Muzyka ludowa po obu stronach Tatr – podobieństwa, różnice, związki, kierunki oddziaływań

Zbigniew Przerembski


Uniwersytet Wrocławski (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-1871-8331

Abstrakt

Od ostatnich dekad XIX w. w kręgach odwiedzających Tatry i Podhale przedstawicieli elit artystycznych, literackich i naukowych zaczęto zwracać uwagę na kulturę góralską, w tym muzyczną, z jej specyfiką. Zainteresowanie to wzrosło w dwudziestoleciu międzywojennym. Ugruntowało się złudne przekonanie o dawnym rodowodzie góralskiej kultury ludowej, w tym folkloru. Rozpowszechniło się nawet przekonanie, iż pod Tatrami, dzięki wielowiekowej izolacji geograficznej i kulturowej regionu, przetrwały dawne cechy polskiej kultury. Tego rodzaju poglądy odnosiły się też do muzyki ludowej. Studia nad źródłami pieśni podhalańskich przyczyniły się jednak do zmiany poglądów w tej kwestii. Przyjęto, że odrębność podhalańskiej muzyki góralskiej od muzyki ludowej z innych polskich regionów wynika z pogranicznego położenia tego regionu i przenikania się elementów różnych kultur narodowych i regionalnych, nie zaś z jakiejś szczególnej archaiczności folkloru podhalańskiego. W odniesieniu do bezpośrednio graniczącego z Podhalem słowackiego Liptowa wpływy w zakresie folkloru muzycznego były obustronne. Pieśń i muzyka góralska na Podhalu do ostatniej ćwierci XIX w. miała wiele wspólnych cech z folklorem muzycznym innych regionów Polski (zwłaszcza Małopolski), później, początkowo głównie pod wpływem jej zewnętrznych miłośników,  zaczęła się upodobniać do słowackiej z Liptowa. Dotyczy to w największym stopniu Skalnego Podhala.


Słowa kluczowe:

podhalańska muzyka góralska, folklor polski

Pobierz


Opublikowane
2018-07-02

Cited By / Share

Przerembski, Z. (2018). Muzyka ludowa po obu stronach Tatr – podobieństwa, różnice, związki, kierunki oddziaływań. Muzyka, 63(2), 43–58. https://doi.org/10.36744/m.532

Autorzy

Zbigniew Przerembski 

Uniwersytet Wrocławski Polska
https://orcid.org/0000-0002-1871-8331

Statystyki

Abstract views: 362
PDF downloads: 468


Licencja

Prawa autorskie (c) 2018 Muzyka

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.

Do zeszytu 3/2022 włącznie artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.