Piosenka religijna na festiwalu Sacrosong w latach 1969–1978
Abstrakt
Festiwal Pieśni i Piosenki Religijnej Sacrosong (1969–1999) powstał w czasie, gdy stopniowo wchodziły w życie postanowienia Soboru Watykańskiego II, a wśród nich to dotyczące otwierania Kościoła katolickiego na nowe formy ewangelizacji. Równocześnie olbrzymią popularność w świecie zyskiwała muzyka rockandrollowa. Znalazła ona entuzjastów także wśród muzyków chrześcijańskich, którym rockowe brzmienia posłużyły do przekazywania treści religijnych. Lata 60. XX wieku to również czas, w którym znacząco wzrosło zainteresowanie gatunkiem piosenki, której w twórczości religijnej dały wyraz m.in. utwory francuskiego jezuity Aimé Duvala.
Pomimo trudnej sytuacji społeczno-politycznej PRL, zarówno moda na muzykę młodzieżową jak i na piosenkarstwo religijne bardzo szybko dotarły do grona zainteresowanych. Pierwszą sceną dla repertuaru religijnego w Polsce był festiwal Sacrosong, który w założeniach miał nie tylko sprzyjać powstawaniu i promocji nowych utworów w języku polskim, lecz również angażować w działalność religijną środowisko artystów i młodzież i w ten sposób przeciwdziałać ateizacji społeczeństwa.
W ciągu trzydziestu lat podczas ogólnopolskich Sacrosongów można było usłyszeć zarówno piosenki konkursowe, jak i pieśni, kantaty czy oratoria powstałe na zamówienie organizatorów. Wydarzeniom muzycznym towarzyszyły spektakle teatralne, wystawy, wieczory poezji, konferencje i dyskusje. W jury konkursu zasiadały takie osobistości, jak Wojciech Kilar czy Stefan Kisielewski, muzykę na zamówienie pisali m.in. Jerzy Bauer, Marian Sawa, a teksty – Roman Brandstaetter, Ernest Bryll czy ks. Jan Twardowski.
Artykuł porusza zagadnienia dotyczące historii Sacrosongów, repertuaru oraz społecznej i kulturotwórczej roli tego wydarzenia. Całości dopełniają refleksje związane z samym gatunkiem „głównej bohaterki” festiwalu – piosenki religijnej.
Słowa kluczowe:
festiwal, muzyka religijna, piosenka religijna, popularna muzyka chrześcijańska, PRL, Sacrosong, II Sobór WatykańskiBibliografia
„Barka – ulubiona pieśń Jana Pawła II, historia pieśni”. Rozmowa z ks. Stanisławem Schmidtem, http://www.kuria.pijarzy.pl/polecamy/w_wolnym_czasie/czy_wiesz_ze.../%22barka%22_-_ulubiona_piesn_jana_pawla_ii,_historia_piesni_d7353_pol.html, dostęp 18 I 2021.
Google Scholar
Bauer, Jerzy. „Katalog utworów”, http://jerzybauer.com/pl/katalog-utworow/, dostęp 15 I 2021.
Google Scholar
Blachnicki, Franciszek. „Piosenka religijna a ewangelizacja”. Katecheta 14, nr 5 (1970): 195–199.
Google Scholar
Danielewicz, Małgorzata. „Oazowa piosenka religijna. Struktura, funkcja, ideologia”. Praca magisterska, Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1991.
Google Scholar
Głuchowski, Piotr i Jacek Hołub. Ojciec Tadeusz Rydzyk. Imperator. Warszawa: Agora, 2013.
Google Scholar
Gołubiew, Antoni. „Święto stworzenia świata”. Tygodnik Powszechny 12, nr 7 (1958): 1–2.Góra, Jan. „Historia moich starań o to, by lud śpiewał”, https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TA/TAL/by_lud_spiewal.html, dostęp 6 XI 2020.
Google Scholar
Gradowski, Mariusz. Big beat. Style i gatunki polskiej muzyki młodzieżowej (1957–1973). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2018.
Google Scholar
Kantorski, Leon. „Beat w parafii”. Znak 192, nr 6 (1970): 759–765. Kolasa, Krzysztof. „Festiwal Piosenki Religijnej «Sacrosong ’69» w Łodzi «na cenzurowanym»”. W: W kręgu kultury PRL. T. 3, Muzyka. Rodzaje i style, red. Karolina Bittner, Dorota Skotarczak, 149–164. Poznań: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Instytut Historii UAM, 2017.
Google Scholar
Małachowska, Ewelina. „Sacrosong ‘71”. CzasyPismo O historii Górnego Śląska 5, nr 1 (2014): 22–29.
Google Scholar
Mazurczyk, Bogumił. „Śląski Sacrosong”. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 27/28 (1994–95): 415–424.
Google Scholar
Palusiński, Jan. „Sacrosong. Festiwal – święto – obrzęd”. Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL 6, nr 3 (1993): 248–261.
Google Scholar
Poźniak, Grzegorz. „Msza beatowa «Pan przyjacielem moim» Katarzyny Gärtner w kontekście swojej epoki”. W: Unisono w wielogłosie. T. 2,W kręgu nazw i wartości, red. Radosław Marcinkiewicz, 227–236. Sosnowiec: Wydawnictwo GAD Records, 2011.
Google Scholar
Poźniak, Grzegorz. „Piosenka religijna w badaniach muzykologicznych w Polsce”. W: Konteksty piosenki religijnej. Norbert Blacha in memoriam, red. Grzegorz Poźniak, 11–20. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013.
Google Scholar
Poźniak, Grzegorz. „Popularna muzyka chrześcijańska. Próba zdefiniowania”. Liturgia Sacra. Liturgia – Musica – Ars 14, nr 1 (2008): 127–134.
Google Scholar
Poźniak, Grzegorz. Popularna muzyka chrześcijańska w Polsce. Teologiczno-muzykologiczne spojrzenie. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2009.
Google Scholar
Przybysz, Milena. Wyspy wolności. Duszpasterstwo akademickie w Łodzi 1945–1989. Łódź: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008.
Google Scholar
Ruchlewski, Przemysław. „Działania Służby Bezpieczeństwa podczas toruńskiego festiwalu «Sacrosong 73»”. W: Diecezja Chełmińska w czasach komunizmu (1945–1990), red. Wojciech Polak, Waldemar Rozynkowski, Jan Sziling. T. 1, 309–338. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum, 2008.
Google Scholar
Szarek, Jarosław. „Służba Bezpieczeństwa wobec IV Festiwalu Piosenki Religijnej «Sacrosong-72»”. W: Kościół w godzinie próby (1945–1989). Nieznane dokumenty i świadectwa, red. Tomasz Balon-Mroczka, Jarosław Szarek, 341–353. Kraków: Rafael, 2006.
Google Scholar
Tracz, Bogusław. „O związkach Kościoła katolickiego z twórcami kultury w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Zapis wykładu Eryka Sztekkera wygłoszonego 24 X 1985 roku na kursie dla dyrektorów wydziałów do spraw wyznań”. Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej 33, nr 1 (2019): 494–521.
Google Scholar
Trzciński, Tomasz. „Krótka historia chrześcijańskiej muzyki rockowej – czyli od psychodelii do Chrystusa”, http://meakultura.pl/artykul/krotka-historia-chrzescijanskiej-muzyki-rockowej-czyli-od-psychodelii-do-chrystusa-2284, dostęp 10 XI 2020.
Google Scholar
Turner, Steve. Głód niebios. Rock & roll w poszukiwaniu zbawienia, przekł. Tomasz Bieroń. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1997.
Google Scholar
Wiśniewski, Piotr. „Piosenka religijna”. W: Encyklopedia katolicka, red. Edward Gigilewicz. T. 15, 621–622. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2011.
Google Scholar
Wojczuk, Grażyna. „Sacrosong jako nowe zjawisko w polskiej kulturze religijnej ostatnich dziesięcioleci”. W: Dramat i teatr sakralny, red. Irena Sławińska, Wojciech Kaczmarek, Waldemar Sulisz, Maria Barbara Stykowa, 209–217. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1988.
Google Scholar
Wojczuk, Grażyna. „Sacrosong. Geneza i rozwój na przykładzie dwóch wybranych Sacrosongów: łódzkiego i krakowskiego”. Roczniki Humanistyczne 31, nr 1 (1983): 85–208.
Google Scholar
Ziemiański, Stanisław. „Kompozytor i nowa pieśń kościelna”. W: Śpiew wiernych w odnowionej liturgii, red. Remigiusz Pośpiech, Piotr Tarlinski. Opole: Wydawnictwo św. Krzyża, 1993.
Google Scholar
Ziemiański, Stanisław. „Pieśni i piosenki religijne”. W: Polska muzyka religijna – między epokami i kulturami, red. Krystyna Turek, Bogumiła Mika, 114–130. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006.
Google Scholar
Autorzy
Barbara ŚnieżekInsytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0001-5392-8951
Statystyki
Abstract views: 708PDF downloads: 269
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Barbara Śnieżek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Barbara Śnieżek, Muzyczne aspekty pieszej pielgrzymki Władysława Reymonta na Jasną Górę , Muzyka: Tom 64 Nr 2 (2019)
- Barbara Śnieżek, Frédéric Chopin: „Trois Fugues de Luigi Cherubini mises en partition de piano”. Fac-similé et transcription présentés par Jean-Jacques Eigeldinger, Paris 2017 , Muzyka: Tom 63 Nr 4 (2018)
