens w swoim katalogu rękopisów muzycznych kapeli sykstyńskiej uznał je za kompozycje Costanza Festy (c. 1490–1545) i obydwa zamieścił w jego Opera omnia. Llorens pominął jednak fakt, że pierwszy z utworów – z tekstem Gaude felix Florentia i przypisany Andreasowi de Silva (zm. ok. 1530) – został prawdopodobnie skomponowany z okazji wyboru papieża Leona X w 1513 r. i znajduje się w rękopisie RomeV 35-40 (rękopis Vallicelliana). Z drugiej strony, analiza motetu O altitudo divitiarum, jego cechy stylistyczne, konteksty liturgiczny i historyczny skłoniły mnie do postawienia hipotezy, że motet – jeśli faktycznie Festy – być może został skomponowany na uroczystości towarzyszące podpisaniu traktatu pokojowego w Nicei w 1538 r. z udziałem papieża Pawła III, cesarza Karola V i francuskiego króla Franciszka I. Byłaby to zatem druga – obok powszechnie znanego sześciogłosowego motetu Cristóbala de Moralesa Jubilate Deo omnis terra – kompozycja skomponowana na tę właśnie szczególną okoliczność.