Recepcja pieśni o. Tymoteusza Szczurowskiego w środowiskach katolickich dziewiętnastowiecznej Warszawy

Abstrakt

W zasobach Archiwum Zgromadzenia Księży Misjonarzy na Stradomiu w Krakowie pod sygnaturą Muzyka 15 dostępne są dwa arkusze rękopisu nutowego z XIX w. zawierającego unicki repertuar pieśniowy. Źródło to pochodzi prawdopodobnie ze zbiorów domu Zgromadzenia Księży Misjonarzy przy Kościele św. Krzyża w Warszawie, przekazanych ze stolicy do krakowskich misjonarskich archiwaliów zapewne po kasacji tej wspólnoty zakonnej w Królestwie Polskim, która nastąpiła w roku 1864. W omawianym rękopisie nutowym zachowały się wpisane anonimowo przekazy melodii oraz teksty w języku polskim pierwszych zwrotek 7 pieśni religijnych (utwory maryjne, ku czci świętych, przygodne) bazyliańskiego misjonarza o. Tymoteusza Szczurowskiego (1740–1812).

Dzięki zachowanym w źródle inskrypcjom wiadomo, że pieśni Szczurowskiego były wykonywane na przełomie lat trzydziestych i czterdziestych XIX w. przez warszawskich bazylianów, a także przez unickiego duchownego o. Pawła Szymańskiego (1782–1852), gdy w latach 1837–41 był profesorem Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Warszawie.

Linie melodyczne siedmiu pieśni Szczurowskiego pochodzące z rękopiśmiennych nutowych arkuszy Muzyka 15 pokrywają się z melodiami ich drukowanych przekazów opublikowanymi przez ks. Michała Marcina Mioduszewskiego CM (1787–1868) w Dodatku do Śpiewnika kościelnego (Kraków 1842) i Dodatku III do Śpiewnika kościelnego (Lipsk 1853). Omawiany w artykule rękopis zawierający nutowe przekazy polskojęzycznych pieśni z repertuaru unickiego z dużym prawdopodobieństwem mógł być sporządzony w środowisku warszawskich misjonarzy. Ocalały misjonarski rękopis Muzyka 15 umożliwia obecnie stwierdzenie faktu recepcji utworów unickiego autora, o. Szczurowskiego w środowiskach rzymskokatolickich dziewiętnastowiecznej Warszawy, a także przynosi nowe informacje na temat ówczesnych wykonawców jego pieśni w stolicy Królestwa Polskiego.


Słowa kluczowe:

Zgromadzenie Księży Misjonarzy, bazylianie, Śpiewnik kościelny, pieśni religijne, klasztor oo. bazylianów w Warszawie

Pobierz


Opublikowane
2020-04-22

Cited By / Share

Shkurgan, O. (2020). Recepcja pieśni o. Tymoteusza Szczurowskiego w środowiskach katolickich dziewiętnastowiecznej Warszawy. Muzyka, 65(1), 57–76. https://doi.org/10.36744/m.287

Autorzy

Oksana Shkurgan 

Polska
https://orcid.org/0000-0003-4781-3853

Statystyki

Abstract views: 293
PDF downloads: 210


Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Muzyka

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.

Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.