Relacja ciało–instrument w tradycyjnej grze skrzypcowej
Ewa Dahlig-Turek
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-1895-8594
Abstrakt
Artykuł podejmuje kwestię wpływu relacji ciało–instrument na kształtowanie się techniki gry skrzypcowej w kulturze tradycyjnej. Na podstawie badań terenowych oraz źródeł historycznych autorka wskazuje na trwałość dawnych form gry i ich potencjał jako źródła wiedzy o pierwotnym idiomie skrzypcowym. Wskazuje, że ergonomia ruchu, budowa instrumentu oraz funkcja muzyki w kulturze lokalnej wspólnie determinują sposób gry i dowodzi, że archaiczne formy wykonawcze przetrwały w praktyce ludowej jako reliktowe lecz funkcjonalne idiomy techniki skrzypcowej.
Słowa kluczowe:
tradycyjna gra skrzypcowa, ergonomia, ciało–instrument, aparat gry, historia skrzypiec, idiom skrzypcowy, uchwyt smyczkaBibliografia
Bielawski, Ludwik. Czas w muzyce i kulturze. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2015.
Google Scholar
Boyden, David D. Dzieje gry skrzypcowej od początków do roku 1761 oraz jej związek ze skrzypcami i muzyką skrzypcową, przekł. Helena Dunicz-Niwińska, Ewa Gabryś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1980.
Google Scholar
Cyr, Mary. „Violin Playing in Late Seventeenth-Century England: Baltzar, Matteis, and Purcell”. Performance Practice Review 8, nr 1 (1995): 54–66.
Google Scholar
Dahlig, Ewa. „Człowiek – instrument – muzyka i poziomy czasu”. Muzyka 42, nr 2 (1997): 43–56.
Google Scholar
Dahlig, Ewa. Ludowa gra skrzypcowa w Kieleckiem. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1990.
Google Scholar
Dahlig, Ewa. Ludowe instrumenty skrzypcowe w Polsce. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2001.
Google Scholar
Dahlig-Turek, Ewa. „Tradycyjna gra skrzypcowa. Kreatywność w gorsecie norm i ograniczeń”. W: Muzykolog wobec instrumentu muzycznego, red. Krzysztof Rottermund, 53–66. Poznań: Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego, 2020 (= Studia Musicologica Calisiensia 2).
Google Scholar
Grozdew-Kołacińska, Weronika. „Muzyka tradycyjna, śpiew tradycyjny, taniec tradycyjny. Próba konfrontacji terminów z rzeczywistością zastaną”. W: Raport o stanie tradycyjnej kultury muzycznej, red. Weronika Grozdew-Kołacińska, 40–47. Warszawa: Instytut Muzyki i Tańca, 2014.
Google Scholar
Luisi, Dario. „Wie man die Violin halten, und den Bogen führen müsse”. Posizione e tenuta del violino e dell’arco dall’inizio del XVII alla fine del XVIII secolo. Praca magisterska, Graz: Universität für Musik und darstellende Kunst, 2009.
Google Scholar
Riedo, Christoph. „How Might Arcangelo Corelli Have Played the Violin?”. Music in Art 39, nr 1–2 (2014): 103–118. Roger North on Music. Red. John Wilson. London: Novello and Company, 1959.
Google Scholar
Strajnar, Julijan. Citira. Udine–Trieste: Edizioni della Laguna, 1988.
Google Scholar
Tomasik, Sławomir. Korekta aparatu gry skrzypka. Kraków: Wydawnictwo Akademii Muzycznej w Krakowie, 2017.
Google Scholar
Wilk, Piotr. „The Violin Technique of Italian Solo Sonata”. Musica Iagellonica 5 (2011): 163–207.
Google Scholar
Wroński, Tadeusz. Zagadnienia gry skrzypcowej. T. 1–4. Kraków: PWM, 2015.
Google Scholar
Autorzy
Ewa Dahlig-TurekInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0003-1895-8594
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Ewa Dahlig-Turek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Ewa Dahlig-Turek, Morfologia „rytmów polskich” w „Mazowszu Polnym” Oskara Kolberga w świetle badań z zastosowaniem Music Information Retrieval , Muzyka: Tom 66 Nr 4 (2021)
- Ewa Dahlig-Turek, Anna Matuszewska, Craig Sapp, Kolekcja EsAC. Zarys historyczny genezy, nowe zasoby muzyczne i innowacyjne rozwiązania techniczne , Muzyka: Tom 70 Nr 4 (2025)
