Johann Georg Triegler (Trigler): częściowo zapomniany uczony z przełomu XVI i XVII wieku, były właściciel kolekcji chansons skompilowanej dla Beatrycze Aragońskiej
Abstrakt
Pod koniec lat sześćdziesiątych lub na początku lat siedemdziesiątych XV w. dla księżniczki aragońskiej Beatrycze sporządzono rękopis, znany obecnie pod nazwą „Mellon Chansonnier”. Beatrycze zabrała go ze sobą do Europy Środkowej, gdzie przybyła w związku z poślubieniem w 1476 r. króla węgierskiego Macieja Korwina. Po jego śmierci, w 1491 r., poślubiła Władysława Jagiellończyka, króla Czech i Węgier, jednak to drugie małżeństwo zostało uznane przez papieża za niezgodne z prawem i w 1501 r. Beatrycze powróciła do Neapolu. Rękopis bez wątpienia został jednak w Europie Środkowej, gdyż w 1609 r. muzyk Matthaeus Roth z Kłodzka podarował go Johannowi Georgowi Trieglerowi, uczonemu działającemu głównie na Morawach i Górnym Śląsku, znanemu z niemieckiego przekładu średniowiecznego traktatu De Sphera (wyd. 1614). Triegler zmarł przed 1622 r. – w czeskich bibliotekach zachowały się cztery druki pochodzące z jego księgozbioru. Nie jest nadal jasne, co stało się z Mellon Chansonnier bezpośrednio po śmierci uczonego, jednak później stał się on własnością Josepha Vitty (1860–1942). W 1939 r. został kupiony na aukcji w Londynie przez Paula Mellona, który podarował go Uniwersytetowi Yale.
Słowa kluczowe:
Mellon Chansonnier, Beatrycze Aragońska, Johann Georg Triegler, Matthaeus RothBibliografia
Benthem, Jaap van. ‘Concerning Johannes Tinctoris and the Preparation of the Princess’s Chansonnier.’ Tijdschrift van de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis 32 (1982): 24–29.
DOI: https://doi.org/10.2307/938682
Google Scholar
Bezombes, Renaud, ed. Joseph Vitta. Passion de collection. Paris: Somogy Editions d’Art, 2014.
Google Scholar
Bohn, Emil. Die musikalischen Handschriften des XVI. und XVII. Jahrhunderts in der Stadtbibliothek zu Breslau. Ein Beitrag zur Geschichte der Musik im XVI. und XVII. Jahrhundert. Breslau: Julius Hainauer, 1890.
Google Scholar
Bohn, Emil. Bibliographie der Musik-Druckwerke bis 1700 welche in der Stadtbibliothek, der Bibliothek des Academischen Instituts fur Kirchenmusik und der Koniglichen und Universitats- Bibliothek zu Breslau aufbewahrt werden. Ein Beitrag zur Geschichte der Musik im XV., XVI., und XVII. Jahrhundert. Berlin: Albert Cohn, 1883.
Google Scholar
Bukofzer, Manfred F. ‘The Mellon Chansonnier.’ The Yale University Library Gazette 15, no. 2 (1940): 25–28.
Google Scholar
Bukofzer, Manfred F. ‘An Unknown Chansonnier of the 15th Century (The “Mellon Chansonnier”).’ The Musical Quarterly 28, no. 1 (1942): 14–49.
DOI: https://doi.org/10.1093/mq/XXVIII.1.14
Google Scholar
Dokoupil, Vladislav. Dějiny moravskych klašternich knihoven ve spravě Universitni knihovny v Brně, Brno: Musejní spolek, 1972.
Google Scholar
Dvorský, František, ed. ‘Dopisy Karla st. z Žerotína 1591–1610.’ Prague: Kommisse Královské české společnosti nauk, 1904 (= Archiv česky 27).
Google Scholar
Erler, Georg. Die jungere Matrikel der Universitat Leipzig, 1559–1809 als Personen- und Ortsregister bearbeitet und durch Nachtrage aus den Promotionslisten erganzt. Vol. 1, Die Immatrikulationen vom Wintersemester 1559 bis zum Sommersemester 1634. Leipzig: Universität Leipzig, 1909.
Google Scholar
Faltičko, Josef. Panstvi Kolštejn (Branna) 1313–1621. Diploma thesis (University of Olomouc, 2020).
Google Scholar
Frank, Karl Friedrich von. Standeserhebungen und Gnadeakte fur das Deutsche Reich und die Osterreichischen Erblande bis 1806. Vol. 5. Schloss Senftenegg: Selbstverlag, 1974.
Google Scholar
Gancarczyk, Paweł and Lenka Hlávková. ‘The Lviv Fragments and Missa L’homme armé sexti toni. Questions on Early Josquin Reception in Central Europe.’ Tijdschrift van de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis 67 (2017): 139–161.
Google Scholar
Haas, Antonín. Menši fondy a sbirky různe provenience. Archiv Žerotinsko-Vrbensky. Listiny a listy z let 1497–1624. Prague: Zemský národní výbor, 1948.
Google Scholar
Holý, Martin. Ve službach šlechty. Vychovatele nobility z českych zemi (1500–1600). Prague: Historický ústav, 2011.
Google Scholar
Maňas, Vladimír. Nicolaus Zangius. Hudebnik přelomu 16. a 17. stoleti. Na stopě neznamemu. Brno: Masaryk University, 2020.
DOI: https://doi.org/10.5817/CZ.MUNI.M210-9717-2020
Google Scholar
Martínek, Jan. ‘Zpráva o studiu humanistických bohemik v Rakousku.’ Listy filologicke 91 (1968): 303–312.
Google Scholar
Perkins, Leeman L. ‘The Mellon Chansonnier as a Central European Source.’ In: Musica antiqua Europae Orientalis. Acta scientifica congressus. Vol. 6, 651–667. Bydgoszcz: Filharmonia Pomorska im. Ignacego Paderewskiego, 1982.
Google Scholar
Perkins, Leeman L. and Howard Garey, eds. The Mellon Chansonnier. New Haven‒London: Yale University Press, 1979.
Google Scholar
Pumprla, Václav. Soupis starych tisků ve Vědecke knihovně v Olomouci. Vol. 5. Olomouc: Státní vědecká knihovna, 1987.
Google Scholar
Racek, Jan. Kryštof Harant z Polžic a jeho doba. III. Dil, čast prvni: Dilo literarni a hudebni. Brno: Universita J.E. Purkyně v Brně, 1973.
Google Scholar
Sachs, Curt. Musik und Oper am kurbrandenburgischen Hof. Berlin: Julius Bard, 1910.
Google Scholar
Tardy, Lajos. Beyond the Ottoman Empire. 14th–16th Century Hungarian Diplomacy in the East, trans. János Boris. Szeged: Universitas Szegediensis de Attila József Nominata, 1978.
Google Scholar
Truhlář, Antonín, Karel Hrdina and Josef Hejnic, Rukověť humanistickeho basnictvi v Čechach a na Moravě. Vol. 2, Č‒J. Prague: Academia, 1966.
Google Scholar
Vobr, Jaromír. Česke tisky Moravske zemske knihovny v Brně a jihomoravskych klašternich knihoven z let 1501–1800. Brno: Moravská zemská knihovna, 2005.
Google Scholar
Zukal, Josef. Slezske konfiskace 1620–1630. Pokutovani provinile šlechty v Krnovsku, Opavsku a Osoblažsku po bitvě bělohorske a po vpadu Mansfeldově. Prague: Česká akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění, 1916.
Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 222PDF downloads: 153
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Vladimír Maňas
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku w „Muzyce” przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Artykuły w zeszytach od 2018/1 do 2022/3 publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Muzyce”, zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
