Panorama Warszawy w pałacu Walickich w Małej Wsi – niedostrzeżone dzieło Antoniego Smuglewicza
Ryszard Mączyński
ryszard.maczynski@gmail.comUniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-2961-1329
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony polichromii przedstawiającej panoramę Warszawy oglądanej z praskiego brzegu Wisły. Malowidło zachowało się w pałacu w Małej Wsi na Mazowszu. Temat miał dla właściciela rezydencji wymiar osobisty, gdyż Bazyli Walicki, wojewoda rawski, przewodniczył stołecznej Komisji Boni Ordinis, której dążeniem było scalenie miasta w jeden organizm. Prospekt zainspirowany został obrazem olejnym Widok Warszawy od strony Pragi (1770) Bernarda Bellotta, jednak wzór wykorzystano w sposób twórczy, dokonując aktualizacji stołecznych realiów. To pozwala określić czas powstania dzieła: na jesieni 1785 lub wiosną 1786 r. Odznacza się ono wysokim poziomem sztuki malarskiej i stanowi jedną z najciekawszych iluzjonistycznych polichromii świeckich, jakie powstały w Rzeczypospolitej za panowania Stanisława Augusta. Jej autorem był najpewniej Antoni Smuglewicz. Świadczą o tym zarówno przesłanki formalne, zwłaszcza analogie z dekoracjami wykonanymi przezeń w pałacu w Dobrzycy, jak też stała współpraca malarza z projektantem pałacu w Małej Wsi – architektem Stanisławem Zawadzkim.
Słowa kluczowe:
Bazyli Walicki, Bernardo Bellotto, Antoni Smuglewicz, Mała Wieś, Warszawa, polichromia iluzjonistyczna, panorama Warszawy, weduta, Komisja Boni Ordinis, malarstwo polskie XVIII w.Bibliografia
Andrzejewska, Ewa, i Jacek Witkowski. „Odkrycie i konserwacja malowideł ściennych Roberta Stankiewicza i Antoniego Smuglewicza w pałacu w Dobrzycy”. Wielkopolski Biuletyn Konserwatorski 2 (2003): 143–154.
Google Scholar
Bartczak, Jan. „Rewaloryzacja obiektów zabytkowego zespołu pałacowo-parkowego w Dobrzycy”. W: Muzea-rezydencje w Polsce. Materiały sesji naukowej zorganizowanej w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce 14–16 października 2004, redakcja Krzysztof Kornacki et al., 371–383. Kozłówka: Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, 2004.
Google Scholar
Bartczakowa, Aldona. „Kościół Franciszkanów w Warszawie”. Biuletyn Historii Sztuki 29, nr 3 (1967): 416–423.
Google Scholar
Berdecka, Anna. „Ożywienie gospodarcze i reformy okresu oświecenia 1730–1794”. W: Szkice nowomiejskie, redakcja Olgierd Puciata et al., 82–106. Warszawa: Arkady, 1961.
Google Scholar
Bernardo Bellotto. W 300. rocznicę urodzin malarza. Redakcja Artur Badach, Magdalena Królikiewicz. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 2022.
Google Scholar
Bernatowicz, Aleksandra. „Antonio Tavelli i dekoracja ścienna groty pałacowej w Jabłonnie”. W: Arx felicitatis. Księga ku czci Profesora Andrzeja Rottermunda w sześćdziesiątą rocznicę urodzin od przyjaciół, kolegów i współpracowników, redakcja Juliusz A. Chrościcki et al., 273–278. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001.
Google Scholar
Bernatowicz, Aleksandra. „Dobrzyca – Błędów – Mała Wieś. Dekoracje «Jego Mości Pana Malarza» Roberta Stankiewicza”. Biuletyn Historii Sztuki 66, nr 1/2 (2004): 61–79.
Google Scholar
Bernatowicz, Aleksandra. „Groteska a symbolika królewskiego panowania. Dekoracja Pokoju Stołowego w łazienkowskim Białym Domu”. Rocznik Historii Sztuki 29 (2004): 183–202.
Google Scholar
Bernatowicz, Aleksandra. „Malarze Stanisława Augusta i nowe zjawiska artystyczne”. W: Sztuka polska, t. 5: Późny barok, rokoko, klasycyzm (XVIII wiek), 481–525. Warszawa: Arkady, 2016.
Google Scholar
Bernatowicz, Aleksandra. Malarze w Warszawie czasów Stanisława Augusta. Status – aspiracje – twórczość. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2016.
Google Scholar
Bernatowicz, Aleksandra. Niepodobne do rzeczywistości. Malowana groteska w rezydencjach Warszawy i Mazowsza 1777−1820. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2006.
Google Scholar
Biliszczuk, Jan. Mosty w dziejach Polski. W hołdzie twórcom polskich mostów. Wrocław: Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, 2017.
Google Scholar
Bystroń-Kwiatkowska, Anna, i Andrzej Warszycki. „Wystrój malarski wnętrz pałacu w Lubostroniu”. Ochrona Zabytków 34, nr 1/2 (1981): 67–71.
Google Scholar
Chwaściński, Bolesław. Mosty na Wiśle i ich budowniczowie. Warszawa: Fundacja Rozwoju Nauki w Zakresie Inżynierii Lądowej im. A. i Z. Wasiutyńskich, 1997.
Google Scholar
Dobrowolski, Witold. „Program ikonograficzny Sali Jadalnej Białego Domu w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Wenus – Izyda – masoneria”. Rocznik Historii Sztuki 37 (2012): 201–228.
Google Scholar
Drezno i Warszawa w twórczości Bernarda Bellotta Canaletta. Wystawa zorganizowana wspólnie przez Państwowe Zbiory Sztuki w Dreźnie – Galerię Dawnych Mistrzów i Muzeum Narodowe w Warszawie. Katalog. Warszawa, wrzesień–listopad 1964. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 1964.
Google Scholar
Fischer, Sören. Das Landschaftsbild als gerahmter Ausblick in den venezianischen Villen des 16. Jahrhunderts. Sustris, Padovano, Veronese, Palladio und die illusionistische Landschaftsmalerei. Petersberg: Michael Imhof Verlag, 2014.
Google Scholar
Fischer, Sören. „«Denn ein üppiger Rebstock strebt über das ganze Gebäude hin zum First und erklettert ihn» – Paolo Veronese, Andrea Palladio und die Stanza di Bacco in der Villa Barbaro als Pavillon Plinius’ des Jüngeren”. Kunstgeschichte. Open Peer Reviewed Journal, 10 Juli 2014. Dostęp 4 lutego 2024. https://www.kunstgeschichte-ejournal.net/378/.
Google Scholar
Fischer, Sören. „Una vista amirabile: Remarks on the Illusionary Interplay Between Real and Painted Windows in 16th Century Italy”. W: „The Most Noble of the Senses”. Anamorphosis, Trompel’oeil, and Other Optical Illusions in Early Modern Art, redakcja Lilian H.Zirpolo, 1–28. Ramsey, NJ: Zephyrus Scholarly Publications, 2016.
Google Scholar
Getka-Kenig, Mikołaj. „Trzy pałace Hilarego Szpilowskiego: klasycyzm a problem elitarności wśród szlachty na Mazowszu końca XVIII wieku”. Biuletyn Historii Sztuki 77, nr 2 (2015): 275–302.
Google Scholar
Grochulska, Barbara. Warszawa na mapie Polski stanisławowskiej. Podstawy gospodarcze rozwoju miasta. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1980.
Google Scholar
Guttmejer, Karol. „Jak powstawał i jak wyglądał zespół pałacowy biskupa Michała Poniatowskiego w Jabłonnie”. Mazowsze 10, nr 15 (2002): 23–52.
Google Scholar
Jankowski, Aleksander. Pałac w Lubostroniu Fryderyka Skórzewskiego. Pomnik rodowej dumy i zamiłowania sztuk plastycznych… Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2014.
Google Scholar
Jankowski, Janusz. Mosty w Polsce i mostowcy polscy (od czasów najdawniejszych do końca I wojny światowej). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1973.
Google Scholar
Jaroszewski, Tadeusz Stefan. Architektura doby oświecenia w Polsce. Nurty i odmiany. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1971.
Google Scholar
Jaroszewski, Tadeusz Stefan. „Siedziba ks. Stanisława Poniatowskiego zwana Ustronie w Warszawie”. Materiały Muzeum Wnętrz Zabytkowych w Pszczynie 3 (1984): 51–77.
Google Scholar
Jaroszewski, Tadeusz Stefan, i Waldemar Baraniewski. Po pałacach i dworach Mazowsza. Przewodnik, cz. 1. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1997.
Google Scholar
Juszczak, Dorota, i Hanna Małachowicz. Zamek Królewski w Warszawie. Malarstwo do 1900. Katalog zbiorów. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 2007.
Google Scholar
Katalog rysunków z Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, cz. 1: Varsaviana. Rysunki architektoniczne, dekoracyjne, plany i widoki z XVIII i XIX wieku. Opracowanie Teresa Sulerzyska, Stanisława Sawicka, przy udziale Jadwigi Trenklerówny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
Google Scholar
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 5: Województwo poznańskie, z. 5: Powiat jarociński. Opracowanie Aleksandra Kodurowa. Warszawa: Państwowy Instytut Sztuki, 1959.
Google Scholar
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 5: Województwo poznańskie, z. 19: Powiat pleszewski. Opracowanie Aleksandra Kodurowa. Warszawa: Państwowy Instytut Sztuki, 1959.
Google Scholar
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 10: Województwo warszawskie, z. 5: Powiat grójecki. Opracowanie Izabella Galicka, Hanna Sygietyńska, Dariusz Kaczmarzyk. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1971.
Google Scholar
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 10: Dawne województwo warszawskie, z. 10: Nowy Dwór Mazowiecki i okolice. Opracowanie Izabella Galicka, Hanna Sygietyńska, Dariusz Kaczmarzyk, Cezary Głuszek, Andrzej Gruszecki. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1987.
Google Scholar
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 11: Dawne województwo bydgoskie, z. 14: Szubin i okolice. Opracowanie Maria Lewicka, Barbara Szymanowska. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1977.
Google Scholar
Katalog zabytków sztuki w Polsce. Seria nowa, t. 11: Miasto Warszawa, cz. 1: Stare Miasto. Redakcja Jerzy Z. Łoziński, Andrzej Rottermund. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1993.
Google Scholar
Katalog zabytków sztuki w Polsce. Seria nowa, t. 11: Miasto Warszawa, cz. 2: Nowe Miasto. Redakcja Maria Kałamajska-Saeed. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2001.
Google Scholar
Kąsinowska, Róża. Dobrzyca: fortalicja – pałac – muzeum. Dobrzyca: Muzeum Zespół Pałacowo-Parkowy w Dobrzycy, 2007.
Google Scholar
Kos, Jerzy K. „Kościół Świętej Trójcy – projekt i jego realizacja”. W: Ewangelicki kościół Świętej Trójcy w Warszawie. Na jubileusz 500 lat reformacji, 240-lecie położenia kamienia węgielnego tego kościoła i 210-lecie śmierci Simona Gottlieba Zuga. Redakcja Karol Guttmejer, 29–54. Warszawa: Parafia Ewangelicko-Augsburska Świętej Trójcy w Warszawie, 2017.
Google Scholar
Kościół Seminaryjny Wniebowzięcia NMP i św. Józefa Oblubieńca, pokarmelicki. Izabelin–Warszawa: Rosikon Press, 2010.
Google Scholar
Kozakiewicz, Stefan. Bernardo Bellotto, t. 1: Testo, t. 2: Catalogo. Tłumaczenie Luciana Kromberg Tomelleri. Milano: Görlich Editore, 1972.
Google Scholar
Kozakiewiczowa, Helena, i Stefan Kozakiewicz. Bernardo Bellotto zwany Canaletto. Warszawa: Arkady, 1975.
Google Scholar
Kraushar, Aleksander. Warszawa za Stanisława Augusta (1764–1795). Warszawa: Księgarnia Ferdynanda Hoesicka, 1914.
Google Scholar
Król, Barbara. „Antoni Smuglewicz – malarz teatralny”. Pamiętnik Teatralny 5, z. 2/3 (1956): 317–347.
DOI: https://doi.org/10.36744/pt.1528
Google Scholar
Król-Kaczorowska, Barbara. „Smuglewicz Antoni”. W: Polski słownik biograficzny, t. 39, 373–374. Warszawa: Instytut Historii PAN, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, 1999–2000.
Google Scholar
Kwiatkowska, Maria Irena. Kościół ewangelicko-augsburski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.
Google Scholar
Kwiatkowska, Maria Irena, Marek Kwiatkowski, i Krzysztof Wesołowski. Znane i nieznane. Rezydencje, ludzie, wydarzenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
Google Scholar
Kwiatkowski, Marek. „Biblioteka Stanisławowska na Zamku Królewskim”. Kronika Warszawy 4, nr 2 (1973): 61–78.
Google Scholar
Kwiatkowski, Marek. Łazienki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972.
Google Scholar
Kwiatkowski, Marek. „Mazowiecka grupa pałaców klasycystycznych”. Biuletyn Historii Sztuki 25, nr 2 (1963): 158–169.
Google Scholar
Kwiatkowski, Marek. Stanisław August, król-architekt. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1983.
Google Scholar
Kwiatkowski, Marek. Szymon Bogumił Zug, architekt polskiego oświecenia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971.
Google Scholar
Kwiatkowski. Marek. Wielka księga Łazienek. Warszawa: Prószyński i Spółka, 2000.
Google Scholar
Libicki, Piotr, i Marcin Libicki. Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu (obecne województwo mazowieckie). Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2009.
Google Scholar
Lorentz, Stanisław. Efraim Szreger, architekt polski XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
Google Scholar
Lorentz, Stanisław. Jabłonna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1961.
Google Scholar
Lorentz, Stanisław. „Materiały do historii kościoła Karmelitów Bosych na Krakowskim Przedmieściu”. Rocznik Warszawski 3 (1962): 26–74.
Google Scholar
Lorentz, Stanisław, i Andrzej Rottermund. Klasycyzm w Polsce. Warszawa: Arkady, 1984.
Google Scholar
Łoziński, Jerzy Z. Pomniki sztuki w Polsce, t. 3: Mazowsze i Podlasie. Warszawa: Arx Regia, 1999.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Architekt Stanisław Zawadzki w Rzymie. Realia – fascynacje – profity / The Architect Stanisław Zawadzki in Rome. Reality – Fascination – Benefits”. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 57, z. 3 (2012): 57–92.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Gmach koszar Kadeckich w Warszawie – dzieło architekta Stanisława Zawadzkiego”. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 54. z. 2 (2009): 3–16.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Karol Jestershein – nieznany «architekt kościoła pruszyńskiego»”. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 40, z. 2 (1995): 113–128.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. Kościół św. Benona w Warszawie. Nieznane karty z dziejów Bractwa Niemieckiego, zakonu redemptorystów i początków stołecznego przemysłu. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2008.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. Kościół w Krzyżanowicach. Fundacja Hugona Kołłątaja. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2011.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Kościół w Krzyżanowicach – modelowa świątynia katolickiego oświecenia w Polsce”. Wiek Oświecenia 23 (2007): 25–102.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Nowe oblicze oświeceniowej Warszawy – gmachy koszarowe projektowane przez Stanisława Zawadzkiego”. Biuletyn Historii Sztuki 81, nr 4 (2019): 601–626. https://doi.org/10.36744/bhs.631.
DOI: https://doi.org/10.36744/bhs.631
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Pałac w Walewicach i pałac w Małej Wsi, czyli rozważania o tym, jak w opinii potomnych uczeń zawłaszczył dzieła swego mistrza: Stanisława Zawadzkiego”. Sztuka i Kultura 3 (2015): 113–242.
DOI: https://doi.org/10.12775/SZiK.2015.006
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. Patron i jego budowniczy. Dzieje współpracy księcia Stanisława Poniatowskiego z architektem Stanisławem Zawadzkim. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2024.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Podążanie do źródeł: warszawska rezydencja all’antica księcia Stanisława Poniatowskiego”. W: Antyk w polskiej sztuce i kulturze artystycznej końca XVIII i w XIX wieku, redakcja Jerzy Malinowski, Grażyna Raj, 73–94. Warszawa: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, 2022.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Projektowana rezydencja Izabeli z Poniatowskich Branickiej w Łazienkach Królewskich w Warszawie”. Biuletyn Historii Sztuki 84, nr 3 (2022): 519–562. https://doi.org/10.36744/bhs.1234.
DOI: https://doi.org/10.36744/bhs.1234
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. Ulice Nowego Miasta. Warszawa: Veda, 1998.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Wzorniki architektoniczne doby klasycyzmu. Rozważania nad prospektywnym charakterem proponowanych rozwiązań”. Kwartalnik Historii i Kultury Materialnej 62, nr 4 (2014): 510–513.
Google Scholar
Mączyński, Ryszard. „Z działalności architekta Stanisława Zawadzkiego – pałac Wielopolskich w Warszawie”. Rocznik Warszawski 37 (2009–2012): 197–236.
Google Scholar
Migasiewicz Paweł, i Jakub Sito. „Warszawskie dzieło architektury à la française. Dzieje budowy i geneza fasady kościoła Karmelitów Bosych”. Biuletyn Historii Sztuki 83, nr 4 (2021): 883–921. https://doi.org/10.36744/bhs.1084.
DOI: https://doi.org/10.36744/bhs.1084
Google Scholar
Morawski, Zdzisław. Gdzie ten dom, gdzie ten świat. Warszawa: „Twój Styl”, 1997.
Google Scholar
Oleńska, Anna. „«Chciał pan podkomorzy mieć sielankę w naturze». Na Książęcem wśród podwarszawskich ogrodów księcia Kazimierza Poniatowskiego”. W: Elizeum – podziemny salon księcia dla przyjaciół i pięknych pań, redakcja Karol Guttmejer, 29–58. Warszawa: Miasto Stołeczne Warszawa, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, 2016.
Google Scholar
Orłowski, Bolesław. „Początki przepraw przez Wisłę”. W: Michał Czapski, Andrzej Niemierko, Janusz Rymsza, Warszawskie przeprawy mostowe przez Wisłę w ujęciu historycznym, 9–18. Warszawa: Fundacja Rozwoju Nauki w Zakresie Inżynierii Lądowej im. A. i Z. Wasiutyńskich, 2012.
Google Scholar
Ostrowska-Kębłowska, Zofia. Pałace wielkopolskie z okresu klasycyzmu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1970.
Google Scholar
Piękniewski, Jan Maciej. „Prace konserwatorskie przy odsłanianiu ściennych dekoracji malarskich w salach parteru pałacu w Dobrzycy”. Notatki Dobrzyckie 18 (1999): 3–4.
Google Scholar
Piękniewski, Jan Maciej. „Prace konserwatorskie przy odsłanianiu ściennych dekoracji malarskich w salach parteru pałacu w Dobrzycy”. Notatki Dobrzyckie 22 (2001): 55–56.
Google Scholar
Piękniewski, Jan Maciej. „Prace konserwatorskie przy odsłanianiu ściennych dekoracji malarskich w salach parteru pałacu w Dobrzycy”. Notatki Dobrzyckie 24 (2002): 63–64.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0172-2190(01)00082-5
Google Scholar
Piękniewski, Jan Maciej. „Renowacja wnętrz w pałacu w Dobrzycy”. Notatki Dobrzyckie 30 (2005): 19–16.
Google Scholar
Piękniewski, Jan Maciej. „Renowacja wnętrz pałacu w Dobrzycy”. Zabytki – Heritage 3, nr 5 (2006): 34–39.
Google Scholar
Piękniewski, Jan Maciej. „Zakończone prace konserwatorskie przy polichromiach sal pałacu w Dobrzycy”. Notatki Dobrzyckie 28 (2004): 1–2.
Google Scholar
Prałat, Emilian. „Smuglewiczowie w Śmiełowie”. W: Antyk w polskiej sztuce i kulturze artystycznej końca XVIII i w XIX wieku, redakcja Jerzy Malinowski, Grażyna Raj, 33–43. Warszawa: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata 2022.
Google Scholar
Przybylski, Apolinary. Ulice i mosty Warszawy (kartka z przeszłości). Warszawa: nakładem autora, 1936.
Google Scholar
Puppi, Lionello. Andrea Palladio. Milano: Electa Editrice, [1973].
Google Scholar
Putkowska, Jolanta. „Warszawskie podmiejskie rezydencje Kazimierza Poniatowskiego przy ulicy Książęcej”. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 54, z. 2 (2009): 17–40.
Google Scholar
Putkowska, Jolanta. Warszawskie rezydencje na przedmieściach i pod miastem w XVI–XVIII wieku. Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 2016.
Google Scholar
Rizzi, Alberto. Canaletto w Warszawie. Dzieła Bernarda Bellotta, zwanego Canalettem, w stolicy Stanisława Augusta. Tłumaczenie Katarzyna Jursz-Salvadori. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2006.
Google Scholar
Rizzi, Alberto. „Rewolucyjna interpretacja «Widoku Warszawy od strony Pragi» pędzla Bernarda Bellotta”. Tłumaczenie Mateusz Salwa. Almanach Muzealny 5 (2007): 173–186.
Google Scholar
Rottermund, Andrzej, „Fryderyk Albert Lessel (1767–1820)”. W: Tadeusz Stefan Jaroszewski, Andrzej Rottermund, Jakub Hempel, Fryderyk Albert Lessel, Henryk Ittar, Wilhelm Henryk Minter, architekci polskiego klasycyzmu, 69–133. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974.
Google Scholar
Rottermund, Andrzej. „Rozwój przestrzenny Warszawy”. W: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Seria nowa, t. 11: Miasto Warszawa, cz. 2: Nowe Miasto, redakcja Maria Kałamajska-Saeed, 36–106. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2001.
Google Scholar
Rottermund, Andrzej. „Rzymskie i warszawskie serie obrazów Bellotta. Geneza i chronologia”. W: Bernardo Bellotto. W 300. rocznicę urodzin malarza, redakcja Artur Badach, Magdalena Królikiewicz, 43–64.Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 2022.
Google Scholar
Rottermund, Andrzej. Zamek Warszawski w epoce oświecenia. Rezydencja monarsza, funkcje i treści. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 1989.
Google Scholar
Skuratowicz, Jan. Pałac w Dobrzycy. Dobrzyca: Muzeum Zespół Pałacowo-Parkowy w Dobrzycy, 2006.
Google Scholar
Smoleński, Władysław. Komisja Boni Ordinis warszawska (1765–1789). Warszawa: Towarzystwo Miłośników Historii, 1913.
Google Scholar
Sroczyńska, Krystyna, i Jadwiga Jaworska. Widoki Zamku Królewskiego w Warszawie. Materiały ikonograficzne w malarstwie, rysunku i grafice (1581–1939). Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985.
Google Scholar
Sterner, Wacław. Mosty Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Techniczne, 1960.
Google Scholar
Strzałko, Maria, i Róża Kąsinowska. Klasycyzm w Wielkopolsce. Dwory i pałace / Classicism in Wielkopolska. Manor Houses and Palaces. Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, 2008.
Google Scholar
Tatarkiewicz, Władysław. „Wiadomości o pracach Dominika Merliniego”. Rocznik Historii Sztuki 1(1956): 369–423.
Google Scholar
Wallis, Mieczysław. Canaletto – malarz Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1954.
Google Scholar
Wanat, Benignus Józef. Zakon karmelitów bosych w Polsce. Klasztory Karmelitów i Karmelitanek Bosych 1605–1975. Kraków: Wydawnictwo OO. Karmelitów Bosych, 1979.
Google Scholar
Waniewska, Janina. „Portrety rodziny Walickich”. Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie 20 (1976): 121–211.
Google Scholar
Wątroba, Przemysław. „Gmach zamkowej biblioteki Stanisława Augusta w świetle rysunków z Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie”. W: Splendor i wiedza. Biblioteka królewska Stanisława Augusta. Eseje, redakcja Alina Dzięcioł, Tomasz Jakubowski, 55–70. Warszawa: Arx Regia, 2022.
Google Scholar
Wundram, Manfred, Thomas Pape, i Paolo Marton. Andrea Palladio 1508–1580. Architect Between the Renaissance and Baroque. Köln: Benedikt Taschen Verlag, 2008.
Google Scholar
Zahorski, Andrzej. „Komisja Dobrego Porządku – Komisja Boni Ordinis”. W: Dzieje Warszawy, t. 2: Warszawa w latach 1526–1795, redakcja Andrzej Zahorski, 360–364. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.
Google Scholar
Zahorski, Andrzej. „Rozwój przestrzenny Warszawy”. W: Dzieje Warszawy, t. 2: Warszawa w latach 1526–1795, redakcja Andrzej Zahorski, 296–331. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.
Google Scholar
Zahorski, Andrzej. „Wielka reforma ustroju miejskiego Warszawy”. W: Dzieje Warszawy, t. 2: Warszawa w latach 1526–1795, redakcja Andrzej Zahorski, 364–379. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.
Google Scholar
Zieliński, Jarosław. Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Śródmieście historyczne, t. 7: Krakowskie Przedmieście. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001.
Google Scholar
Zieliński, Jarosław. Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Śródmieście historyczne, t. 10: Mackiewicza–Mazowiecka. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2004.
Google Scholar
Żabicki, Jacek. Leksykon zabytków architektury Mazowsza i Podlasia. Warszawa: Arkady, 2010.
Google Scholar
Autorzy
Ryszard Mączyńskiryszard.maczynski@gmail.com
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-2961-1329
Dr hab. Ryszard Mączyński, prof. UMK, historyk sztuki, kierownik Katedry Historii Sztuki i Kultury na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autor książek i artykułów o szerokim zakresie tematycznym, obejmującym przede wszystkim historię architektury, rzeźby i malarstwa, a także życia muzycznego i teatralnego czasów nowożytnych. Opublikował m.in.: Nowożytne konfesje polskie. Artystyczne formy gloryfikacji grobów świętych i błogosławionych w dawnej Rzeczypospolitej (2003), Zespoły architektoniczne Collegium Regium i Collegium Nobilium warszawskich pijarów 1642–1834 (2010), Muzyka i teatr. W kręgu kultury zakonnej Warszawy XVII–XIX wieku (2018), Ignacego Potockiego zabawy architekturą. Refleksje nad autorskim jego dziełem z zakresu myśli o sztuce (2024).
Statystyki
Abstract views: 57PDF downloads: 37
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
Od numeru 1/2019 do 4/2022 stosowaliśmy licencję CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Ryszard Mączyński, Nowe oblicze oświeceniowej Warszawy – gmachy koszarowe projektowane przez Stanisława Zawadzkiego , Biuletyn Historii Sztuki: Tom 81 Nr 4 (2019): numer zwykły
- Ryszard Mączyński, Dorobek badawczy Marka Kwiatkowskiego , Biuletyn Historii Sztuki: Tom 81 Nr 3 (2019): Numer dedykowany prof. Markowi Kwiatkowskiemu
- Ryszard Mączyński, Projektowana rezydencja Izabeli z Poniatowskich Branickiej w Łazienkach Królewskich w Warszawie , Biuletyn Historii Sztuki: Tom 84 Nr 3 (2022)
- Ryszard Mączyński, Pijar Łukasz Ziemecki, autor polichromii w Rzeszowie i Łowiczu. Życie i twórczość malarza w świetle źródeł archiwalnych , Biuletyn Historii Sztuki: Tom 86 Nr 2 (2024)