Nieznane-zaginione i zapomniane rzeźby gotyckie z Wielkopolski
Adam Socko
Poznań, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-2887-5904
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest badaniom nad stratami wojennymi w dziedzinie rzeźby gotyckiej w Wielkopolsce. Autor poddaje analizie dwie kolekcje dawnych fotografii, które trafiły do niego w 2013 r. Jeden zbiór dokumentuje zabytki rzeźby z różnych regionów Polski, głównie jednak z północy kraju. Druga kolekcja zawiera przede wszystkim dokumentację rzeźb gotyckich z Wielkopolski sprzed II wojny światowej. W obu zespołach udało się w sumie odnaleźć i zidentyfikować wizerunki 20 zaginionych lub bezpowrotnie zniszczonych, a dotąd nieznanych z wyglądu rzeźb gotyckich. Pierwszy zbiór fotografii stworzyła tuż po II wojnie światowej Aleksandra Świechowska, drugi był dziełem Alfreda Brosiga (zm. 1940), który sam fotografował zabytki. Autor przybliża okoliczności sporu o fotografowanie zabytków, do jakiego doszło w 1936 r. podczas trwania wystawy Wielkopolskiej plastyki gotyckiej pomiędzy jej twórcami – studentami Uniwersytetu Poznańskiego, a pracującym w muzeum Alfredem Brosigiem dokumentującym zabytki przywiezione na wystawę. Wtedy też powstała najcenniejsza część jego zbioru. Oba zespoły zdjęć mają dużą wartość dokumentalną. Autor omawia także okoliczności ujawnienia obu zespołów dokumentacji.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
rzeźba gotycka, Wielkopolska, straty wojenne, fotografie archiwalne, rzeźby zaginioneBibliografia
Białłowicz-Krygierowa, Zofia. “Gotycki grobowiec Bolesława Chrobrego w katedrze poznańskiej. Weryfikacja podstaw rekonstrukcji.” W Nobile claret opus. Studia z dziejów sztuki dedykowane Mieczysławowi Zlatowi, redakcja Lech Kalinowski, Stanisław Mossakowski, Zofia Ostrowska-Kębłowska, 71–85. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998.
Google Scholar
Białłowicz-Krygierowa, Zofia. “Rzeźba.” W Dzieje Wielkopolski. T. 1, Do roku 1793, redakcja Jerzy Topolski, 396–422. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1969.
Google Scholar
Chmarzyński, Gwido. Wielkopolska plastyka gotycka: katalog wystawy zorganizowanej przez Koło Historyków Sztuki Studentów Uniwersytetu Poznańskiego w Muzeum Wielkopolskiem, maj – czerwiec 1936. Poznań: Koło Historyków Sztuki Studentów Uniwersytetu Poznańskiego, 1936.
Google Scholar
Soćko, Adam. “Kilka uwag o poznańskiej wystawie Wielkopolskiej Plastyki Gotyckiej z 1936 roku.” W Nikodem Pajzderski (1882–1940): muzealnik, konserwator, historyk sztuki, redakcja Ewa Siejkowska-Askutja, 239–258. Poznań: Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Narodowego w Poznaniu, 2014.
Google Scholar
Soćko Adam. “Crucifixus dolorosus ze Spycimierza,” Studia Muzealne, z. 25 (2020): 21–50.
Google Scholar
Soćko, Adam. “Madonna z Brudzewa – czeski impuls stylu pięknego w Wielkopolsce,” Studia Muzealne, nr 20 (2013): 228– 241.
Google Scholar
Świechowski, Zygmunt. “Zofia Białłowicz-Krygierowa 1924–2013,” Biuletyn Historii Sztuki 77, nr 3 (2015): 539–544.
Google Scholar
Wetesko, Leszek. Maior Polonia sacra. Sztuka sakralna w średniowiecznej Wielkopolsce. Historia pewnych tematów. Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego, 1997.
Google Scholar
Autorzy
Adam SockoPoznań, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Polska
https://orcid.org/0000-0002-2887-5904
Statystyki
Abstract views: 415PDF downloads: 250
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
Od numeru 1/2019 do 4/2022 stosowaliśmy licencję CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Adam Soćko, Architektura kościoła św. Marcina w Kazimierzu Biskupim , Biuletyn Historii Sztuki: Tom 86 Nr 1 (2024)
