Groza i wyobraźnia: Bóg i Bruno Schulz

Michał Klinger

doi:10.36744/k.1670

Groza i wyobraźnia

Bóg i Bruno Schulz

Michał Klinger

konteksty@ispan.pl
Chrześcijańska Akademia Teologiczna (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-0573-0187

DOI: https://doi.org/10.36744/k.1670

Abstrakt

W temacie Konferencji – „grozę” wnosi sam Bóg, wyobraźnię - Bruno Schulz. Celem studium jest naszkicowanie procesu hermeneutycznego, jaki powstaje między obecnością Pisma, a formami wyobraźni w dziele Schulza. Przedstawię zderzenie epifanii Synajskiej i niektórych wizji z Schulzowskiego toposu Drohobycza, wraz z komentarzem teologicznym (biblistycznym). Uważam obecność hierofanii w dziele Schulza za oczywistą i istotną, wbrew krytykom odnośnej hermeneutyki Wł. Panasa. Rozdziały Sanatorium pod Klepsydrą w sugestywnej obrazowości „Księgi”, szczególnie dzięki metaforom „degradacji”, budują hermeneutykę proroczo zgodną z samookreśleniami aktywnymi w ramach Pisma. Wskazujemy na analogię z wątkiem Pisma w Mistrzu i Małgorzacie.

Słowa kluczowe:

Pismo, proces hermeneutyczny, Exodus, Ewangelia

Bibliografia

Augsburger, Janis. Masochismen. Mythologisierung als Krisen-Ästhetik bei Bruno Schulz. Hannover: Wehrhahn Verlag, 2008.
Google Scholar

Bauckham, Richard. Jesus and the Eyewitnesses: The Gospels as Eyewitness Testimony. Grand Rapids MI: Eerdmans, 2006.
Google Scholar

Benoit, Pierre, et M.-E. Boismard. Synopse des Quatre Evangiles, t. II Commentaire par M.-E. Boismard. Paris : CERF, 1972.
Google Scholar

Brown, Raymond E. An Introduction to The New Testament. New York, London: Doubleday, 1997.
Google Scholar

Bułgakow, Michaił. Mistrz i Małgorzata. Przekł. Barbara Dohnalik. Kraków: Vis-a vis etiuda, 2018.
Google Scholar

Drevniegreczesko-russkij słovar‘. zestawił I. Ch. Dvoreckij, red. S. I. Sobolevskij. Moskwa, 1958.
Google Scholar

Dunn, James D. G. The Oral Gospel Tradition. Eerdmans Publ., 2013 https://www.eerdmans.com/Products/6782/the-oral-gospel-tradition.aspx
Google Scholar

Goodacre, Mark. http://www.markgoodacre.org/Q/index.htm
Google Scholar

Kierkegaard, Soeren. Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć. przeł. J. Iwaszkiewicz, Warszawa, 1972.
Google Scholar

Kołakowski, Leszek. Horror metaphysicus. tłum. Maciej Panufnik. Warszawa: „Res Publica”, 1990.
Google Scholar

Lukas, Katarzyna. „Masochizm i estetyka. O nowych kulturowo-psychoanalitycznych interpretacjach twórczości Brunona Schulza.” Przestrzenie Teorii (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu) 15 (2011): 309 – 323.
DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2011.15.17 Google Scholar

Panas, Władysław. Księga blasku. Traktat o kabale w prozie Brunona Schulza. Lublin: TN KUL, 1997; ISBN 83-86668-85-7.
Google Scholar

------- „Sztuka jako ikonostas.” [w:] Paweł Florenski Ikonostas i inne szkice, Warszawa: IW PAX, 1984.
Google Scholar

Pięcioksiąg Mojżesza. Tłumaczył i objaśnił Dr. I.[zaak] Cylkow. Kraków: Wyd. Józefa Fischera, 1895.
Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu podług Tekstu Łacińskiego Wulgaty, przekład X. Jakóba Wujka, Warszawa: Nakład Redakcyi „Wędrowca”, 1895.
Google Scholar

Schulz, Bruno. Sanatorium pod Klepsydrą. Warszawa: Towarzystwo Wyd. „Rój”, 1937.
Google Scholar

Theologisches Handwörterbuch zum Alten Testament (THAT). red. Ernst Jenni, Claus Westermann. Kaiser Verlag München, Theologische Verlag Zürich, t. II 1979.
Google Scholar

Vocabulaire de Theologie Biblique. publ./ dir. Xavier Leon-Dufour. Paris : Ed. du CERF, 1970.
Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2023-10-25

Cited By / Share

Klinger, M. (2023) „Groza i wyobraźnia: Bóg i Bruno Schulz”, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 340(1-2), s. 241–246. doi: 10.36744/k.1670.

Autorzy

Michał Klinger
konteksty@ispan.pl
Chrześcijańska Akademia Teologiczna Polska
https://orcid.org/0000-0003-0573-0187

Michał Klinger – teolog prawosławny i były dyplomata. Biblista, długoletni wykładowca Starego Testamentu w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie i profesor w Wyższym Prawosławnym Seminarium Duchownym. Pracował na Fakultecie Teologicznym w Tybindze. Wykładał gościnnie na UW, UJ i Akademii Teatralnej w Warszawie oraz w USA. Opublikował prace z dziedzin biblistyki, interpretacji teologicznej sztuki i antropologii, między innymi książki: monografię Tajemnica Kaina (1981); Sztuka – hymn de profundis (2010) i zbiór Strażnik wrót (2019).