Pieśni o. Tymoteusza Szczurowskiego w „Śpiewniku kościelnym” ks. Michała Marcina Mioduszewskiego

Oksana Shkurgan

Abstrakt

Ks. Michał Marcin Mioduszewski CM (1787–1868) wydał Śpiewnik kościelny (Kraków 1838), w którym zamieścił ujednolicone wersje tekstów pieśni z polskiego repertuaru rzymskokatolickiego wraz z ich jednogłosowymi melodiami. Ten drukowany zbiór był wynikiem zapoczątkowanej przez jego autora w 1830 roku kilkuletniej akcji zbierania i gromadzenia pieśni kościelnych, kontynuowanej także po wydaniu śpiewnika. W opublikowanym następnie Dodatku do Śpiewnika kościelnego (Kraków 1842) obok repertuaru rzymskokatolickiego, po pieśniach za umarłych i przed zapisami śpiewów mszalnych, Mioduszewski zamieścił blok poetyckich i muzyczno-poetyckich anonimowych przekazów polskojęzycznych utworów opatrzony tytułem „Pieśni w cerkwiach dyecezyi chełmskiej obrządku grecko-katolickiego używane”, podając w słowie wstępnym do dodatku informację, że pieśni unickie pochodzą z pracy pt. Misja Bialska [Supraśl 1792 – O.S.] o. Tymoteusza Szczurowskiego. Pieśni cerkiewne usystematyzowano w śpiewniku tematycznie (pieśni Pańskie, o Najświętszej Maryi Pannie, o świętych, przygodne).

Jak ustalono, w sumie w Śpiewniku kościelnym (we wzmiankowanym Dodatku oraz w kolejnych, wydanych w Lipsku drukach: Dodatku II (1849) i Dodatku III (1853)) Mioduszewski opublikował 44 pieśni bazyliańskiego misjonarza o. Tymoteusza Szczurowskiego (1740–1812), z których 27 zostało wydanych wraz z melodiami, a pozostałe wyłącznie w postaci tekstów. Wobec braku wcześniejszych źródeł nutowych pieśni Szczurowskiego, szczególnego znaczenia nabierają ich muzyczno-poetyckie przekazy opublikowane w dziewiętnastowiecznym Śpiewniku kościelnym. Drukowany nutowy zbiór niewątpliwie przyczynił się do popularyzacji w XIX wieku pieśni tego unickiego misjonarza. Dzięki dokonaniom ks. Michała Marcina Mioduszewskiego pieśni bazylianina o. Tymoteusza Szczurowskiego zostały uchronione od zapomnienia.