Miejsce nadziei: O najnowszej poezji Serhija Żadana

Wiera Meniok

doi:10.36744/k.4443

Place of Hope

On the Most Recent Poetry by Serhiy Zhadan

Peer-reviewed article, Submitted 6.05.2025, Accepted 1.10.2025

Wiera Meniok

polcentrum@gmail.com
Zakład Literatury Powszechnej i Polonistyki, Uniwersytet w Drohobyczu (Ukraine)
https://orcid.org/0000-0003-2573-3078

DOI: https://doi.org/10.36744/k.4443

Abstract

The author considers the poetry of Serhiy Zhadan written after the unleashing of Russian aggression in Ukraine. The warp of the essay consists of poems originating from Zhadan’s first “wartime” volume – The Life of Mary (2015), and from the most recent volume: Skrypnykówka (2023; Polish edition 2025). The title relates to the first Ukrainian spelling, introduced in 1928 in Kharkiv, by Mykola Skrypnyk. His surname gave rise to the term “skrypnykovka” (or Kharkiv spelling), which symbolically returns in Zhadan’s poems and his most recent prose – Arabesque (2024), intentionally echoing the title of a story by Khvylovy: written a hundred years ago it gave rise to an urban text from Ukrainian Kharkiv, which now, despite the war, is continued by Zhadan. The axis of the conceptual-interpretation essay is composed of the affinityof Zhadan’s poems with the language of poetry by Rilke, Celan, Milosz, and Ficowski and Schulz. Zhadan’s poetry, written in the course of a war, is interpreted as an anthropological and metaphorical personification of catastrophe and, above all, as a place of hope.

Keywords:

Serhiy Zhadan, Skrypnykówka, Bohdan Zadura, Rainer Maria Rilke, Paul Celan

References

wierszy wolnych z Ukrainy. Tłum. B. Zadura. Biuro Literackie, 2022.
Google Scholar

Celan, Paul. Psalm i inne wiersze. Tłum. R. Krynicki. Wydawnictwo a5, 2012.
Google Scholar

Celan, Paul. Svitlotysk. Tłum. S. Zhadan. Knyhy – ХХІ, 2014.
Google Scholar

Ficowski, Jerzy. Odczytanie popiołów. Pogranicze, 2003.
Google Scholar

Franaszek, Andrzej. Miłosz. Biografia. Znak, 2011.
Google Scholar

Meniok, Wiera. „Artyści walczą.” Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, nr 1–2, 2022: 261–268.
Google Scholar

Meniok, Wiera. „Zmierzch u Schulza i jego (Schulza) cień u Żadana.” Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, nr 1–2, 2019: 295–302.
Google Scholar

Miłosz, Czesław. Wiersze wszystkie. Znak, 2011.
Google Scholar

Próchniak, Paweł. Promieniowanie tła. Szkice o wierszach i czytaniu. Czarne, 2020.
Google Scholar

Rilke, Rainer Maria. Poezje nowe. Poezji nowych część wtóra. Życie Maryi. Tłum. A. Lam. Dom Wydawniczy Elipsa, 2010.
Google Scholar

Rilke, Rainer Maria. Poezje. Tłum. W. Hulewicz. C&T Editions, 1995.
Google Scholar

Rilke, Rainer Maria. Vybrani virshi v perekladakh Mykoly Bazhana ta inshykh poetiv. A-BA-BA-HA-LA-MA-HA, 2023.
Google Scholar

Schulz, Bruno. Opowiadania. Wybór esejów i listów. Oprac. J. Jarzębski. Zakład Narodowy im. Ossolińskich,1989.
Google Scholar

Zadura, Bohdan. „Jedno pytanie zamiast rozmowy z Serhijem Żadanem.” Biuro Literackie, January 22, 2025.https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/wywiady/jedno-pytanie-zamiast-rozmowy-z-serhijem-zadanem/.
Google Scholar

Zhadan, Serhiy. „Piyat’ imen pols’koyi poeziyi. Vybir Serhiya Zhadana.” Nova Polshcha, August 30, 2020. https://novapolshcha.pl/article/pyat-imen-polskoyi-poeziyi-vibir-sergiya-zhadana/.
Google Scholar

Zhadan, Serhiy. Antena. Meridian Czernowitz, 2018.
Google Scholar

Zhadan, Serhiy. Arabesky. Meridian Czernowitz, 2024.
Google Scholar

Zhadan, Serhiy. Psalom aviatsiyi. Meridian Czernowitz, 2021.
Google Scholar

Zhadan, Serhiy. Skrypnykivka. Meridian Czernowitz, 2023.
Google Scholar

Zhadan, Serhiy. Spysok korabliv. Meridian Czernowitz, 2020.
Google Scholar

Zhadan, Serhiy. Tampliyery. Meridian Czernowitz, 2016.
Google Scholar

Zhadan, Serhiy. Zhyttia Maryi. Meridian Czernowitz, 2015.
Google Scholar

Żadan, Serhij. „Artysta w czasach wojny – Schulz utracony i ocalony.” Tłum. B. Zadura. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, nr 1–2, 2023: 303–306.
Google Scholar

Żadan, Serhij. „Schulz: widzenia i echa.” Tłum. W. Meniok. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, nr 4, 2021: 22–25.
Google Scholar

Żadan, Serhij. Antena. Tłum. B. Zadura. Warstwy, 2020.
Google Scholar

Żadan, Serhij. Drohobycz. Tłum. J. Podsiadło. PIW, 2018.
Google Scholar

Żadan, Serhij. Historia kultury początku stulecia i inne wiersze. Tłum. B. Zadura. Biuro Literackie, 2022.
Google Scholar

Żadan, Serhij. Skrypnykówka. Tłum. B. Zadura. Biuro Literackie, 2025.
Google Scholar

Żadan, Serhij. W mieście wojna. Tłum. M. Petryk, wstęp W. Meniok. Czarne, 2024.
Google Scholar

Download

pdf (Język polski)

Published

2025-12-17

Cited by

Meniok, W. (2025) “Place of Hope: On the Most Recent Poetry by Serhiy Zhadan”, Konteksty, 350(3), pp. 39–47. doi: 10.36744/k.4443.

Authors

Wiera Meniok
polcentrum@gmail.com
Zakład Literatury Powszechnej i Polonistyki, Uniwersytet w Drohobyczu Ukraine
https://orcid.org/0000-0003-2573-3078

Wiera Meniok – literaturoznawczyni, eseistka, tłumaczka. Pracuje w Zakładzie Literatury Powszechnej i Polonistyki Uniwersytetu w Drohobyczu, gdzie kieruje Polonistycznym Centrum Naukowo-Informacyjnego im. Igora Menioka. Inicjatorka i dyrektorka Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu, prezeska Fundacji „Muzeum i Festiwal Brunona Schulza”. Członkini rad redakcyjnych pism „Konteksty”, „Tekstualia”, „Schulz/Forum”. Przełożyła na język ukraiński m.in. Szkice krytyczne Brunona Schulza. Trzykrotna stypendystka programu Gaude Polonia. Odznaczona nagrodą „Zasłużona dla Kultury Polskiej” (2012), brązowym medalem Gloria Artis (2024) oraz nagrodą Karpacka Europa Wspólnych Wartości przyznaną przez Forum Europa–Ukraina (2020); otrzymała także odznaczenie „Za dobrą sprawę” Lwowskiej Kapituły Orderu „Ji” (2009).