The Fourteenth-centure Mural with the Motif of Our Lady Jointly Carrying the Cross with Jesus in the Architectural Space of the Two-aisle Parish Church in Bolków
Aleksander Jankowski
Bydgoszcz, Kazimierz Wielki University (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-7806-1845
Abstract
St Hedwig’s Church in Bolków is in literature presented as a historic unambiguously defined structure, quite precisely placed in the history of architecture of our territory. In the general opinion of the historians of architecture, the three-aisled three-span hall with a clearly delineated chancel and a square tower in the south-western corner of the main body acquired its architectural and spatial character in the Middle Ages as a result of the alteration of the genuine centralizing cross layout.
In 2005 (in a chancel) and in 2007 (in a nave body) Gothic murals from a few historical phases as well as some details of the earlier-unknown architectural structure were uncovered.
These discoveries significantly verify the mediaeval picture of the building and the chronology of its transformation. Raising of the genuine church on the cross layout was completed in ca 1300, however the finishing off works continued in the early 14th century. In the decade 1350-1360, on the decision of Bolko II the Small, the church on the cross layout was altered into an asymmetrical two-aisle hall. To the nave-body another was added from the north; this was spatially integrated (along the whole height and width) with the transept arm. The two-aisle hall survived until the 19th century, when it was given its current architectural and spatial form of a three-aisle hall.
The transformation of the church into a two-aisle hall was finalized with a new painterly decoration from ca 1360, also founded by Bolko II. What survived from it, is the composition On the Way to Golgotha, (poorly) preserved on the northern wall of the eastern span of the northern aisle (originally the northern arm of the former transept). A particular role in this Passion scene is played by the Virgin. Exposed centrally, she is carrying the cross together with Her Son; snuggling Her cheek to the beam of the cross, she appears as Mater Compassionis.
Such a manifestation of the idea of compassio Mariae was rare in the European painting of the time.
Bolko II connects the murals On the Way to Golgotha with painterly decoration the second storey of the residential tower in Siedlęcin, from 1346 belonging to the prince. The Siedlęcin paintings dated from the second or the third quarter of the 14th century, were recently quite convincingly associated with the anonymous painter from the Swiss-Austrian borderland, so-called Master of Waltensburg. The painter was led to Siedlęcin by prince Bolko II. Also the representation On the Way to Golgotha in Bolków shows clear connections with the Swiss painting, because it displays nearby iconographic affiliation with the scene On the Way to Golgotha of the Passion cycle from ca 1350 in St Leonard’s Chapel in Landschlacht (Altnau) on Lake Constance. It is thus likely that paintings in Bolków and Siedlęcin were executed by the same artist. However it wasn’t Master of Waltensburg, who died in 1350, but the painter from his circle or his imitator, who knew murals in St Leonard’s Chapel in Landschlacht.
In the Late Middle Ages the compassio Mariae idea became an almost obligatory motif in the pictorial teaching the history of Salvation. But representation of Our Lady Jointly Carrying the Cross with Jesus was abandoned in the mural painting. In 15th century this iconographical variant of compassio Mariae appeared seldom and only in miniatures, mainly Flemish and Netherlandish.
References
Adamski, Jakub. Gotycka architektura sakralna na Śląsku w latach 1200-1420. Główne kierunki rozwoju. Kraków : Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2017.
Google Scholar
Burkhard, Wolf-Dieter. Die St. Leonhardskapelle in Landschlacht und ihre gotischen Wandmalereien. Landschlacht : Verlag Landschlachter Schriften, 1996.
Google Scholar
Codex Diplomaticus Silesiae, t. 7: Regesten zur schlesischen Geschichte, cz. 3: Bis zum Jahre 1300, redakcja Colmar GRÜNHAGEN. Breslau : Josef Max & Comp, 1886.
Google Scholar
Czerner, Olgierd. i Jerzy Rozpędowski, Bolków i Świny, seria: Śląsk w Zabytkach Sztuki, redakcja Tadeusz Broniewski, Mieczysław Zlat. Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1960.
Google Scholar
Dobrzeniecki, Tadeusz. „Gotycki obraz z Olbierzowic (zagadnienia ikonografii i stylu).” Biuletyn Historii Sztuki 31, nr 1 (1969): 41-60.
Google Scholar
Dobrzeniecki, Tadeusz. „Średniowieczne źródła Piety.” W Treści dzieła sztuki. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki Gdańsk 1966, redakcja Maria Witwińska, 11-31. Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
Google Scholar
Eysymontt, Rafał. Kod genetyczny miasta. Średniowieczne miasta lokacyjne Dolnego Śląska na tle urbanistyki europejskiej. Wrocław : Wydawnictwo Via Nova; Marburg : Herder-Institut, 2009.
Google Scholar
Gantner, Joseph. Kunstgeschichte der Schweiz, t. 2: Die gotische Kunst. Freuenfeld : Huber Verlag, 1947.
Google Scholar
Ganz, Paul. Geschichte der Kunst in der Schweiz von den Anfängen bis zur Mitte des 17.Jahrhunderts. Basel-Stuttgart : Schwabe, 1960.
Google Scholar
Greisenegger, Wolfgang. „Ecclesia und Synagoge.” W Lexikon der christlichen Ikonographie, redakcja Engelbert Kirschbaum, t. 1, 569-578. Rom-Freiburg : Herder, 1968.
Google Scholar
Grzybkowski, Andrzej. „Centralne gotyckie jednonawowe kościoły krzyżowe w Polsce.” W Id. Między formą a znaczeniem. Studia z ikonografii architektury i rzeźby gotyckiej. 7-38. Warszawa : Wydawnictwo DiG, 1997.
Google Scholar
Guldan, Ernst. Eva und Maria. Eine Antithese als Bildmotiv. Graz-Köln : Hermann Böhlaus nachf., 1966.
Google Scholar
Jankowski, Aleksander. Średniowieczne malarstwo ścienne na Śląsku u progu reformacji. Ikonografia-Funkcje-Styl. Bydgoszcz : Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, 2005.
Google Scholar
Jankowski, Aleksander. „Średniowieczne metamorfozy architektury i malarskiego wystroju kościoła św. Jadwigi w Bolkowie.” W Procesy przemian w sztuce średniowiecznej. Przełom-Regres-Innowacja-Tradycja. Studia z historii sztuki, redakcja Rafał Eysymontt, Romuald Kaczmarek, 193-207. Warszawa : Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2014.
Google Scholar
Kalinowski, Lech. „Geneza Piety średniowiecznej.” Prace Komisji Historii Sztuki 10 (1953): 153-260.
Google Scholar
Karłowska-Kamzowa, Alicja. „Gotyckie malarstwo ścienne na Śląsku.” Roczniki Sztuki Śląskiej III (1965): 27-94.
Google Scholar
Karłowska-Kamzowa, Alicja. Sztuka Piastów śląskich w średniowieczu. Warszawa-Wrocław : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Oddział we Wrocławiu, 1991.
Google Scholar
Kostowski, Jakub. „Sztuka śląska wobec husytyzmu. Późnogotyckie świadectwa malarskie.” Artium Quaestiones 5 (1991): 29-58.
Google Scholar
Kostowski, Jakub. „Sztuka późnego gotyku wobec husytyzmu. Zarys problematyki.” W Wrocław w Czechach – Czesi we Wrocławiu. Literatura-Język-Kultura, redakcja Zofia Tarajło-Lipowska, Jarosław Malicki, 221-232. Wrocław : Oficyna Wydawnicza Atut - Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2003.
Google Scholar
Kozaczewski, Tadeusz. i Helena Kozaczewska-Gołasz. Portale trzynastowiecznej architektury na Śląsku. Wrocław : Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2009.
Google Scholar
Leisi, Ernst. „Die St. Leonhardskapelle in Landschlacht.” Thurgauer Jahrbuch 19 (1943): 18-21.
Google Scholar
Looveren, L.H.D. van. „Speculum Humanae Salvationis.” W Lexikon der christlichen Ikonographie, redakcja Engelbert Kirschbaum, t. 4, 182-185. Rom-Freiburg : Herder, 1972.
Google Scholar
Lutsch, Hans. Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien, t. 3: Der Reg.-Bezirk Liegnitz. Breslau : Verlag von Wilh. Gottl. Korn., 1891.
Google Scholar
Michler, Jürgen. Gotische Wandmalerei am Bodensee. Friedrichshafen: Robert Gessler Verlag, 1992.
Google Scholar
Panofsky, Erwin. Early Netherlandish Painting. Its Origins and Character, vol. 2. Cambridge-Massachusetts : Harvard University Press, 1953.
Google Scholar
Probst, Rita. „Der mittelalterliche Wohnturm zu Boberröhrsdorf bei Hirschberg und seine Wandmalerei, ein schlesischiser Kulturdenkmal.” Altschlesische Blätter 11, nr 3-4 (1936): 106-112.
Google Scholar
Probst, Rita. „Zur Instandsetzung des Wohnturmes in Boberröhrsdorf und seine mittelalterlichen Wandgemälde.” Deutsche Kunst und Denkmalpflege 4 (1940/1941): 90-104.
Google Scholar
Roux, Brigitte. Mondes en miniatures. L’iconographie du „Livre du Trèsor” de Brunetto Latini. Geneve : 2009.
Google Scholar
Rupp, Horst F. „Hohe Kunst und Judenhass – Ein neuer Blick auf alte Bilder. Der Passionszyklus des Waltensburger Meisters.” Zeitschrift für Schweizerische Archäologie und Kunstgeschichte 71, z. 2/3 (2014): 161–186.
Google Scholar
Silber, Evelyn. „The Reconstructed Toledo Speculum Humanae Salvationis. The Italian Connection in the Early Fourteenth Century”, Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 43 (1980): 32-51.
DOI: https://doi.org/10.2307/751187
Google Scholar
Simson, Otto G. von. „Compassio and Co-redemptio in Roger van der Weyden’s «Descent from the Cross».” The Art Bulletin 25, nr 1 (1953): 9-16.
DOI: https://doi.org/10.1080/00043079.1953.11408151
Google Scholar
Smeyers, Maurits. Flemish Miniatures from the 8th to the mid-16th Century: the Medieval World on Parchment, Louven : Davidsfonds, 1999.
Google Scholar
Speich, Klaus. i Hans R. Schlapfer. Kirchen und Klöster der Schweiz. Zürich : Ex Libris, 1978.
Google Scholar
Stulin, Stanisław. i Andrzej Włodarek, „Bolków. Kościół par. pw. Św. Jadwigi.” W Architektura gotycka w Polsce, redakcja Teresa Mroczko, Marian Arszyński, cz. 2: Katalog zabytków, redakcja Andrzej Włodarek, 32-33. Warszawa : Instytut Sztuki PAN, 1995.
Google Scholar
Św. Ambroży. „Na obłóczyny dziewicy – wykład o wieczystym dziewictwie Najświętszej Maryi.” W Teksty o Matce Bożej 2. Ojcowie Kościoła łacińscy, tłum. Wacław Eborowicz, Wojciech Kania, 43-68. Niepokalanów : Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, 1981.
Google Scholar
Wirth, Karl-August. „Auf den Spuren einer frühen Heilsspiegel-Handschrift vom Oberrhein”, Jahrbuch des Zentralinstitutsfür Kunstgeschichte 1 (1985): 115-204.
Google Scholar
Witkowski, Jacek. „Cykl Lancelota z Jeziora w siedlęcińskiej wieży mieszkalnej.” Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Sztuce 102 (1986): 42–48.
Google Scholar
Witkowski, Jacek. Szlachetna a wielce żałosna opowieść o Panu Lancelocie z Jeziora. Dekoracja malarska wielkiej sali wieży mieszkalnej w Siedlęcinie, seria: Acta Univeristatis Wratislaviensis, Historia Sztuki, t. 15, reakcja Zofia Ostrowska-Kębłowska, Jan Wrabec. Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001.
Google Scholar
Zabytki sztuki w Polsce – Śląsk. Warszawa : Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków; Marburg : Herder-Institut, 2006.
Google Scholar
Authors
Aleksander JankowskiBydgoszcz, Kazimierz Wielki University Poland
https://orcid.org/0000-0002-7806-1845
Statistics
Abstract views: 280PDF downloads: 266
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Most read articles by the same author(s)
- Aleksander Jankowski, ‘Pillarheads’ of the Church of the Providence’ and Other Phantasms of the Mythology of the Skórzewski Family inscribed into the Architecture of the Lubostroń Palace , Biuletyn Historii Sztuki: Vol. 82 No. 2 (2020): numer zwykły
- Aleksander Jankowski, The Quasi-Post-Supported Church in Brody Poznańskie in the Light of 17th- and 18th-Century Written Sources. A Contribution to Research on Old Carpentry Practices , Biuletyn Historii Sztuki: Vol. 86 No. 1 (2024)
