A Hunter and Master of Nature. Once Again About the Depictions of Animals on the Tomb-Chest of King Władysław II Jagiełło

peer-reviewed article

Marek Walczak

marek.walczak@uj.edu.pl
Institute of Art History, Jagiellonian University in Kraków (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-4649-8521

Abstract

This article is an attempt to take a new look at the depictions of animals on the tomb-chest of the King of Poland and the Grand Duke of Lithuania Władysław II Jagiełło, which was executed before 1431 by a workshop of undetermined provenance. On the basis of written sources and comparative material, it is argued that the uniform iconographic programme, which consists of depictions of a dragon under the king's feet, two lions under the monarch's head, and hounds and falcons on the tomb-chest, refers to the politically important concept of the ruler's dominion over the natural world.


Keywords:

Cracow, medieval sculpture, iconography, royal tombs, Cracow Cathedral

Andreae, Bernard. Die antiken Sarkophagreliefs, t. 1, cz. 2: Die Sarkophage mit Darstellungen aus dem Menschenleben: Die römischen Jagdsarkophage. Berlin: Gebr. Mann,1980.
  Google Scholar

Arte lombarda dai Visconti agli Sforza, redakcja Mauro Natale, Serena Romano. Milano: Skira, 2015.
  Google Scholar

L’art au temps des rois maudits: Philippe le Bel et ses fils (1285–1328). Catalogue d’exposition, Paris, Galeries nationales du Grand Palais, 17 mars – 29 juin 1998, redakcja Marie-Claude Bianchini, Jean-François Juillet. Paris: Réunion des Musées Nationaux, 1998.
  Google Scholar

Bauch, Kurt. Das mittelalterliche Grabbild: Figürliche Grabmäler des 11. bis 15. Jahrhunderts in Europa. Berlin-New York: de Gruyter, 1976.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110855395   Google Scholar

Van Belle, Ronald. “Woodland Pastimes on the Cortschoof Brass and Other Flemish Brasses.” Transactions of the Monumental Brass Society 16, cz.1 (1997): 26–47.
  Google Scholar

Blanc-Riehl, Clément, i Marie-Adélaïde Nielen. “Sigillum Iohannis filii regis et paris Francie. Les sceaux de Jean de Berry, entre tradition et innovation.” W Jean de Berry et l’écrit: Les pratiques documentaires d’un fils de roi de France, redakcja Olivier Guyotjeanni, Olivier Mattéoni, 59–83. Paris: Éditions de la Sorbonne, 2019.
DOI: https://doi.org/10.4000/books.psorbonne.54187   Google Scholar

Boczkowska, Anna. Herkules i Dawid z rodu Jagiellonów. Warszawa: Arx Regia, 1993.
  Google Scholar

Boczkowska, Anna. Sarkofag Władysława II Jagiełły i Donatello. Początki odrodzenia w Krakowie. Sztuka – Polityka – Humanizm. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2011.
  Google Scholar

Broderick, Herbert R. “Note on Solomon and Bathsheba as Fürtenspiegel.” Studies on Iconography 6 (1980): 17–28.
  Google Scholar

De Chancel-Bardelot, Béatrice. “Le tombeau du duc Jean.” W La Sainte-Chapelle de Bourges. Une fondation disparue de Jean de France, duc de Berry, redakcja Béatrice de Chancel-Bardelot, Clémence Raynaud, 126–159. Paris-Bourges: Somogy Éditions d’art, 2004.
  Google Scholar

Chrubasik, Katharina. Das Grabmal von Ladislaus II. Jagiełło (1386–1434): Inszenierung und Legitimation der Macht. Bonn 2009. Praca doktorska, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn.
  Google Scholar

Crane, Susan. Animal Encounters. Contacts and Concepts in Medieval Britain. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2013.
DOI: https://doi.org/10.9783/9780812206302   Google Scholar

Czyżewski, Krzysztof J. “Kaplica Władysława Jagiełła Króla Polskiego – kilka uwag.” W Artifex doctus. Studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, t. 1, redakcja Wojciech Bałus, Wojciech Walanus, Marek Walczak, 159–171. Kraków: Wydawnictwo PAU, 2007.
  Google Scholar

Dalas, Martine. Corpus des sceaux français du Moyen Âge, t. 2: Les sceaux des rois et de régence. Paris: Archives nationales, 1991.
  Google Scholar

Dobrowolski, Tadeusz. “Uwagi o nagrobku Władysława Jagiełły w katedrze wawelskiej.” Rocznik Historii Sztuki 1 (1956): 7–98.
  Google Scholar

Dobrowolski, Tadeusz. “Stan wiedzy o nagrobku Władysława Jagiełły w katedrze wawelskiej. Na marginesie badań Piotra Skubiszewskiego.” Biuletyn Historii Sztuki 20, nr 3-4 (1958): 383–386.
  Google Scholar

Ekserdijan, David. The Italian Renaissance Altarpiece. Between Icon and Narrative. New Haven-London: Yale University Press, 2021.
  Google Scholar

Erlande-Brandenburg, Alin, Pierre-Yves Le Pogam, i Dany Sandron. Musée national du Moyen Âge-Thermes de Cluny. Guide des collections. Paris: Réunion des Musées Nationaux, 1993.
  Google Scholar

Estreicher, Karol. “Grobowiec Władysława Jagiełły.” Rocznik Krakowski 33 (1953): 47–80.
  Google Scholar

Fabiański, Marcin. “Sarkofag Władysława II Jagiełły i Donatello. Początki odrodzenia w Krakowie. Sztuka – Polityka – Humanizm.” Biuletyn Historii Sztuki 74, nr 3-4 (2012): 743–746.
  Google Scholar

Fernandes, Carla Varela. “D. Pedro, Conde de Barcelos, e a escolha de S. João de Tarouca como locus sepulcral.” W Cister. Espaços, Territórios, Paisagens, 443–450. Lisboa: Ministério da Cultura, Instituto Português do Património Arquitectónico, 2000.
  Google Scholar

Gaborit-Chopin, Danielle. Ivoires du Moyen Âge. Fribourg: Office du Livre, 1978.
  Google Scholar

Gębarowicz, Mieczysław. Psałterz Floriański i jego geneza. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1965.
  Google Scholar

Grzęda, Mateusz. “The Birth of Portraiture in Poland? The Face of King Ladislas II Jagiello on his Tomb in Cracow.” W Art and Architecture around 1400, Global and Regional Perspectives, redakcja Marjeta Ciglenečki, Polona Vidmar, 129–139. Maribor: Faculty of Arts of the University of Maribor, 2012.
  Google Scholar

Grzęda, Mateusz. “Wizerunek Władysława Jagiełły na nagrobku w katedrze na Wawelu.” Folia Historiae Artium. Seria nowa 13 (2015): 51–72.
  Google Scholar

Hablot, Laurent. Manuel de héraldique et emblématique médiévale. Tours: Presses universitaires François Rabelais, 2019.
  Google Scholar

Den Hartog, Elisabeth. “The dog burials at the castle of Arkel in Gorinchem. A study on the status of dogs in the Middle Ages.” W Tiere auf Burgen und frühen Schlössern, redakcja Daniel Burger, Armand Baeriswyl, 111–118. Petersberg: Michael Imhof Verlag, 2016.
  Google Scholar

Heiland-Justi, Werner. Das Graduale des Klosters Wonnental bei Kenzingen. Lindenberg: Kunstverlag Josef Fink, 2012.
  Google Scholar

Heseltine, Peter. A Bestiary of Brass. Loughborough: Heart of Albion Press, 2006.
  Google Scholar

Horzela, Dobrosława, i Marek Walczak. "Fundacje artystyczne elit duchownych i świeckich w Małopolsce wobec czeskiego stylu pięknego ok. roku 1400.” W Kościół w społeczeństwie w Czechach i w Polsce w średniowieczu i w epoce nowożytnej, redakcja Wojciech Iwańczak, Agnieszka Januszek-Sieradzka, Janusz Smołucha, 473–506. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, 2020.
  Google Scholar

Inglis, Eric. “Gothic Architecture and a Scholastic: Jean de Jandun’s ‘Tractatus de laudibus Parisius’ (1323).” Gesta 42, nr 1 (2003): 63–85.
DOI: https://doi.org/10.2307/25067075   Google Scholar

Jäckel, Dirk. Der Herrscher als Löwe. Ursprung und Gebrauch eines politischen Symbols im Früh- und Hochmittelalter. Köln-Weimar-Wien: Böhlau Verlag, 2006.
  Google Scholar

Janicki, Marek. “Problem datowania nagrobka Władysława Jagiełły w świetle źródeł i dotychczasowej literatury.” W Patronat artystyczny Jagiellonów, redakcja Marek Walczak, Piotr Węcowski, 321–358. Kraków: TN Societas Vistulana, 2015.
  Google Scholar

Janicki, Marek. “Polityczny program ideowy tumby Władysława Jagiełły a czas jej powstania.” Średniowiecze Polskie i Powszechne 7 (2015): 95–159.
  Google Scholar

Jaworski, Rafał. “Łowy Władysława Jagiełły.” W Rafał Jaworski, Piotr Chojnacki, Z biografistyki późnego średniowiecza, redakcja Maria Koczerska, 7–86. Warszawa: DiG, 2001.
  Google Scholar

Jaworski, Rafał. “Władca idealny w świetle alegorycznego opisu pieczęci majestatowej Władysława Jagiełły.” W Monarchia w średniowieczu – podstawy ideowe, władza nad ludźmi, władza nad terytorium. Studia ofiarowane Profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi, redakcja Jerzy Pysiak, Aneta Pieniądz-Skrzypczak, Marcin Rafał Pauk, 321–333. Warszawa-Kraków: TN Societas Vistulana, 2002.
  Google Scholar

Jurkowlaniec, Tadeusz. Nagrobki średniowieczne w Prusach. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2015.
  Google Scholar

Jurkowlaniec, Tadeusz. “Smoki, lwy, psy i …błazny.” W Initium sapientiae humilitas. Studia ofiarowane profesorowi Jakubowi Pokorze z okazji 70. urodzin, redakcja Magdalena M. Olszewska, Agnieszka Skrodzka, Anna Sylwia Czyż, 56–64. Warszawa: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2015.
  Google Scholar

Kębłowski, Janusz Stanisław. “Kilka słów na temat systematyki w badaniach nad pomnikiem nagrobnym.” W O sztuce sepulkralnej na Śląsku. Materiały z sesji Oddziału Wrocławskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, 25–26 października 1996 r., redakcja Arkadiusz Dobrzyniecki, Bogusław Czechowicz, 9–22. Wrocław: SHS, 1997.
  Google Scholar

Körner, Hans. Grabmonumente des Mittelalters. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1997.
  Google Scholar

Kirsch, Edith W. Five Illuminated Manuscripts of Giangaleazzo Visconti. Univeristy Park, Pa-London: Pennsylvania State University Press, 1991.
  Google Scholar

Kuczyński, Stefan Krzysztof. Pieczęcie książąt mazowieckich. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1978.
  Google Scholar

Kürbis, Brygida. “Smok.” W Słownik starożytności słowiańskich. Encyklopedyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych, t. 5, redakcja Gerard Labuda, Zdzisław Stieber, 316–317. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Ossolineum, 1975.
  Google Scholar

Kürbis, Brygida. “Holophagus. O smoku wawelskim i innych smokach.” W Ars Historica. Prace z dziejów powszechnych i Polski, redakcja Gerard Labuda, Marian Biskup, 163–178. Poznań: Wydawnictwo UAM, 1976.
  Google Scholar

Kurpik, Wojciech. Częstochowska Hodegetria. Jasna Góra: Paulinianum, 2020.
  Google Scholar

Lotz, Wolfgang. “Der Bildhauer Aegidius von Wiener Neustadt in Padua.” W Studien zur Geschichte der europäischen Plastik. Festschrift Theodor Müller zum 19. April 1965, redakcja Kurt Martin, 105–112. München: Hirmer 1965.
  Google Scholar

Macedo, Francisco P., i Maria José Goulão. “Les tombeaux de Pedro et Inês; a mémoire sacralisée d’un amour clandestin.” W Memory and Oblivion. Proceedings of the XXIXth International Congress of the History of Art held in Amsterdam, 1–7 September 1996, redakcja Wessel Reinink, Jeroen Stumpel, 491–498. Doordrecht: Springer, 1999.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-011-4006-5_57   Google Scholar

Mazzilli, Savini, Maria Teresa, i Marco Rossi. “Un inedito ciclo di affreschi tardogotici a Campomorto.” Arte Lombarda. Nuova serie, nr 96-97, z. 1-2 (1991): 77–91.
  Google Scholar

Meurer, Heribert. Das Stuttgarter Kartenspiel. Stuttgart: Theiss Verlag, 1991.
  Google Scholar

Mossakowski, Stanisław. “Kiedy powstała tumba Władysława Jagiełły?” W Ars auro prior. Studia Ioanni Białostocki sexagenario dicata, redakcja Juliusz A. Chrościcki et al., 227–236. Warszawa: PWN, 1981.
  Google Scholar

Mrozowski, Przemysław. Polskie nagrobki gotyckie. Warszawa: Arx Regia, 1994.
  Google Scholar

Nicolle, David. Arms and Armour of the Crusading Era 1050–1350, t. 1: Western Europe and the Crusader States. London: Greenhill Books, 1999.
  Google Scholar

Nielen, Marie-Adélaïde. Corpus des sceaux français du Moyen Âge, t. 3: Les sceaux des reines et des enfants de France, Archives nationales. Paris: Archives nationales, 2011.
  Google Scholar

Panfil, Tomasz. Lingua symbolica. O pochodzeniu i znaczeniach najstarszych symboli heraldycznych w Polsce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2002.
  Google Scholar

Paris et ses historiens aux 14e et 15e siècles: documents et écrits originaux recueillis et commentés par Antoine Le Roux de Lincy, Lazare Maurice Tisserand, Paris: Imprimerie impériale, 1867.
  Google Scholar

Piech, Zenon. Ikonografia pieczęci Piastów. Kraków: Universitas, 1993.
  Google Scholar

Pisanello. Le peintre aux sept vertus. Catalogue d’exposition, Musée du Louvre, Paris, 6 mai – 5 août 1996, redakcja Dominique Cordellier, Paola Marini. Paris: Réunion des Musées Nationaux, 1996.
  Google Scholar

Plezia, Marian. “Legenda o smoku wawelskim.” Rocznik Krakowski 42 (1971): 21–32.
  Google Scholar

Płonka-Bałus, Katarzyna. “O trudnej ‘sztuce widzenia’ i czytaniu źródeł. Dwie publikacje o nagrobku króla Władysława Jagiełły w katedrze krakowskiej.” Modus 12-13 (2013): 147–159.
  Google Scholar

Pokora, Jakub. “Pomnik psa w Szczawnie-Zdroju.” Ochrona Zabytków 27, nr 4 (1974): 305–308.
  Google Scholar

Pokora, Jakub. “Mondo cane. Refleksje nad renesansową rzeźbą psa z Brzegu i jej dziejami.” Biuletyn Historii Sztuki 45, nr 1 (1983): 55–75.
  Google Scholar

Ptaśnik, Jan. Kultura włoska wieków średnich w Polsce. Warszawa: PWN, 1959.
  Google Scholar

Ratajczak, Tomasz. “Król w trzech funkcjach. Echa tradycji indoeuropejskiej w strukturze symbolicznej nagrobka Władysława Jagiełły.” W Księga – Nauka – Wiara w średniowiecznej Europie, redakcja Tomasz Ratajczak, 173–181. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2004.
  Google Scholar

Ritz-Guilbert, Anne. Des drôleries gothiques au bestiaire de Pisanello. Le Bréviaire de Marie de Savoie. Lassay-le-Château: Institut national d’histoire de l’art, 2010.
  Google Scholar

Rossi, Marco. Giovannino de Grassi. La Corte e la cattedrale. Milano: Silvana Editoriale, 1995.
  Google Scholar

Rossi, Marco. “Milano 1400.” W Arte lombarda dai Visconti agli Sforza, redakcja Mauro Natale, Serena Romano, 111–119. Milano: Skira, 2015.
  Google Scholar

Rożek, Michał. Groby królewskie w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1978.
  Google Scholar

Serrano-Coll, Marta. “Jaime II (1291–1327). Considering the Presentation and Representation of the King of Aragón from Iconographic and Written Evidence.” W Meanings and Functions of the Ruler's Image in the Mediterranean World (11th–15th Centuries), redakcja Michele Bacci, Manuela Studer-Karlen, Mirko Vagnon, 478–505. Leiden-Boston: Brill, 2022.
DOI: https://doi.org/10.1163/9789004511583_015   Google Scholar

Śnieżyńska‑Stolot, Ewa. “Nagrobek Kazimierza Wielkiego w katedrze wawelskiej." Studia do Dziejów Wawelu 4 (1978): 1–115.
  Google Scholar

Śnieżyńska‑Stolot, Ewa. Tajemnice dekoracji „Psałterza Floriańskiego.” Z dziejów średniowiecznej koncepcji uniwersum. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.
  Google Scholar

Śnieżyńska‑Stolot, Ewa. “Zwierzęta na nagrobku Władysława Jagiełły, czyli jeszcze raz o ikonografii astrologicznej w średniowieczu.” W Artifex doctus. Studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiąta rocznice urodzin, t. 1, redakcja Wojciech Balus, Wojciech Walanus, Marek Walczak, 107–117. Kraków: Wydawnictwo PAU, 2007.
  Google Scholar

Toma, Kathy. “La tête de feuilles gothique.” Information d’histoire de l’art 20 (1975): 180–191.
  Google Scholar

Tomasi, Michele. “Sculture gotiche nella basilica di Aquileia.” W La basilica di Aquileia. Storia, archeologia ed arte, redakcjaGiuseppe Cuscito, Thomas Lehmann, 435–462. Trieste: Editreg, 2010.
  Google Scholar

Walczak, Marek. Rzeźba architektoniczna w Małopolsce za czasów Kazimierza Wielkiego. Kraków: Universitas, 2006.
  Google Scholar

Walczak, Marek. “Per testudinem adornatum. Canopies over the gothic royal Tombs in Poland.” W Mikroarchitektur im Mittelalter. Ein Gattungsübergreifendes Phänomen zwischen Realität und Imagination, redakcja Christina Kratzke, Uwe Albrecht, 161–188. Leipzig: Kratzke Verlag für Kunstgeschichte, 2008.
  Google Scholar

Walczak, Marek. “Nagrobek Władysława Jagiełły, Donatello i metodologia historii sztuki: uwagi na marginesie książki Anny Boczkowskiej 'Sarkofag Władysława Jagiełły i Donatello. Początki odrodzenia w Krakowie. Sztuka – Polityka – Humanizm'.” Studia Źródłoznawcze 50 (2012): 130–137.
  Google Scholar

Włodarek, Andrzej. “Przyczynek do datowania nagrobka Władysława Jagiełły w katedrze wawelskiej.” Biuletyn Historii Sztuki 74, nr 3-4 (2012): 473–481.
  Google Scholar

Włodarek, Andrzej. “Czy nagrobek króla Władysława Jagiełły został ukończony w roku 1430?” W Klejnot w koronie. 650-lecie konsekracji katedry krakowskiej, redakcja Jacek Urban, Ewelina Zych, 147–155. Kraków: Archiwum i Biblioteka Krakowskiej Kapituły Katedralnej, 2017.
  Google Scholar

Wolters, Wolfgang. La scultura veneziana gotica 1300–1460. Venezia: Alfieri, 2006.
  Google Scholar

Ziegler, Charlotte. Martinus Opifex. Ein Hofminiator Friedrichs III. Wien: Schroll Verlag, 1988.
  Google Scholar


Published
2022-09-30

Cited by

Walczak, M. (2022). A Hunter and Master of Nature. Once Again About the Depictions of Animals on the Tomb-Chest of King Władysław II Jagiełło. Biuletyn Historii Sztuki, 84(3), 435–472. https://doi.org/10.36744/bhs.1191

Authors

Marek Walczak 
marek.walczak@uj.edu.pl
Institute of Art History, Jagiellonian University in Kraków Poland
https://orcid.org/0000-0003-4649-8521

Statistics

Abstract views: 453
PDF downloads: 338


License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Biuletyn Historii Sztuki, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Biuletyn Historii Sztuki should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.

In issues from 1(2019) to 4(2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in Biuletyn Historii Sztuki, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.