Che cos’è la poesia?

Dariusz Czaja

doi:10.36744/k.4626

Che cos’è la poesia?

Not reviewed, Submitted 8.09.2025, Accepted 1.10.2025

Dariusz Czaja

dariusz.czaja61@gmail.com
Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Jagielloński (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-8627-1415

DOI: https://doi.org/10.36744/k.4626

Abstract

An attempt at a philosophical and anthropological reflection on the essence of the poetic word. The author consciously situates his arguments beyond recognitions on the subject of poetry, to be found in routine philological and literary studies reflection. By referring to the philosophy of Karl Jaspers, Hans-Georg Gadamer, and Owen Barfield he indicates predominantly the cognitive and existential dimension of the poetic word. In doing so Dariusz Czaja demonstrates that contrary to colloquial notions poetry is not “dark speech”, a refined ornament of language, but a fully-fledged form of cognition. Moreover, the poetic word – sole, idiomatic, and irreplaceable – is exceptional. Extraordinarily, by indicating reality beyond itself (by aiming at the non-verbal world) it does not lose its substantial capacity and indicates itself. In other words: after fulfilling its referential function the poetic world does not vanish.

Keywords:

word, poetry, anthropology, metaphor

References

Barfield O., Poetic Diction. A Study in Meaning, Middletown 1973.
Google Scholar

Brodski J., Śpiew wahadła, Paryż 1989.
Google Scholar

Calasso R., Literatura i bogowie, przeł. S. Kasprzysiak, Warszawa 2011.
Google Scholar

Derrida J., Che cos’è la poesia, przeł. M. P. Markowski, „Literatura na świecie” nr 11-12:1998.
Google Scholar

Eliade M., Mity współczesnego świata, tłum. K. Kocjan, „Znak” nr 9:1988.
Google Scholar

Enzensberger H. M., Eliksiry nauki. Spojrzenia wierszem i prozą, przeł. S. Leśniak, Gdańsk 2016.
Google Scholar

Gadamer H.-G., Język i rozumienie, przeł. P. Dehnel, B. Sierocka, Warszawa 2003.
Google Scholar

Gadamer H.-G., Poetica. Wybrane eseje, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 2001.
Google Scholar

Herbert Z., Wiersze zebrane, Kraków 2008.
Google Scholar

Hopkins G. M. , Wybór poezji, przeł. S. Barańczak, Kraków 1981.
Google Scholar

Jaspers K., Filozofia egzystencji, przeł. D. Lachowska, A. Wołkowicz, Warszawa 1990.
Google Scholar

Kania I., Nowy Testament a Kabała (kilka uwag w kwestii pierwotnego języka Ewangelii), w: tegoż, Ścieżka nocy, red. Ł. Tischner, Kraków 2001.
Google Scholar

Lacoue-Labarthe Ph., Poezja jako doświadczenie, przeł. J. Margański, Gdańsk 2004.
Google Scholar

Mandelsztam O., Nieograbiony i nierozgromiony. Wiersze i szkice, przeł. A. Pomorski, Warszawa 2011.
Google Scholar

Merwin W. S., Właśnie ten wiersz, przeł. M. Sady, „Konteksty” nr 1-2:2024.
Google Scholar

Miłosz Cz., Postscriptum, „Teksty Drugie” nr 5-6:1990.
Google Scholar

Miłosz M., Siena, w: tegoż, Wiersze wszystkie, Kraków 2011.
Google Scholar

Rilke R. M., Malte. Pamiętniki Malte-Lauridsa Brigge, przeł. W. Hulewicz, Warszawa 1979.
Google Scholar

Rilke R. M., Poezje, przeł. M. Jastrun, Kraków 1987.
Google Scholar

Schulz B., Mityzacja rzeczywistości, w: tegoż, Opowiadania. Wybór esejów i listów, Wrocław 1989.
Google Scholar

Steiner G., Rzeczywiste obecności, przeł. O. Kubińska, Gdańsk 1999.
Google Scholar

Van der Leeuw G., Fenomenologia religii, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1997.
Google Scholar

Zagajewski A., Substancja nieuporządkowana, Kraków 2019.
Google Scholar

Download

pdf (Język polski)

Published

2025-12-17

Cited by

Czaja, D. (2025) “Che cos’è la poesia?”, Konteksty, 350(3), pp. 5–12. doi: 10.36744/k.4626.

Authors

Dariusz Czaja
dariusz.czaja61@gmail.com
Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Jagielloński Poland
https://orcid.org/0000-0001-8627-1415

Dariusz Czaja – antropolog kultury, eseista, recenzent muzyczny. Prof. dr hab., wykładowca w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ, były redaktor kwartalnika „Konteksty”. Opublikował m.in.: Gdzieś dalej, gdzie indziej (2010, nominacja do Nagrody Literackiej Nike, nagroda „Warszawska Premiera Literacka” 2011); Znaki szczególne. Antropologia jako ćwiczenie duchowe (2013); Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria (red., 2013); Kwintesencje. Pasaże barokowe (2014), Scenariusze końca. Zmierzch, kres, apokalipsa (red., 2015), Ruiny czasu. Rozmowy o twórczości (2016), Gramatyka bieli. Antropologia doświadczeń granicznych (2018, nominacja do Nagrody Literackiej Nike), Cena sztuki. Tezy o zaczarowaniu (2020), Blask ciemnieje. Lektury hermeneutyczne (2021), Szczeliny czasu. Reminiscencje, repetycje (2022), Iluminacje. Sztuka jako forma poznania (2025).