Zagadnienie polichóralności w polskich badaniach muzykologicznych

Bartłomiej Gembicki

Abstrakt

Badania nad zagadnieniem polichóralności (wiązanym przeważnie z włoskim terminem „cori spezzati” lub „cori battenti”) stanowią znaczną część studiów nad europejską muzyką renesansu i baroku. Problemowi temu poświęcono dużo uwagi również w polskiej literaturze muzykologicznej, zwłaszcza w odniesieniu do utworów utrzymanych w technice polichóralnej wykonywanych lub komponowanych na terenach dawnej Rzeczypospolitej. W wielu jednak przypadkach poczynione przez badaczy uwagi mają charakter ogólny i nie ograniczają się jedynie do kontekstu historyczno-geograficznego. Dlatego w artykule zdecydowano się odnosić głównie do tych właśnie autorów. Należą do nich m.in. Władysław Malinowski, Aleksandra Patalas, Barbara Przybyszewska-Jarmińska, Maria Szczepańska i Zygmunt M. Szweykowski.

Niniejszy artykuł poświęcony jest niektórym poglądom na polichóralność, które pojawiły się w polskim piśmiennictwie muzykologicznym. Ich pobieżna charakterystyka stanowi punkt wyjścia dla próby ustalenia, jak „polichóralność” bywała definiowana przez badaczy (kontekst muzyki polskiej służy jedynie jako tło). Owe poglądy są konfrontowane z zachodnią literaturą muzykologiczną. Specjalne miejsce zajmuje tutaj problematyka tzw. włoskich szkół kompozytorskich, zwłaszcza „weneckiej szkoły polichóralnej”. Istotną kwestią poruszoną również w artykule jest niekonsekwente stosowanie przez badaczy terminu „cori spezzati” - używanego często jako zamiennika dla techniki polichóralnej.