Pytanie o aktualność rozważań Romana Ingardena dotyczących dzieła muzycznego w świetle współczesnej fenomenologii
Abstrakt
Roman Ingarden wywarł ogromny wpływ na rozwój estetyki i mimo upływu kilkudziesięciu lat od powstania jego najważniejszych prac z tego zakresu są one ciągłą motywacją do pogłębiania refleksji o sztuce. Jednak fenomenologia w drugiej połowie XX wieku – zwłaszcza w kręgu francuskim – dokonała istotnych przemian w sposobie myślenia o sztuce, podważając zarazem swe własne metodologiczne postulaty i zasady, a także redefiniując podstawowe pojęcia fenomenologiczne. W niniejszym artykule podejmuję kwestię aktualności rozważań Romana Ingardena w odniesieniu do dzieła muzycznego w świetle współcześnie prowadzonych badań fenomenologicznych ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia konkretyzacji estetycznej.
Słowa kluczowe:
estetyka, fenomenologia, Roman Ingarden, muzyka, sztukaBibliografia
Berleant, Arnold. „Fenomenologia wykonania dzieła muzycznego”. W: Prze-myśleć estetykę, przekł. Maria Korusiewicz, Tomasz Markiewka, 231–243. Kraków: Universitas, 2007.
Google Scholar
Chęćka-Gotkowicz, Anna, Maciej Jabłoński, red. Peter Kivy i jego filozofia muzyki. Poznań: PTPN, 2015.
Google Scholar
Chęćka-Gotkowicz, Anna. „Ekspresja wykonawcy a treści ekspresywne dzieła muzycznego: konflikt czy dopełnienie”. W: Filozofia muzyki. Studia, red. Krzysztof Guczalski, 312–319. Kraków: Musica Iagellonica, 2003.
Google Scholar
Chęćka-Gotkowicz, Anna. Dysonanse krytyki. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2008.
Google Scholar
Dziemidok, Bohdan. Teoria przeżyć i wartości estetycznych w polskiej estetyce dwudziestolecia międzywojennego. Warszawa: PWN, 1980.
Google Scholar
Fubini, Enrico. Historia estetyki muzycznej, przekł. Zbigniew Skowron. Kraków: Musica Iagellonica, 2002.
Google Scholar
Gadamer, Hans-Georg. Prawda i metoda, przekł. Bogdan Baran. Warszawa: PWN, 2013.
Google Scholar
Graff, Piotr, Sław Krzemień-Ojak, red. Roman Ingarden and Contemporary Polish Aesthetics. Warszawa: PWN, 1975.
Google Scholar
Heidegger, Martin. Bycie i czas, przekł. Bogdan Baran. Warszawa: PWN, 2013.
Google Scholar
Hudzik, Jan P., „Interpretacja – tożsamość – etyka”. W: Filozofia i etyka interpretacji, red. Adam F. Kola, Andrzej Szahaj, 201–219. Kraków: Universitas, 2007.
Google Scholar
Husserl, Edmund. Filozofia jako ścisła nauka, przekł. Włodzimierz Galewicz. Warszawa: Alatheia, 1992.
Google Scholar
Husserl, Edmund. Idea fenomenologii, przekł. Janusz Sidorek, tłumaczenie przejrzał Andrzej Półtawski. Warszawa: PWN, 1990.
Google Scholar
Husserl, Edmund. Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Księga pierwsza, przekł. Danuta Gierulanka, tłumaczenie przejrzał Roman Ingarden. Warszawa: PWN, 1975.
Google Scholar
Husserl, Edmund. Wykłady z fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu, przekł. Janusz Sidorek, tłumaczenie przejrzał Andrzej Półtawski. Warszawa: PWN, 1989.
Google Scholar
Ingarden, Roman. O dziele literackim. Warszawa: PWN, 1960.
Google Scholar
Ingarden, Roman. Studia z estetyki. T. 3. Warszawa: PWN, 1970.
Google Scholar
Ingarden, Roman. Utwor muzyczny i sprawa jego tożsamości. Kraków: PWM, 1973.
Google Scholar
Kivy, Peter. Authenticities: Philosophical Reflections on Musical Performance. Ithaca, New York: Cornell University Press, 1995.
DOI: https://doi.org/10.7591/9781501731631
Google Scholar
Kivy, Peter. Introduction to a Philosophy of Music. Oxford: Clarendon Press, 2002.
Google Scholar
Kivy, Peter. Music, Language and Condition. Oxford: Oxford University Press, 2007.
Google Scholar
Kiwała, Kinga. Dzieło symfoniczne w perspektywie polskich koncepcji fenomenologicznych. Kraków: Akademia Muzyczna w Krakowie, 2013.
Google Scholar
Krzemień-Ojak, Sław, Katarzyna Rosner, red. Studia z dziejow estetyki polskiej 1890–1918. Warszawa: PWN, 1972.
Google Scholar
Krzemień-Ojak, Sław, Witold Kalinowski, red. Studia z dziejow estetyki polskiej 1918–1939. Warszawa: PWN, 1975.
Google Scholar
Lipka, Krzysztof. „Warstwowy układ dzieła muzycznego”. W: Filozofia muzyki. Studia, red. Krzysztof Guczalski, 161–171. Kraków: Musica Iagellonica, 2003.
Google Scholar
Lipka, Krzysztof. Utopia urzeczywistniona. Metafizyczne podłoże treści dzieła muzycznego. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, 2009.
Google Scholar
Lipták, Michal. „Roman Ingarden’s Problems with Avant-garde Music”. Estetika: The Central European Journal of Aesthetics 50, nr 2 (2013): 187–205.
DOI: https://doi.org/10.33134/eeja.109
Google Scholar
Lissa, Zofia. „O istocie dzieła muzycznego”. W: tejże, Wybor pism estetycznych, red. Zbigniew Skowron, 85–114. Kraków: Universitas, 2008.
Google Scholar
Lorenc, Iwona. „Ścieżki ku rzeczom samym współczesnej fenomenologii francuskiej”. W: Fenomenologia francuska. Rozpoznania/interpretacje/rozwinięcia, red. Iwona Lorenc, Jacek Migasiński, przy współpracy Małgorzaty Kowalskiej i Andrzeja Ledera, 30–66. Warszawa: IFiS PAN, 2006.
Google Scholar
Marion, Jean-Luc. Będąc danym. Esej z fenomenologii donacji, przekł. Wojciech Starzyński. Warszawa: IFiS PAN, 2007.
Google Scholar
Migasiński, Jacek. „Fenomenologia francuska jako problem. Topografia «herezji»”. W: Fenomenologia francuska. Rozpoznania/interpretacje/rozwinięcia, red. Iwona Lorenc, Jacek Migasiński, przy współpracy Małgorzaty Kowalskiej i Andrzeja Ledera, 7–29. Warszawa: IFiS PAN, 2006.
Google Scholar
Pareyson, Luigi. „Źródłowość interpretacji”. W: Myśl mocna, myśl słaba. Hermeneutyka włoska od połowy XX wieku. Antologia tekstow, wybór, przekł. i opr. Monika Surma-Gawłowska, Andrzej Zawadzki, 69–100. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2015.
Google Scholar
Pareyson, Luigi. Estetyka. Teoria formatywności, przekł. Katarzyna Kasia. Kraków: Universitas, 2009.
Google Scholar
Płotka, Witold. „Ruch fenomenologiczny jako problem a zagadnienie redukcji. Studia z pogranicza fenomenologii i hermeneutyki”. Edukacja Filozoficzna 29, nr 59 (2015): 29–49.
Google Scholar
Płotka, Witold. Studia z fenomenologii poznania. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2015.
Google Scholar
Przyłębski, Andrzej. „Fenomenologia hermeneutyczna”. W: Wprowadzenie do fenomenologii. Interpretacje, zastosowania, problemy, red. Witold Płotka. T. 2, 203–221. Warszawa: IFiS PAN, 2014.
Google Scholar
Rink John, „Impersonating the Music in Performance”. W: Handbook of Musical Identities, red. Raymond MacDonald, David J. Hargreaves, Dorothy Miell, 345–363. Oxford: Oxford University Press, 2017.
Google Scholar
Salwa, Mateusz. „Forma i fenomen. Estetyka fenomenologiczna a interpretacja dzieł sztuki”. W: Fenomen i przedstawienie. Francuska estetyka fenomenologiczna. Założenia, zastosowania, konteksty, red. Iwona Lorenc, Mateusz Salwa, Piotr Schollenberger, 185–263. Warszawa: IFiS PAN, 2012.
Google Scholar
Schaeffer, Pierre. „Akuzmatyka”, przekł. Julian Kutyła. W: Kultura dźwięku, red. Christoph Cox, Daniel Warner, 106–112. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2010.
Google Scholar
Scruton, Roger. Understanding music. London–New York: Continuum, 2009.
Google Scholar
Scruton, Roger. The Aesthetics of Music. Oxford–New York: Oxford University Press, 1999.
Google Scholar
Sosnowski, Leszek, red. Estetyka Romana Ingardena. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1993.
Google Scholar
Stróżewski, Władysław, Adam Węgrzecki, red. W kręgu filozofii Romana Ingardena. Warszawa–Kraków: PWN, 1995.
Google Scholar
Stróżewski, Władysław. Dialektyka tworczości. Kraków: Znak, 2007.
Google Scholar
Szczepańska, Anita. Estetyka Romana Ingardena. Warszawa: PWN, 1989.
Google Scholar
Szyszkowska, Małgorzata A. „Pojęcie idealnej granicy w estetyce dzieła muzycznego Romana Ingardena”. Aspekty muzyki 1, nr 1 (2011): 203–225.
Google Scholar
Tarnowski, Karol. „Muzyka, filozofia. Transcendencja”. Znak 43, nr 439 (1991): 95–101.
Google Scholar
Tomaszewski, Mieczysław. Integralna interpretacja dzieła muzycznego. Rekonesans. Kraków: Akademia Muzyczna, 2000.
Google Scholar
Wallis, Mieczysław. „Sposób istnienia i budowa dzieła sztuki (rkp. PTF 23, t. II, k. 32)”. W: Mieczysław Wallis. Wybor pism estetycznych, red. Teresa Pękala, 67–69. Kraków: Universitas, 2004.
Google Scholar
Węgrzecki, Adam, red. W kręgu myśli Romana Ingardena. Kraków: Wydawnictwo WAM , 2011.
Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 528PDF downloads: 459
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Muzyka

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.