Lśnienie. Przeglądając się w "Kryjówkach. Architekturze przetrwania" Natalii Romik

Paweł Drabarczyk vel Grabarczyk

doi:10.36744/k.1619

Shining. Looking at Our Reflections in "Kryjówki. Architektura przetrwania" by Natalia Romik

Paweł Drabarczyk vel Grabarczyk

konteksty@ispan.pl
Instytut Kulturoznawstwa, Uniwersytet Wrocławski (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-7264-4943

DOI: https://doi.org/10.36744/k.1619

Abstract

Nine irregularly shaped and silver-plated casts. Nine three-dimensional maps copying territories of survival – Hiding Places created and inhabited by Jews at the time of the Holocaust, i.a. inside an oak tree trunk, underneath a floor, inside sewers, in a grave. “Sculptures are homage to the architects and engineers who created them” – said Natalia Romik about metal objects on display at the Zachęta National Gallery of Art, accompanying an exhibition presenting the results of interdisciplinary studies on the Holocaust “architecture of survival”. Its non-visual character (a hideout protects against a stalking gaze, an “evil eye”) found in the exhibition a controversial reverse, with the ostentatious, idolatrous glistening of the surfaces of these anti-monuments commemorating those hiding themselves and those who hide them. Silver “resembles mercury, a mirror. It reflects but also deforms” (Romik). Quite possibly similarly to the way our gratitude is deformed, more interested in its own image than in that which is concealed beneath the glistening surface. What do Kryjówki conceal from us and what do they disclose?

Keywords:

hideouts, architecture of survival, Holocaust, mirror, memory

References

Bandura Agnieszka, Przestrzeń otwarta – kształt, symetria i dynamiczna narracja w rzeźbie abstrakcyjnej, „Dyskurs. Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu” 2014, nr 17, s. 222-236.
Google Scholar

Belting Hans, Antropologia obrazu. Szkice od nauki o obrazie, przeł. M. Bryl, Universitas, Kraków 2007.
Google Scholar

Georges Didi-Huberman, Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011.
Google Scholar

Maillet Arnaud, Le miroir noir. Enquête sur le côté obscur du reflet, Éditions de l'éclat, Paris 2005.
Google Scholar

Naldi Johann, Arts incohérents – Discoveries and new perspectives, Lienart éditions, Paris 2022.
Google Scholar

Marin Louis, Przedstawienie i pozór, „Sztuka i Filozofia” 2005, nr 26, s. 7-17.
Google Scholar

Płażewski Jerzy, Język filmu, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1961.
Google Scholar

Poprzęcka Maria, Inne obrazy. Oko, widzenie, sztuka. Od Albertiego do Duchampa, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008.
Google Scholar

Salwa Mateusz, Louis Marin o trompe-ľoeil – glosa, „Sztuka i Filozofia” 2005, nr 26, s. 27-36.
Google Scholar

Netografia:
Google Scholar

Abrahamer Sara, Różnica w percepcji. O wystawie „Kryjówki. Architektura przetrwania” w Zachęcie, „Jewish.pl”, https://jewish.pl/pl/2022/05/20/roznica-w-percepcji-o-wystawie-kryjowki-architektura-przetrwania-w-zachecie/, dostęp 3.03.2023.
Google Scholar

Nigdy więcej wojny. Rozmowa z Natalią Romik, Joanna Ruszczyk, „Szum”, 8.04.2022, https://magazynszum.pl/nigdy-wiecej-wojny-rozmowa-z-natalia-romik/, dostęp 1.03.2023.
Google Scholar

Pałace przeżycia. Historia żydowskich kryjówek w czasie Holokaustu na jednej wystawie. Z Natalią Romik i Aleksandrą Janus rozmawia Magdalena Rigamonti, „Dziennik Gazeta Prawna”, 22.04.2022, https://www.gazetaprawna.pl/magazyn-na-weekend/artykuly/8405366,kryjowki-architektura-przetrwania-wywiad-rigamonti.html, dostęp 1.03.2023.
Google Scholar

Sendyka Roma, Sprawiedliwe miejsca, „Dwutygodnik” 06/2022, wyd. 335, https://www.dwutygodnik.com/artykul/10095-sprawiedliwe-miejsca.html, dostęp 1.03.2023.
Google Scholar

Download

pdf (Język polski)

Published

2023-10-25

Cited by

Drabarczyk vel Grabarczyk, P. (2023) “Shining. Looking at Our Reflections in ‘Kryjówki. Architektura przetrwania’ by Natalia Romik”, Konteksty, 340(1-2), pp. 99–104. doi: 10.36744/k.1619.

Authors

Paweł Drabarczyk vel Grabarczyk
konteksty@ispan.pl
Instytut Kulturoznawstwa, Uniwersytet Wrocławski Poland
https://orcid.org/0000-0002-7264-4943

Paweł Drabarczyk vel Grabarczyk – dr, historyk sztuki, adiunkt w Instytucie Kulturoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławskim. Interesuje się funkcjonowaniem w sztuce kategorii takich jak wzniosłość, niewyobrażalne, numinosum, sacrum czy niesamowite. Doktorat obroniony w IS PAN poświęcił kategorii wzniosłości w polskiej sztuce współczesnej