Groza i wyobraźnia: Bóg i Bruno Schulz

Michał Klinger

doi:10.36744/k.1670

Horror and Imagination

The God and Bruno Schulz

Michał Klinger

konteksty@ispan.pl
Chrześcijańska Akademia Teologiczna (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-0573-0187

DOI: https://doi.org/10.36744/k.1670

Abstract

In our topic – "horror" is brought by God himself, imagination – by Bruno Schulz. The purpose of the study is to sketch the hermeneutic process that arises between the presence of Scripture and the forms of imagination in Schulz's work. I will present a literary interface of the Sinai epiphany and some visions from Schulz's topos of the town Dorohobych, along with a theological (biblist) commentary. I consider the presence of hierophany in Schulz's work to be obvious and essential, contrary to the critics of the relevant hermeneutics presented by Władislaw Panas. The chapters of the Hourglass Sanatorium in the suggestive imagery of the "Book", especially thanks to the metaphors of its "degradation", build a hermeneutic prophetically consistent with the self-determinations active within the framework of Scripture. We point to an analogy with the theme of Scripture in Mikhail Bulgakov’s Master and Margaret.

Keywords:

Scripture, hermeneutical process, Exodus, Gospel

References

Augsburger, Janis. Masochismen. Mythologisierung als Krisen-Ästhetik bei Bruno Schulz. Hannover: Wehrhahn Verlag, 2008.
Google Scholar

Bauckham, Richard. Jesus and the Eyewitnesses: The Gospels as Eyewitness Testimony. Grand Rapids MI: Eerdmans, 2006.
Google Scholar

Benoit, Pierre, et M.-E. Boismard. Synopse des Quatre Evangiles, t. II Commentaire par M.-E. Boismard. Paris : CERF, 1972.
Google Scholar

Brown, Raymond E. An Introduction to The New Testament. New York, London: Doubleday, 1997.
Google Scholar

Bułgakow, Michaił. Mistrz i Małgorzata. Przekł. Barbara Dohnalik. Kraków: Vis-a vis etiuda, 2018.
Google Scholar

Drevniegreczesko-russkij słovar‘. zestawił I. Ch. Dvoreckij, red. S. I. Sobolevskij. Moskwa, 1958.
Google Scholar

Dunn, James D. G. The Oral Gospel Tradition. Eerdmans Publ., 2013 https://www.eerdmans.com/Products/6782/the-oral-gospel-tradition.aspx
Google Scholar

Goodacre, Mark. http://www.markgoodacre.org/Q/index.htm
Google Scholar

Kierkegaard, Soeren. Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć. przeł. J. Iwaszkiewicz, Warszawa, 1972.
Google Scholar

Kołakowski, Leszek. Horror metaphysicus. tłum. Maciej Panufnik. Warszawa: „Res Publica”, 1990.
Google Scholar

Lukas, Katarzyna. „Masochizm i estetyka. O nowych kulturowo-psychoanalitycznych interpretacjach twórczości Brunona Schulza.” Przestrzenie Teorii (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu) 15 (2011): 309 – 323.
DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2011.15.17 Google Scholar

Panas, Władysław. Księga blasku. Traktat o kabale w prozie Brunona Schulza. Lublin: TN KUL, 1997; ISBN 83-86668-85-7.
Google Scholar

------- „Sztuka jako ikonostas.” [w:] Paweł Florenski Ikonostas i inne szkice, Warszawa: IW PAX, 1984.
Google Scholar

Pięcioksiąg Mojżesza. Tłumaczył i objaśnił Dr. I.[zaak] Cylkow. Kraków: Wyd. Józefa Fischera, 1895.
Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu podług Tekstu Łacińskiego Wulgaty, przekład X. Jakóba Wujka, Warszawa: Nakład Redakcyi „Wędrowca”, 1895.
Google Scholar

Schulz, Bruno. Sanatorium pod Klepsydrą. Warszawa: Towarzystwo Wyd. „Rój”, 1937.
Google Scholar

Theologisches Handwörterbuch zum Alten Testament (THAT). red. Ernst Jenni, Claus Westermann. Kaiser Verlag München, Theologische Verlag Zürich, t. II 1979.
Google Scholar

Vocabulaire de Theologie Biblique. publ./ dir. Xavier Leon-Dufour. Paris : Ed. du CERF, 1970.
Google Scholar

Download

pdf (Język polski)

Published

2023-10-25

Cited by

Klinger, M. (2023) “Horror and Imagination: The God and Bruno Schulz”, Konteksty, 340(1-2), pp. 241–246. doi: 10.36744/k.1670.

Authors

Michał Klinger
konteksty@ispan.pl
Chrześcijańska Akademia Teologiczna Poland
https://orcid.org/0000-0003-0573-0187

Michał Klinger – teolog prawosławny i były dyplomata. Biblista, długoletni wykładowca Starego Testamentu w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie i profesor w Wyższym Prawosławnym Seminarium Duchownym. Pracował na Fakultecie Teologicznym w Tybindze. Wykładał gościnnie na UW, UJ i Akademii Teatralnej w Warszawie oraz w USA. Opublikował prace z dziedzin biblistyki, interpretacji teologicznej sztuki i antropologii, między innymi książki: monografię Tajemnica Kaina (1981); Sztuka – hymn de profundis (2010) i zbiór Strażnik wrót (2019).