Czas Mesjasza w dziele Brunona Schulza

Michał Klinger

doi:10.36744/k.1690

Czas Mesjasza w dziele Brunona Schulza

Michał Klinger

konteksty@ispan.pl
Chrześcijańska Akademia Teologiczna (emeritus) (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-0573-0187

DOI: https://doi.org/10.36744/k.1690

Abstrakt

Wskazane zostanie jedno zdanie Schulza ze Sklepów cynamonowych, które niespodziewanie wybija się z kontekstu narracji opowiadania, podając cztery zaskakujące okoliczniki czasu. Autor przeprowadza jego egzegezę, która okazuje się mesjańska. Zdanie to wydaje się zapowiadać, zarazem wyjaśniać unikalny obraz czasu Mesjasza znany z Sanatorium pod Klepsydrą. Zdanie to w tym kontekście nie było chyba dotąd odnotowywane. Co więcej, tak poszerzona przez Schulza wizja czasów Mesjasza okazuje się odpowiednikiem hermeneutyki zachodniego mesjanizmu (Benjamina, Bubera). Tekst stanowi rozszerzenie wystąpienia w Lublinie, 9 lipca 2022, na Х Międzynarodowym Festiwalu Brunona Schulza (SchulzFest) – w ramach pasma „Groza i wyobraźnia”.

Słowa kluczowe:

mesjanizm, czas, eschatologia, Walter Benjamin

Bibliografia

Benjamin, Walter. „O pojęciu historii”. [w:] tenże Anioł historii: eseje, szkice, fragmenty, przeł. K. Krzemieniowa. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1996.
Google Scholar

Benjamin, Walter. „Theologisch-politisches Fragment“, [w:] tenże: Gesammelte Schriften, unter Mitwirkung von Th. W. Adorno und G. Scholem, R. Tiedemann, H. Schweppenhäuser. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1980, B. 2.
Google Scholar

Benjamin, Walter. „Fragment teologiczno – polityczny.”, tłum. Magdalena Kurkowska. Teologia Polityczna Nr 2 (2004–2005), s. 341-342.
Google Scholar

Brierre-Narbonne, Jean-Joseph. Exegese Talmudique des Propheties Messianiques. Paris: 1934.
Google Scholar

Chwin, Stefan. Dlaczego Bruno Schulz nie chciał być pisarzem żydowskim (o „wymazywaniu” żydowskości w „Sanatorium pod Klepsydrą” i „Sklepach cynamonowych”), referat na konferencji pt. „Schulz w Warszawie, Drohobycz w Warszawie”, Instytut Nauk Społecznych UW, Warszawa, 25–27 października 2012.
Google Scholar

Karageorgos, Sotirios. Wątki religijne w twórczości Brunona Schulza. Stan badań i perspektywy badawcze. UW, „Pamiętnik Literacki” CX, 2019, z. 1, s. 1-19.
DOI: https://doi.org/10.18318/pl.2019.1.2 Google Scholar

Kaśków, R. „Wielki Teatr Paschy. O akcentach żydowskich w twórczości Brunona Schulza”. NaGłos nr 7 (1997)
Google Scholar

Lipszyc, Adam. „Najoryginalniejsza książka o Schulzu, jaką do tej pory napisano (Michała Pawła Markowskiego Powszechna rozwiązłość. Schulz, egzystencja, literatura)” WIELOGŁOS, Pismo Wydziału Polonistyki UJ, 15 no 1 (2013).
Google Scholar

Marcinkowski, Grzegorz. Sklepy wyobrażone: po lekturze Brunona Schulza i Waltera Benjamina https://opus.us.edu.pl/info/phd/USL2bc476d8a7bc42cd830d33bcd3d3effb/
Google Scholar

Panas, Władysław. Księga blasku. Traktat o kabale w prozie Brunona Schulza. Lublin: TN KUL, 1997.
Google Scholar

Panas, Władysław. „Mesjasz rośnie pomału... O pewnym wątku kabalistycznym w prozie Brunona Schulza.” [w:] Bruno Schulz in memoriam 1892–1942. Red. M. Kitowska - Łysiak. Lublin: 1992.
Google Scholar

Panas, Władysław. „Przyjście Mesjasza. O ikonologii mesjańskiej Brunona Schulza” Kresy 14 (1993), s. 33-36
Google Scholar

Schulz, Bruno. Sklepy cynamonowe. Warszawa: Towarzystwo Wyd. „Rój”, 1934.
Google Scholar

Schulz, Bruno. Sanatorium pod Klepsydrą. Warszawa: Towarzystwo Wyd. „Rój”, 1937.
Google Scholar

Schulz, Bruno. „Wiosna.” Kamena. Miesięcznik literacki, Chełm: 20 Nr 10 ( R. II 1935), 191-7 https://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/publication/24762/edition/24572/content
Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2024-12-23

Cited By / Share

Klinger, M. (2024) „Czas Mesjasza w dziele Brunona Schulza”, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 346(3), s. 281–288. doi: 10.36744/k.1690.

Autorzy

Michał Klinger
konteksty@ispan.pl
Chrześcijańska Akademia Teologiczna (emeritus) Polska
https://orcid.org/0000-0003-0573-0187

Michał Klinger – teolog prawosławny i były dyplomata. Biblista, długoletni wykładowca Starego Testamentu w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie i profesor w Wyższym Prawosławnym Seminarium Duchownym. Pracował na Fakultecie Teologicznym w Tybindze. Wykładał gościnnie na UW, UJ i Akademii Teatralnej w Warszawie oraz w USA. Publikował prace z dziedzin biblistyki, interpretacji teologicznej sztuki i antropologii, między innymi książki: monografię Tajemnica Kaina (1981); Sztuka – hymn de profundis (2010) i zbiór Strażnik wrót (2019).