Nowe ustalenia dotyczące pochodzenia i procesu powstawania rękopisu VI E 40 z Biblioteca Nazionale w Neapolu

Nicolò Ferrari


University of Manchester (Wielka Brytania)
https://orcid.org/0000-0002-5471-6640

Abstrakt

Ostatnie badania nad rękopisem VI E 40 z Biblioteca Nazionale z Neapolu (I-Nn 40) doprowadziły do ​​identyfikacji herbu znajdującego się na końcu księgi oraz do zaktualizowania jej opisu kodykologicznego. Ten sam herb znajduje się na egzemplarzu druku Historia Naturalis Pliniusza Starszego z 1476 r., który należał do mało znanej burgundzkiej rodziny de Janly, nobilitowanej w I poł. XV wieku. Wywodzili się z niej dworzanie i urzędnicy – trzech z nich przedstawiono w artykule, jako potencjalnych pierwszych właścicieli rękopisu I-Nn 40, uznając Philiberta de Janly za najbardziej prawdopodobnego kandydata. Omówiono historyczne konteksty stojące za posiadaniem i przekazywaniem prezentów przez nobilitowanych dworzan burgundzkich, zwracając szczególną uwagę na rękopis I-Nn 40 z mszami L’homme armé podarowany królowej węgierskiej Beatrycze Aragońskiej, a także na jego historię po opuszczeniu Burgundii. Artykuł przedstawia również aktualny opis kodykologiczny księgi, umożliwiający nowe spojrzenie na jego powstanie i proces kopiowania.


Słowa kluczowe:

L’homme armé, rękopisy muzyczne, krucjaty, Burgundia, Beatrycze Aragońska

Alden, Jane. Songs, Scribes, and Society. The History and Reception of the Loire Valley Chansonniers. New York: Oxford University Press, 2010.
  Google Scholar

Bárány, Attila. ‘King Matthias and the Western European Powers.’ In: Matthias Rex 1458–1490 – Hungary at the Dawn of the Renaissance, eds. István Draskóczy, Iván Horváth, Gábor Kiss Farkas, Ernő Marosi and Vilmos Voigt. Budapest: ELTE, Centre des hautes études de la Renaissance, 2013.
  Google Scholar

Barre, Louis-François-Joseph de la. Memoires pour servir a l’histoire de France et de Bourgogne. Paris: Julien-Michel Gandouin et Pierre-François Giffart, 1729.
  Google Scholar

Beaune, Henri and Jules D’Arbaumont. La noblesse aux etats de Bourgogne de 1350 a 1789. Dijon: La Marche, 1864.
  Google Scholar

Belozerskaya, Marina. Rethinking the Renaissance. Burgundian Arts across Europe. Cambridge: Cambridge University Press, 2002.
  Google Scholar

Bessey, Valérie, Véronique Flammang and Émilie Lebailly, eds. Comptes de l’Argentier de Charles le Temeraire, duc de Bourgogne. Vol. 3/1. Paris: Boccard, 2008.
  Google Scholar

Bessey, Valérie and Sébastien Hamel, eds. Comptes de l’Argentier de Charles le Temeraire, duc de Bourgogne. Vol. 4. Paris: Boccard, 2009.
  Google Scholar

Bigarne, Charles. ‘Les capitaines du château de Beaune, études généalogiques.’ Societe d’histoire, d’archeologie et de litterature de l’arrondissement de Beaune. Memoires annee 1886 (1887): 47–166.
  Google Scholar

Borghetti, Vincenzo. ‘Music and the Representation of Princely Power in the Fifteenth and Sixteenth Century.’ Acta Musicologica 80, no. 2 (2008): 179–214.
  Google Scholar

Borsook, Eva. ‘Filippo Strozzi and the Two Plinys: Civic Pride, Diplomacy, and Private Taste in Quattrocento Naples and Florence.’ I Tatti Studies in the Italian Renaissance 23, no. 1 (2020): 77–99.
DOI: https://doi.org/10.1086/708194   Google Scholar

Buettner, Brigitte. ‘Past Presents: New Year’s Gifts at the Valois Courts, ca. 1400.’ The Art Bulletin 83, no. 4 (2001): 598–625.
DOI: https://doi.org/10.2307/3177225   Google Scholar

Caraci, Maria. ‘Johannes Ockeghem. Actes du XL Colloque international d’Etudes humanistes, edités par Philippe Vendrix, Paris, Klinksieck, 1998. Antoine Busnois, Method, Meaning and Context in Late Medieval Music, ed. Paula Higgins, Oxford, Clarendon Press, 1999.’ Philomusica on-line 1, no. 1 (2001).
  Google Scholar

Caron, Marie-Thérese. Les voeux du Faisan, noblesse en fete, esprit de croisade. Le manuscrit Francais 11594 de la Bibliotheque Nationale de France. Turnhout: Brepols, 2003.
DOI: https://doi.org/10.1484/M.BURG-EB.5.105842   Google Scholar

Cohen, Judith. The Six Anonymous L’homme arme Masses in Naples, Biblioteca Nazionale, MS VI E 40. Dallas: American Institute of Musicology, 1968.
  Google Scholar

Commynes, Philippe de. The Historical Memoirs of Philip De Comines. London: William McDowall, 1817.
  Google Scholar

Csapodi, Csaba. ‘La biblioteca di Beatrice d’Aragona, moglie di Mattia Corvino.’ In: Italia ed Ungheria: dieci secoli di rapporti letterari, ed. Mátyás Horányi, 113–133. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1967.
  Google Scholar

Expilly, Jean Joseph de. Dictionnaire geographique, historique et politique des Gaules et de la France. Vol. 6. Amsterdam: Desaint & Saillant, 1770.
  Google Scholar

Farbaky, Péter. ‘Patrons and Patterns: The Connection between the Aragon Dynasty of Naples and the Hungarian Court of Matthias Corvinus.’ Radovi Instituta za povijest umjetnosti 41 (2017): 23–31.
DOI: https://doi.org/10.31664/ripu.2017.41.02   Google Scholar

Frońska, Joanna. ‘London, British Library, Royal Ms 20 A. XVI.’ In: The Production and Reading of Music Sources. Mise-en-page in Manuscripts and Printed Books Containing Polyphonic Music, 1480–1530, eds. Thomas Schmidt and Christian Thomas Leitmeir, 263–283. Turnhout: Brepols, 2018.
  Google Scholar

Gachard, Louis Prosper. ‘Analectes historiques, Cinquieme série.’ Compte-rendu des seances de la commission royale d’histoire 9 (1857): 103–256.
DOI: https://doi.org/10.3406/bcrh.1857.2932   Google Scholar

Geliot, Louvan. Le vraye et parfaite science des armoires ou l’indice armorial de feu maistre. Paris: Frederic Leonard, 1664.
  Google Scholar

Giller, Don. ‘The Naples L’Homme Armé Masses and Caron: A Study in Musical Relationship.’ Current Musicology 32 (1981): 7–28.
  Google Scholar

Greve, Anke and Émilie Lebailly, eds. Comptes de l’Argentier de Charles le Temeraire, duc de Bourgogne. Vol. 1. Paris: Boccard, 2001.
  Google Scholar

Greve, Anke and Émilie Lebailly, eds. Comptes de l’Argentier de Charles le Temeraire, duc de Bourgogne. Vol. 2. Paris: Boccard, 2002.
  Google Scholar

Haggh, Barbara. ‘Letter from Barbara Helen Haggh.’ Journal of the American Musicological Society 40, no. 1 (1987): 139–143.
DOI: https://doi.org/10.1525/jams.1987.40.1.03a00120   Google Scholar

Haggh, Barbara. ‘Charles de Clerc, Seigneur de Bouvekercke, and Two Manuscripts: Brussels, Bibliotheque Royale de Belgique, MS 215-16, and Naples, Biblioteca Nazionale, MS VI E 40.’ In: The Burgundian-Habsburg Court Complex of Music Manuscripts (1500–1535)
  Google Scholar

and the Workshop of Petrus Alamire, eds. Bruno Bouckaert and Eugeen Schreurs, 185–202. Leuven: Alamire Music Publishers, 2003.
  Google Scholar

Lewis, Katherine J. ‘Women and Power.’ In: Historians on John Gower, eds. Stephen H. Rigby and Echard Siân, 323–350. Cambridge: D.S. Brewer, 2019.
  Google Scholar

Long, Michael. ‘Arma virumque cano: Echoes of a Golden Age.’ In: Antoine Busnoys: Method, Meaning, and Context in Late Medieval Music, ed. Paula Higgins, 133–154. Oxford: Clarendon Press, 1999.
  Google Scholar

Lütteken, Laurenz. ‘Ritual und Krise. Die neapolitanischen “L’homme armé”-Zyklen und die Semantik der Cantus firmus-Messe.’ In: Musik als Text. Bericht uber den Internationalen Kongres der Gesellschaft fur Musikforschung. Freiburg im Bresgau 1993, eds. Hermann Danuser and Tobias Plebuch, 207–218. Kassel: Bärenreiter, 1998.
  Google Scholar

Magny, Louis de. La science du blason, accompagnee d’un armorial general des familles nobles de l’Europe. Paris: Institut Heraldique, 1858.
  Google Scholar

Martin, Jean. ‘L’église cathédrale Saint-Vincent de Chalon-sur-Saône. Pierre tombales & documents historiques.’ In: Memoires de la societe d’histoire et d’archeologie de Chalon-sur-Saone, 1–125. Chalon-sur-Saône: Émile Bertrand, 1906.
  Google Scholar

Mauss, Marcel. The Gift. The Form and Reason for Exchange in Archaic Societies. London: Routledge, 2002.
  Google Scholar

Michon, Louis. Inventaire-sommaire des archives departementales de Saone-et-Loire anterieures a 1790. 1re partie. Archives civiles. Series D–E. Macon: Protat, 1877.
  Google Scholar

Milano, Ernesto. ‘I codici corviniani conservati nelle biblioteche italiane.’ In: Nel segno del corvo. Libri e miniature della biblioteca di Mattia Corvino, 65–93. Modena: Il Bulino, 2002.
  Google Scholar

Millar, Alistair. ‘Olivier de la Marche and the Court of Burgundy, c.1425–1502.’ PhD dissertation (The University of Edinburgh, 1996).
  Google Scholar

Milsom, John. ‘Dots before the Eyes: Regional Preferences for the Placement of Dots of Addition.’ Tijdschrift van de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis 67, no. 1/2 (2017): 191–211.
  Google Scholar

Palliot, Pierre. Le Parlament de Bourgongne, son origine, son etablissement, et son progres. Dijon: Pierre Palliot, 1649.
  Google Scholar

Paul, Nicholas L. To Follow in Their Footsteps. The Crusades and Family Memory in the High Middle Ages. Ithaca: Cornell University Press, 2012.
DOI: https://doi.org/10.7591/cornell/9780801450976.001.0001   Google Scholar

Plamenac, Dragan. ‘La chanson de L’homme armé et le MS VI.E.40 de la Bibliotheque Nationale de Naples.’ In: Annales de la Federation archeologique et historique de Belgique. Congres jubilaire sous les auspices des Ministeres des Sciences et Arts, des Affaires etrangeres et de la ville de Bruges, 229–230. Bruges: Féderation Archéologique et Historique de Belgique, 1926.
  Google Scholar

Plamenac, Dragan. ‘Zur “L’homme armé”-Frage.’ Zeitschrift fur Musikwissenschaft 11 (1929): 376–383.
  Google Scholar

Rees, Valery. ‘“A Woman of Valour”: Towards a Reappraisal of the Presence of Beatrix of Aragon in the Hungarian Court.’ In: Matthias Rex 1458–1490 – Hungary at the Dawn of the Renaissance, eds. István Draskóczy, Iván Horváth, Gábor Kiss Farkas, Ernő Marosi and Vilmos Voigt. Budapest: ELTE, Centre des hautes études de la Renaissance, 2013.
  Google Scholar

Rietstap, Jean-Baptiste. Armorial General: precede d’un Dictionnaire des termes du blaison. Gouda: G.B. van Goor Zonen, 1884.
  Google Scholar

Rizzi, Andrea. ‘Editing and Translating Pliny in Renaissance Italy: Agency, Collaboration and Visibility.’ Renaessanceforum – Journal of Renaissance Studies 14 (2018): 117–138.
  Google Scholar

Roover, Florence Edler de. ‘New Facets on the Financing and Marketing of Early Printed Books.’ Bulletin of the Business Historical Society 27, no. 4 (1953): 222–230.
DOI: https://doi.org/10.2307/3110897   Google Scholar

Saint-Julien, Pierre de. De l’origine des Bourgongnons, et antiquite des estats de Bourgongne. Paris: Nicolas Chesneau, 1581.
  Google Scholar

Schmidt, Thomas. ‘Dedicating Music Manuscripts: On Function and Form of Paratexts in Fifteenth- and Sixteenth-Century Sources.’ In ‘Cui dono lepidum novum libellum?’. Dedicating Latin Works and Motets in the Sixteenth Century, eds. Ignace Bossuyt, Nele Gabriëls, Dirk Sacré and Demmy Verbeke, 81–108. Leuven: Leuven University Press, 2008.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt9qdwp8.9   Google Scholar

Schmidt, Thomas. ‘Making Polyphonic Books in the Late Fifteenth and Early Sixteenth Centuries.’ In: The Production and Reading of Music Sources: Mise-en-page in Manuscripts and Printed Books Containing Polyphonic Music, 1480–1530, eds. Thomas Schmidt and Christian Thomas Leitmeir, 3–100. Turnhout: Brepols, 2018.
DOI: https://doi.org/10.1093/ml/gcz088   Google Scholar

Schmidt, Thomas and Christian T. Leitmeir, eds. The Production and Reading of Music Sources. Mise-en-page in Manuscripts and Printed Books Containing Polyphonic Music, 1480–1530. Turnhout: Brepols, 2018.
  Google Scholar

Shephard, Tim. ‘Constructing Identities in a Music Manuscript: The Medici Codex as a Gift.’ Renaissance Quarterly 63, no. 1 (2010): 84–127.
DOI: https://doi.org/10.1086/652534   Google Scholar

Spitzbarth, Anne-Brigitte. Ambassades et ambassadeurs de Philippe le Bon, troisieme duc Valois de Bourgogne (1419–1467). Turnhout: Brepols, 2013.
DOI: https://doi.org/10.1484/M.BURG-EB.5.105856   Google Scholar

Stein, Henri. Olivier de la Marche. Historien, poete et diplomate Bourguignon. Paris: Picard, 1888.
  Google Scholar

Taruskin, Richard. ‘Antoine Busnoys and the “L’Homme Armé” Tradition.’ Journal of the American Musicological Society 39, no. 2 (1986): 255–293.
DOI: https://doi.org/10.2307/831531   Google Scholar

Vale, Malcolm G.A. Charles VII. Berkeley–Los Angeles: University of California Press, 1974.
  Google Scholar

van der Heide, Klaas. ‘New Claims for a Burgundian Origin of the L’homme armé Tradition, and a Different View on the Relative Positions of the Earlies Masses in the Tradition.’ Tijdschrift van de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis 55, no. 1 (2005): 3–33.
  Google Scholar

Wegman, Rob C. ‘Musical Offerings in the Renaissance.’ Early Music 33, no. 3 (2005): 425–437.
DOI: https://doi.org/10.1093/em/cah102   Google Scholar

Wegman, Rob C. ‘New Data Concerning the Origins and Chronology of Brussels, Koninklijke Bibliotheek, Manuscript 5557.’ Tijdschrift van de Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis 36 (1986): 5–25.
DOI: https://doi.org/10.2307/938611   Google Scholar

Wijsman, Hanno. Luxury Bound. Illustrated Manuscript Production and Noble and Princely Book Ownership in the Burgundian Netherlands (1400–1550). Turnhout: Brepols, 2010.
DOI: https://doi.org/10.1484/M.BURG-EB.5.105851   Google Scholar

Williamson, Magnus, ed. The Eton Choirbook. Facsimile and Introductory Study. Oxford: DIAMM, 2010.
  Google Scholar

Woodley, Ronald. ‘Tinctoris’s Italian Translation of the Golden Fleece Statutes: A Text and a (Possible) Context.’ Early Music History 8 (1988): 173–244.
DOI: https://doi.org/10.1017/S0261127900000929   Google Scholar

Zanovello, Giovanni. ‘“You Will Take This Sacred Book”: The Musical Strambotto as a Learned Gift.’ Journal of the Royal Musical Association 141, no. 1 (2016): 1–26.
DOI: https://doi.org/10.1080/02690403.2016.1151230   Google Scholar

Zemon Davis, Natalie. ‘Beyond the Markets: Books as Gifts in Sixteenth-Century France: The Prothero Lecture.’ Transactions of the Royal Historical Society 33 (1983): 69–88.
DOI: https://doi.org/10.2307/3678990   Google Scholar


Opublikowane
2021-10-19

Cited By / Share

Ferrari, N. (2021). Nowe ustalenia dotyczące pochodzenia i procesu powstawania rękopisu VI E 40 z Biblioteca Nazionale w Neapolu. Muzyka, 66(3), 148–184. https://doi.org/10.36744/m.977

Autorzy

Nicolò Ferrari 

University of Manchester Wielka Brytania
https://orcid.org/0000-0002-5471-6640

Statystyki

Abstract views: 425
PDF downloads: 274


Licencja

Prawa autorskie (c) 2021 Nicolò Ferrari

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.

Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.