Music and Musicians Associated with the Węsławski Family in Vilnius
Michał Piekarski
Institute for the History of Science, Polish Academy of Sciences (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-5045-6100
Abstract
For more than half a century, up to 1939, the Węsławski family’s home in Vilnius was a place of unique importance to the city, one of the Second Polish Republic’s most important private music salons, where works by Young Poland composers were frequently performed. The address was also associated with earlier musical traditions initiated by Stanisław Moniuszko, and for a hundred years (1840–1940) those traditions constituted the genius loci of that tenement house in Vilnius.
Both the physician Witold Węsławski and his son, the lawyer Stanisław Węsławski, pursued an interest in music. The latter was also a well-known Vilnius columnist, composer and organiser of musical life. The salon that he ran with his wife Ada (née Hryszkiewicz) was a meeting place for the elite of the Vilnius interwar musical and artistic world, which included Witold Hulewicz, Tadeusz Szeligowski and Ludomir Sleńdziński. Special guests included Karol Szymanowski. Three books of music from the Węsławski family collection have been preserved to our times, including two collections of Polish music from the late nineteenth and early twentieth century. The works by Karol Szymanowski and Ludomir Różycki which they contain prove that, despite the provincial character of this city, on the periphery of Poland at that time, Vilnius kept a close eye on the latest achievements of Polish composers, both before 1918 and afterwards (when the university was restored). Whether the Węsławski salon was a notable exception in this respect is hard to judge from today’s perspective. What is certain is that interest in contemporary Polish music was passed down in that family from one generation to the next. Since the Węsławskis’ home was open to many representatives of the Polish interwar elite in Vilnius, besides the household members, numerous guests also had the chance to hear works that were rarely or never performed in public. For this reason, the Węsławski family home was much more than a mere conventional salon.
Keywords:
Vilnius, Witold Węsławski, Stanisław Węsławski, Karol Szymanowski, Ludomir Różycki, Tadeusz Szeligowski, salonReferences
Ankudowicz-Bieńkowska, Maria. Polskie życie muzyczne w Wilnie lat II Rzeczypospolitej. Olsztyn: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1997.
Google Scholar
Błaszczyk, Leon Tadeusz. Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX i XX wieku. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2014.
Google Scholar
Dąbrowski, Przemysław. „«Muzyka w sercu. Serce dla muzyki». Wpływ Stanisława Węsławskiego na rozwój życia muzycznego w Wilnie okresu dwudziestolecia międzywojennego”. Muzyka 61, nr 1 (2016): 121–128.
Google Scholar
Dąbrowski, Przemysław. Siła w kulturze, jedność w narodzie. Gdańsk: Arche s.c., 2011.
Google Scholar
Dąbrowski, Przemysław. „Wileńska działalność społeczno-kulturalna i oświatowa Stanisława Węsławskiego (1896–1942) – przyczynek do biografii”. Res Historica 39 (2015): 191–204.
DOI: https://doi.org/10.17951/rh.2015.39.191
Google Scholar
Dziesięciolecie Konserwatorium Muzycznego w Wilnie 1923–1933. Wilno: [Konserwatorium Muzyczne w Wilnie], 1933.
Google Scholar
Hulewicz, Witold. „Wielki tydzień muzyczny w Wilnie”. Kurier Wileński 4, nr 67 (1927): 2.
Google Scholar
Jachimecki, Zdzisław. Stanisław Moniuszko (1819–1872). Kraków: Gebethner i Wolff, 1921. K. Dąbrowska, fortepiany, pianina, phonole, fisharmonie, Wilno ul. Niemiecka 3 [ok. 1915], https://zabytkoweinstrumenty.wordpress.com/tag/e-pacak/, dostęp 21 VII 2021.
Google Scholar
Karłowicz, Jan. „Moniuszko”. Lutnia Polska (dodatek) 1, nr 16 (1885): 113–116.
Google Scholar
Karłowicz, Jan. „Rys żywota i twórczości Stanisława Moniuszki”. Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne 2/3, nr 76 (1885): 103–105.
Google Scholar
Karol Szymanowski. Korespondencja, opr. Teresa Chylińska. T. 3, 4. Kraków: PWM, 1997, 2002.
Google Scholar
Księga adresowa m. Wilna 1935. Wileński kalendarz informacyjny 30 (1935).
DOI: https://doi.org/10.25291/VR/1935-VLR-30
Google Scholar
Księga adresowa m. Wilna 1936. Wileński kalendarz informacyjny 31 (1936).
Google Scholar
Lorentz, Stanisław. Album wileńskie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986.
Google Scholar
Mędrzecki, Włodzimierz. Kresowy kalejdoskop. Wędrówki przez ziemie wschodnie Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2018.
Google Scholar
Mrygoń, Adam. „Szeligowski Tadeusz”. W: Encyklopedia Muzyczna PWM, red. Elżbieta Dziębowska. T. 10, 239–242. Kraków: PWM, 2007.
Google Scholar
Narkowicz, Liliana. Stanisław Moniuszko w Wilnie. Wilno: Wydawnictwo Polskie w Wilnie, 2014.
Google Scholar
Neuer, Adam. „Wyleżyński Adam”. W: Encyklopedia Muzyczna PWM, red. Elżbieta Dziębowska. T. 12, 281. Kraków: PWM, 2012.
Google Scholar
Niesiołowski, Tymon. Wspomnienia. Warszawa: Czytelnik, 1963.
Google Scholar
Papla, Piotr. „Rogowski Ludomir Michał”. W: Encyklopedia Muzyczna PWM, red. Elżbieta Dziębowska. T. 8, 436–438. Kraków: PWM, 2004.
Google Scholar
Piątkowska-Pinczewska, Katarzyna. Henryk Melcer-Szczawiński. Kalisz–Poznań: Instytut Pedagogiczno-Artystyczny UAM, 2002.
Google Scholar
Piekarski, Michał. „W mieszkaniu Moniuszków i Węsławskich”. Magazyn Wileński 30, nr 3 (2019): 21–23.
Google Scholar
Piekarski, Michał. „Zajęcia z zakresu muzykologii na Uniwersytecie Stefana Batorego. Przyczynek do dziejów uczelni”. Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym 19, nr 3 (2019): 83–104.
DOI: https://doi.org/10.12775/KLIO.2019.027
Google Scholar
Piekarski, Michał. Przerwany kontrapunkt. Adolf Chybiński i początki polskiej muzykologii we Lwowie 1912–1944. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra, 2017.
Google Scholar
Reiss, Józef. „Jak uprawia się muzykę w naszych domach?”. Lwowskie Wiadomości Muzyczne i Literackie 5, nr 4 (1930): 1.
Google Scholar
Salon Muzyczny Feliksa Nowowiejskiego, http://www.nowowiejski.pl/, dostęp 17 VIII 2021.
Google Scholar
Sieradz, Małgorzata. „Kwartalnik Muzyczny” (1928–1950) a początki muzykologii polskiej. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2015.
Google Scholar
Sołtys, Maria Ewa. Tylko we Lwowie. Dzieje życia i działalności Mieczysława i Adama Sołtysów. Wrocław: Ossolineum, 2008.
Google Scholar
Stanevičiūtė, Rūta. „Vilnius, Varšuva, Paryžius: Lenkijos šiuolaikinės muzikos draugijos Vilniaus skyriaus veiklos programinės gairės (1930–1939)”. Menotyra 19, nr 3 (2012): 230–244.
Google Scholar
Stankiewicz-Mordas, Halina. Droga do Wilna. Tadeusz Łopalewski w życiu kulturalno-literackim Wilna (1923–1945). Warszawa: Oficyna Dziennikarzy i Literatów „Pod Wiatr”, 2009.
Google Scholar
Szantruczek, Tadeusz. „Postać i losy kompozytora na podstawie listów z lat 1922–1932”. W: Tadeusz Szeligowski. Studia i wspomnienia, red. Franciszek Woźniak, 55–76. Bydgoszcz: Pomorze, 1985.
Google Scholar
Szeligowski, Tadeusz. „Wilno”. Muzyka 5, nr 3 (1928): 125.
Google Scholar
Szeligowski, Tadeusz. „Karol Szymanowski”. Kurier Wileński 4, nr 60 (1927): 2.
Google Scholar
Węsławski, Stanisław. „Karol Szymanowski. Koncert kompozytorski”. Dziennik Wileński 11, nr 63 (1927): 2.
Google Scholar
Węsławski, Stanisław. „Karol Szymanowski”. Dziennik Wileński 11, nr 59 (1927): 3.
Google Scholar
Węsławski, Stanisław. „Muzyka w Wilnie”. Dziennik Wileński 11, nr 289 (1927): 3.
Google Scholar
Węsławski, Stanisław. „Wilno. Koncerty, działalność Polskiego Tow. Muzyki Współczesnej”. Muzyka 8, nr 1 (1931): 37–38.
Google Scholar
Węsławski, Stanisław. „Znaczenie uroczystości moniuszkowskich”. Dziennik Wileński 16, nr 126 (1932): 2.
Google Scholar
Węsławski, Jan Marcin. „Stanisław Węsławski”. W: Szkice Ponarskich Wspomnień – Biogramy, opr. Maria Wieloch, Anna Bach, 56–58. Gdańsk: Stowarzyszenie Rodzina Ponarska, 2019.
Google Scholar
Witkiewicz, Jan Stanisław. [Wywiad z Jerzym Węsławskim]. Scena Operowa. Magazyn Teatru Wielkiego w Warszawie 8, nr 2 (1994): 10–12.
Google Scholar
Wołkanowski, Waldemar. Michał Węsławski. Biografia prezydenta Wilna 1905–1916. Opole: Wydawnictwo Nowik Sp.j., 2015.
Google Scholar
Zasztowt, Leszek. Europa Środkowo-Wschodnia a Rosja XIX–XX wieku. W kręgu edukacji i polityki. Warszawa: Studium Europy Wschodniej, 2007.
Google Scholar
Authors
Michał PiekarskiInstitute for the History of Science, Polish Academy of Sciences Poland
https://orcid.org/0000-0001-5045-6100
Statistics
Abstract views: 249PDF downloads: 175
License
Copyright (c) 2022 Michał Piekarski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free nonexclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Muzyka, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Muzyka should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
Articles from issues up to and including 3/2022 were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted the publisher a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Muzyka, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Michał Piekarski, Konrad Zawiłowski – A Doctor of Musicology as Soloist at the Wiener Hofoper: The Stage Career , Muzyka: Vol. 68 No. 2 (2023)
