Archaiczne początki fenomenu „miejsca”

Artykuł recenzowany, Nadesłano 28.08.2025, Decyzja redakcji 30.10.2025

Michał Klinger

mrgklinger@gmail.com
Chrześcijańska Akademia Teologiczna (emeritus) (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-0573-0187

Abstrakt

Archaiczne Pismo zawiera wieść o pierwotnych „miejscach”, które stają się „wydarzeniami”, czasem niezwykle zagadkowych (np. Golgota); swoista via negativa naznacza mit o Raju: akt stwórczy wypełnia „brak” na miejscu, jeszcze pustym. Ta „zmiana” tworzy „miejsce dramatu” upadku i zbawienia. Postulujemy tworzenie podstaw fenomenu „miejsca-wydarzenia”.



Słowa kluczowe:

miejsce, wydarzenie, Raj, Golgota, fenomen toposu

A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament (with an Appendix Biblical Aramaic) based on the Lexicon of W. Gesenius (1833), Oxford 1907/1953/1977.
  Google Scholar

Albright, William F. Od epoki kamiennej do chrześcijaństwa, Warszawa 1967.
  Google Scholar

Benoit, P., M.-E. Boismard, Synopse des Quatre Evangiles, t. I Textes, CERF (Paris) 1972.
  Google Scholar

Brown, R. The Gospel according to John, t. 2, London 1984.
  Google Scholar

Chaine, J. Le Livre de la Genese, Paris 1951.
  Google Scholar

Danielou, J. Theologie du judeo-christianisme, Tournai, 1958, s. 129.
  Google Scholar

Davidson, B. The Analytical Hebrew and Chaldee Lexicon, Bagster & Sons LTD, London 21970.
  Google Scholar

Drevniegreczesko-russkij słovar’ zestawił I. Ch. Dvoreckij, red. S. I. Sobolevskij, Moskwa 1958..
  Google Scholar

Dzieła św. Jana od Krzyża, Tom III „Pieśń duchowa” [między duszą i Oblubieńcem], przełożył z hiszpańskiego i opracował O. Bernard [Smyrak] od Matki Bożej, karmelita bosy [OCD], Bibliotheca Carmelitana, T. XXVII; Wyd. OO Karmelitów Bosych, Kraków 1949.
  Google Scholar

Frahm, Eckart. „Enuma Elish” outside the cuneiform tradition [w:] Haubold, Johannes, Sophus Helle, Enrique Jiménez, and Selena Wisnom, ed. Enuma Elish: The Babylonian Epic of Creation. London,: Bloomsbury Academic, 2024. The Library of Babylonian Literature. Bloomsbury Collections, s. 151-165.
DOI: https://doi.org/10.5040/9781350297425.ch-4   Google Scholar

Klinger, Michał. Strażnik wrót. Próby z hermeneutyki teologicznej Wyd. Pasaże, Kraków 2019.
  Google Scholar

/ --- / Biblijna definicja oraz tajemnica ojczyzny w: KONTEKSTY (Polska Sztuka Ludowa t. LXXI) Nr 1-2 /2017 (316-317), Instytut Sztuki PAN Warszawa 2017, s. 41-46.
  Google Scholar

Knust, Jennifer. Early Christian Re-Writing and the History of the Pericope Adulterae, Journal of Early Christian Studies 14:4, 2006, The Johns Hopkins University Press, ss. 485–536.
DOI: https://doi.org/10.1353/earl.2007.0009   Google Scholar

Lange, Antoni. Dywan wschodni, ułożył Antoni Lange, wyd. ZYSK i s-ka, Poznań 2017.
  Google Scholar

Mensch und Raum von der Antike bis zur Gegenwart. Edited by A. Loprieno. Colloquia Raurica, 9. Munich: K.G. Saur Verlag, 2006. Pp. ix + 221, ISBN 978-3-598-77380-8.
  Google Scholar

Moloney, Francis J. The Gospel of John, “Sacra Pagina Series” Vol. 4, The Liturgical Press, Collegeville, Minnesota, 1998.
  Google Scholar

Nowy komentarz biblijny; Stary testament; Księga Rodzaju, R. 1 – 11, opr. Ks. J. Lemański, Częstochowa 2013.
  Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie W. O. Jakuba Wujka S. J., WAM Kraków 1962.
  Google Scholar

Skarga, Barbara. Ślad i obecność, PWN, Warszawa 2002.
  Google Scholar

Strack H., P. Billerbeck, Kommentar zum Neuen Testament aus Talmud und Midrasch, T. 1 „Das Evangelium nach Matthaeus“; C.H. Beck’sche Verl. Muenchen 81983.
DOI: https://doi.org/10.17104/9783406757013-1   Google Scholar

TORA. Pięcioksiąg Mojżesza, przeł. I. Cylkow, Wyd. Austeria, Kraków 2006.
  Google Scholar

de Vaux, Roland. La Genese, Paris 1951.
  Google Scholar

Volkan, Vamik. Psychoanalysis and international relationships: Large- group identity, traumas at the hand of the „other” and transgenerational transmission of trauma. in: „Psychoanalytic perspectives on a turbulent world” London 2010.
  Google Scholar

Von Rad, Gerhard. Teologia Starego Testamentu, przekł. Bogusław Widła, IW PAX, Warszawa, 1986.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-12-17

Cited By / Share

Klinger, M. (2025) „Archaiczne początki fenomenu «miejsca»”, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 350(3), s. 194–203. doi: 10.36744/k.4601.

Autorzy

Michał Klinger 
mrgklinger@gmail.com
Chrześcijańska Akademia Teologiczna (emeritus) Polska
https://orcid.org/0000-0003-0573-0187

Michał Klinger – teolog prawosławny, biblista, były dyplomata. Długoletni wykładowca w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie i profesor w Wyższym Prawosławnym Seminarium Duchownym. Pracował na Fakultecie Teologicznym w Tybindze. Wykładał gościnnie na UW, UJ, Akademii Teatralnej w Warszawie oraz w USA. Autor książek: Tajemnica Kaina (1981), Sztuka – hymn de profundis (2010) i Strażnik wrót (2019).



Statystyki

Abstract views: 0
PDF downloads: 0


Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Michał Klinger

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Creative Commons Uznanie autorstwa