The Architecture of the Church of St. Martin in Kazimierz Biskupi
Adam Soćko
adamsocko75@gmail.comInstitute of Art History, Adam Mickiewicz University in Poznań (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-2887-5904
Abstract
The article analyses the architecture of the parish church in Kazimierz Biskupi. The building is believed to be a Romanesque structure dating from the 12th century, which was extended in brick construction technology in the early 16th century on the initiative of the bishop of Poznań, Jan Lubrański. An analysis of its wall structure and an interpretation of archaeological research made it possible to establish that the church is in fact a late Romanesque one. It was probably built at the beginning of the 13th century on the site of an older structure, probably destroyed by fire. The original single-nave Romanesque church, of which only a fragment of the north wall survives, terminated with an apse to the east and a tower to the west. It was erected in ashlar construction technology between 1177 and 1181, most probably on the initiative of Duke Casimir the Just. A detailed analysis of the stone-built walls and data obtained from archaeological research has provided a basis for accurately establishing the construction phases of the late Romanesque church.
Keywords:
Kazimierz Biskupi, parish church, Romanesque architecture, Romanesque artReferences
Blashke, Kinga. Nasze własne, nasze polskie. Mit renesansu lubelskiego w polskiej historii sztuki. Kraków: DodoEditor, 2010.
Google Scholar
Chodyła, Zbigniew. „Czasy nowożytne (1504–1793)”. W: Dzieje Kazimierza Biskupiego, część I: Monografia, redakcja Zbigniew Chodyła, 71–117. Kazimierz Biskupi–Poznań: Społeczny Komitet Obchodów 700-lecia Otrzymania Praw Miejskich Miejscowości Kazimierz Biskupi, 1993.
Google Scholar
Dobosz, Józef. Kazimierz II Sprawiedliwy. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2014.
Google Scholar
Dubikajtis, Jerzy. „Kazimierz Biskupi, woj. konińskie”. Informator Archeologiczny. Badania 19 (1985): 166.
Google Scholar
Dubikajtis, Jerzy. „Kazimierz Biskupi, woj. konińskie”. Informator Archeologiczny. Badania 20 (1986): 131–132.
Google Scholar
Dunin-Wąsowicz, Teresa. „Inskrypcja konińska z roku 1151”. W: Z dziejów regionu konińskiego, redakcja Maria Dembińska, 153–158. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1970.
Google Scholar
Dusza, Tadeusz. „Pierwsza i jedyna siedziba świętych Pięciu Braci Męczenników w Kazimierzu Biskupim”. W: Dzieje kultu pięciu braci męczenników w Polsce i Europie. Dzieje Kazimierza Biskupiego, część 2, redakcja Antoni Szymkowski, 15–36. Kazimierz Biskupi: Urząd Gminy w Kazimierzu Biskupim, 2002.
Google Scholar
Ekielski, Jan, i Stefan Świszczowski. „Krakowski kościół św. Andrzeja w dobie romańskiej (rekonstrukcja architektoniczna)”. Prace Komisji Historii Sztuki 7, z. 1 (1937): 61–99.
Google Scholar
Gorczyca, Krzysztof. „Czasy najdawniejsze”. W: Dzieje Kazimierza Biskupiego, część 1: Monografia, redakcja Zbigniew Chodyła, 21–29. Kazimierz Biskupi–Poznań: Społeczny Komitet Obchodów 700-lecia Otrzymania Praw Miejskich Miejscowości Kazimierz Biskupi, 1993.
Google Scholar
Górska-Gołaska, Krystyna. „Kazimierz Biskupi w średniowieczu”. W: Dzieje Kazimierza Biskupiego, część 1: Monografia, redakcja Zbigniew Chodyła, 31–70. Kazimierz Biskupi–Poznań: Społeczny Komitet Obchodów 700-lecia Otrzymania Praw Miejskich Miejscowości Kazimierz Biskupi, 1993.
Google Scholar
Husarski, Wacław. Kazimierz Dolny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957.
Google Scholar
Jarzewicz, Jarosław. „Opatów a Quedlinburg, czyli o wnioskach z analogii”. W: Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje. Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno, 9–11 kwietnia 2008 roku, redakcja Tomasz Janiak, 323–340. Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego, 2009.
Google Scholar
Jurkowlaniec, Tadeusz. „Nagrobki przedromańskie i romańskie w Polsce”. Rocznik Historii Sztuki 12 (1981): 15–41.
Google Scholar
Karłowska-Kamzowa, Alicja. „Zagadnienie fundacji murowanych jednonawowych kościołów w Wielkopolsce w XII i XIII wieku”. Biuletyn Historii Sztuki 27 (1965): 364–366.
Google Scholar
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 5: Województwo poznańskie. Redakcja Jerzy Z. Łoziński, Barbara Wolff, z. 8: Powiat koniński. Opracowanie Joanna Eckhardtówna, Józefa Orańska, 6–7. Warszawa: Państwowy Instytut Sztuki, 1952.
Google Scholar
Kujawski, Witold. „Zarys dziejów parafii Kazimierz Biskupi do 1984 roku”. W: Dzieje kultu pięciu braci męczenników w Polsce i Europie. Dzieje Kazimierza Biskupiego, część 2, redakcja Antoni Szymkowski, 37–74. Kazimierz Biskupi: Urząd Gminy w Kazimierzu Biskupim, 2002.
Google Scholar
Kujawski, Witold. „Zarys historii parafii pw. św. Marcina w Kazimierzu Biskupim”. Dostęp 21 kwiecień 2023. https://kazimierzklasztor.pl/kazimierz-biskupi/historia-kazimierza/zarys-historii-parafii-pw-swmarcina-w-kazimierzu-biskupim.
Google Scholar
Labuda, Gerard. „Najstarsze klasztory w Polsce (Szkice historyczne jedenastego wieku. I)”. W: Z badań nad dziejami klasztorów w Polsce, redakcja Jerzy Olczak, Wojciech Chudziak, 7–73. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 1995.
Google Scholar
Labuda, Gerard. Szkice historyczne X–XI wieku. Z dziejów organizacji Kościoła w Polsce we wczesnym średniowieczu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2004.
Google Scholar
Linette, Renata. „Zabytki sztuki kościelnej w Kazimierzu Biskupim”. W: Dzieje kultu pięciu braci męczenników w Polsce i Europie. Dzieje Kazimierza Biskupiego, część 2, redakcja Antoni Szymkowski, 121–142. Kazimierz Biskupi: Urząd Gminy w Kazimierzu Biskupim, 2002.
Google Scholar
Łabuda, Zbigniew. „Portal romański w kościele parafialnym w Kazimierzu Biskupim”. Rocznik Wielkopolski Wschodniej 1 (1973): 197–205.
Google Scholar
Pakulski, Jan. „Krąg rodzinny biskupa Jana Lubrańskiego”. Kronika Miasta Poznania 69, nr 2 (1999): 28–43.
Google Scholar
Pietrusińska, Maria. „Katalog i bibliografia zabytków”. W: Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku, t. 1, cz. 2, redakcja Michał Walicki, 675–839. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971.
Google Scholar
Różański, Artur. Jednoprzestrzenne kościoły romańskie z terenu Wielkopolski. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2010.
Google Scholar
Sochacka, Anna. Regimen, Dominium, Societas nobilium. Z dziejów gospodarki, administracji i polityki w Lubelskiem w średniowieczu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2014.
Google Scholar
Sulkowska-Tuszyńska, Krystyna. Klasztor Norbertanek w Strzelnie (XII–XVI wiek). Sacrum i profanum. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006.
Google Scholar
Świechowski, Zygmunt. Architektura romańska w Polsce. Warszawa: DiG, 2000.
Google Scholar
Świechowski, Zygmunt. Budownictwo romańskie w Polsce. Katalog zabytków. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1963.
Google Scholar
Świechowski, Zygmunt. Katalog architektury romańskiej w Polsce. Warszawa: DiG, 2009.
Google Scholar
Świeżawski, Aleksander. Przemysł. Król Polski. Warszawa: DiG, 2006.
Google Scholar
Tatarkiewicz, Władysław. „Typ lubelski i typ kaliski w architekturze kościelnej XVII wieku”. Prace Komisji Historii Sztuki 7, z. 1 (1937): 23–60.
Google Scholar
Tomala, Janusz. Murowana architektura romańska i gotycka w Wielkopolsce, t. 1: Architektura sakralna. Kalisz: Edytor – Sławomir Woźniak, 2007.
Google Scholar
Tomaszewscy, Elżbieta i Andrzej. „Zabytki architektury romańskiej w regionie konińskim”. W: Z dziejów regionu konińskiego, redakcja Maria Dembińska, 113–118. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1970.
Google Scholar
Tomaszewski, Andrzej. Romańskie kościoły z emporami zachodnimi na obszarze Polski, Czech i Węgier. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1974.
Google Scholar
Wasilewski, Tadeusz. „Kim był komes palatinus Petrus”. W: Z dziejów regionu konińskiego, redakcja Maria Dembińska, 169–183. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1970.
Google Scholar
Wojciechowski, Tadeusz. Szkice historyczne jedenastego wieku. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, 1925.
Google Scholar
Wojtyniak, Paulina. „Kult Pięciu Braci w Polsce i Europie w XI–XVIII stuleciu i jego związki z Kazimierzem Biskupim”. W: Dzieje kultu pięciu braci męczenników w Polsce i Europie. Dzieje Kazimierza Biskupiego, część 2, redakcja Antoni Szymkowski, 323–340. Kazimierz Biskupi: Urząd Gminy w Kazimierzu Biskupim, 2002.
Google Scholar
Zyglewski, Zbigniew. „Jan Lubrański, biskup poznański –humanista, mecenas kultury i nauki”. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Historyczne 4 (1994): 69–100.
Google Scholar
Authors
Adam Soćkoadamsocko75@gmail.com
Institute of Art History, Adam Mickiewicz University in Poznań Poland
https://orcid.org/0000-0002-2887-5904
Adam Soćko is a doctor of Humanistic Sciences, since 2004 assistant professor at the Institute of Art History at the Adam Mickiewicz University in Poznań. In the years 2004–2019, he was the curator of the Gallery of Medieval Art and in the years 2005–2020 Deputy Director of the National Museum in Poznań. His research focuses on the architecture and sculpture of the Middle Ages and the Early Modern period.
Statistics
Abstract views: 350PDF downloads: 230
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Biuletyn Historii Sztuki, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Biuletyn Historii Sztuki should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 1(2019) to 4(2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in Biuletyn Historii Sztuki, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Adam Socko, Nieznane-zaginione i zapomniane rzeźby gotyckie z Wielkopolski , Biuletyn Historii Sztuki: Vol. 83 No. 1 (2021): numer zwykły
